| TRUYE^.N KIE^`U | |||||||||||||||||
|
| |||||||||||||||||
|
Truye^.n Kie^`u 0. Ba`n Ve^` Ta'c Pha^?m Truye^.n Kie^`u -- Ho^` Ddie^.p Trong buo^?i ho.p ma(.t dda^`u tie^n, anh Vi~nh co' nha(c dde^'n ca^u ma` chu'ng ta dda~ tu+`ng nghe qua: Truye^.n Kie^`u co`n thi`tie^'ng Vie^.t co`n Tie^'ng Vie^.t co`n thi` ngu+o+`i Vie^.t co`n Ngu+o+`i Vie^.t co`n thi` nu+o+'c Vie^.t co`n Dda.i y' muo^'n no'i dde^'n ngo^n ngu+~ va` ngu+o+`i da^n la` su+. duy tri` cu?a dda^'t nu+o+'c, cu?a ca'i gi` thuo^.c ve^` que^ cha dda^'t to^?. Truye^.n Kie^`u cu?a va(n ha`o Nguye^~n Du ddu+o+.c vie^'t xong va` xua^'t ba?n tu+` na(m na`o kho^ng ai ro~. Tu+` ho^`i vua Minh Ma.ng (1830) va` vua Tu+. Ddu+'c (1871) thi` ca'c vua dda~ tu+`ng vie^'t ca^u ddo^'i ve^` Truye^.n Kie^`u, nhu+ va^.y la` co' le~ Truye^.n Kie^`u dda~ lu+u ha`nh trong cho^'n da^n gian tu+` dda^`u the^' ky? thu+' 17 (1800's). Truye^.n Kie^`u cu?a Nguye^~n Du ddu+o+.c vie^'t ba(`ng tho+ lu.c ba't ta? ve^` cuo^.c ddo+`i cu?a mo^.t thie^'u nu+~ te^n Kie^`u vi` chu+~ hie^'u ma` dda~ hy sinh ddu+o+`ng ti`nh duye^n. Bao nhie^u na(m lu+u la.c, ddu+o+`ng ti`nh duye^n la^.n dda^.n, nhu+ng Kie^`u va^~n mong muo^'n co' ddu+o+.c mo^.t nga`y vinh quy kha?i hoa`ng tro+? ve^` que^ cu~. Ngu+o+`i vie^'t ba`i kho^ng co' y' ba`n ve^` no^.i dung co^'t truye^.n nhu+ the^' na`o ma` chi? muo^'n nha(c dde^'n mo^.t ta'c pha^?m hay nha^'t trong ha`ng va(n ho.c Vie^.t Nam. Truye^.n Kie^`u dda~ thu+.c su+. ddi va`o ddo+`i so^'ng cu?a qua^`n chu'ng Vie^.t Nam tu+` vua, quan, dde^'n da^n thu+o+`ng. Ai trong chu'ng ta cu~ng dda~ tu+`ng nghe qua hoa(.c ddo.c le^n mo^.t hai ca^u tho+ trong Truye^.n Kie^`u. Thi' du. nhu+ mo^.t co^ ga'i ddi dde^'n mo^.t buo^?i ho.p ma(.t va` ga(.p ddu+o+.c mo^.t anh cha`ng ra^'t u+ la` ha`o hoa phong nha~. Ddo^i be^n nga^?n ngo+ va` cu`ng e the.n, ma(c co+? cho ne^ n ra ve^` ma` cu+' nho+' dde^'n, luye^'n thu+o+ng. Co^ na`ng ngo^`i buo^`n va` nghi~ dde^'n ca^u tho+: Ngu+o+`i dda^u ga(.p go+~ la`m chi Tra(m na(m bie^'t co' duye^n gi` hay kho^ng? Ddo' chi'nh la` Truye^.n Kie^`u. Chu'ng ta mu+o+.n Truye^.n Kie^`u dde^? die^~n ta? nhu+~ng ca?m xu'c nho+' thu+o+ng, pha^n va^n, vui buo^`n kho^ng ro~, hay la` mu+o+.n dde^? ta? nhu+~ng gi` tha^.t dde.p. Mo^.t va`i thi' du. nhu+: Co? non xanh ta^.n cha^n tro+`i Ca`nh le^ tra(ng ddie^?m mo^.t va`i bo^ng hoa Du+o+'i ca^`u nu+o+'c cha?y trong veo Be^n ca^`u to+ lie^~u bo'ng chie^`u thu+o+'t tha ta? ca?nh va^.t dde.p, co`n ta? ngu+o+`i dde.p thi`: Hoa cu+o+`i ngo.c tho^'t ddoan trang Ma^y thua nu+o+'c to'c tuye^'t nhu+o+`ng ma^`u da La`n thu thu?y ne't xua^n so+n Hoa ghen thua tha(m lie^~u ho+`n ke'm xanh Co`n mu+o+.n tho+ dde^? ta? nhu+~ng ca?m xu'c thi` co': Ba^ng khua^ng nho+' ca?nh nho+' ngu+o+`i Nho+' no+i ky` ngo^. vo^.i do+`i cha^n ddi Co`n non co`n nu+o+'c co`n da`i Co`n ve^` co`n nho+' dde^'n ngu+o+`i ho^m nay Tu+` xu+a to+'i nay, Truye^.n Kie^`u va^~n co`n ddu+o+.c coi la` mo^.t ta'c pha^?m vi~ dda.i nha^'t cu?a ne^`n va(n ho.c Vie^.t Nam chu+a he^` co' ta'c pha^?m na`o so sa'nh ba(`ng. Truye^.n Kie^`u dda~ nghie^~m nhie^n ddu+o+.c thuo^.c ve^` ca'i gi` ddo' go.i la` truye^`n tho^'ng da^n to^.c. Truye^.n Kie^`u dda~ ddu+o+.c gio+'i ye^u tho+ nhie^.t lie^.t to^n su`ng vi` lo+`i va(n hay; mo^.t ca^u truye^.n ddu+o+.c vie^'t ba(`ng tho+ lu.c ba't, the^? hie^.n ddu+o+.c nhu+~ng gi` tinh tu'y nha^'t trong ne^`n va(n ho.c. Lu'c tru+o+'c chu'ng ta cu~ng du`ng Truye^.n Kie^`u dde^? ma` bo'i toa'n nha^'t la` nhu+~ng ngu+o+`i da^n que^. Ho. bo'i Truye^.n Kie^`u ba(`ng ca'ch tha(p nhang va` ca^`u nguye^.n vo+'i Kie^`u. Nhu+~ng ma?nh gia^'y ghi sa(~n hai ca^u tho+ lu.c ba't, nhu+~ng ca^u tra? lo+`i ma` ho. muo^'n ti`m. Ho. ca^`u nguye^.n chi' tha`nh va` tin tu+o+?ng va`o ca^u tra? lo+`i ma` ho. se~ ddu+o+.c khi bo^'c tru'ng mo^.t ma?nh gia^'y. Ca?nh na`y co' le~ cu~ng gio^'ng nhu+ ddi xin xa^m o+? Chu`a va`o nhu+~ng nga`y le^~. Thi' du. nhu+ mo^.t cha`ng trai thu+o+ng tha^`m mo^.t ngu+o+`i con ga'i cu`ng la`ng va` cha`ng ta kho^ng bie^'t la`m sao cho ne^n bo'i Kie^`u dde^? ddu+o+.c ca^u tra? lo+`i. Cha`ng ta ca^`u nguye^.n va` bo^'c tru'ng ca^u tho+ "Du` khi la' tha(m chi? ho^`ng/ Ne^n duye^n thi` cu~ng ta.i lo`ng me. cha". Anh cha`ng pha?i bie^'t ngay la` ne^n la^'y lo`ng cha me. co^ ga'i tru+o+'c thi` mo+'i co' ke^'t qu?a. Co`n nhu+ nhu+~ng co^ ca^.u ga(.p nhau tre^n dda?o Ma~ Lai cha(?ng ha.n, va` ddu+o+.c bie^'t la` se~ co' ngu+o+`i ddi ngu+o+`i o+?. Co^ hay ca^.u bo'i Kie^`u dde^? xem ddu+o+`ng ti`nh duye^n ra sao ma` ga(.p tru'ng ca^u: O^ng to+ ghe't bo? chi nhau Chu+a vui xum ho.p dda~ sa^`u chia pho^i hay la` Tra(ng the^` co`n ddo' tro+ tro+ Da'm xa xo^i ma(.t ma` thu+a tho+'t lo`ng thi` ne^n bie^'t la` pha?i dda'm cu+o+'i cho ga^'p ru't hay la` ca ba?n "anh ddu+o+`ng anh, em ddu+o+`ng em, ti`nh nghi~a ddo^i ta chi? the^' tho^i" cho no' go.n ga`ng mau le. . Co' nhu+~ng tru+o+`ng ho+.p ma` dda^'ng lang qua^n o+? dda?o va` vi. nu+o+ng tu+? cu?a o^ng o+? la.i que^ nha`, o^ng buo^`n ti`nh be`n bo'i Kie^`u thi` ddu+o+.c ca^u: DDa~ nguye^`n hai chu+~ ddo^`ng ta^m Tra(m na(m the^` cha(?ng o^m ca^`m thuye^`n ai thi` o^ng pha?i la` nha?y le^n tu+ng tu+ng vi` vui su+o+'ng co' ba` vo+. o+? nha` ngoan nhu+ va^.y . Dda.i kha'i bo'i Kie^`u la` nhu+ the^'. Tho+`i buo^?i ba^y gio+`, nhu+~ng lo^'i suy nghi~ va` ca'ch so^'ng trong Truye^.n Kie^`u dda~ thay ddo^?i nhu+ng ta'c pha^?m Truye^.n Kie^`u va^~n to^`n ta.i; nhu+~ng do`ng tho+ lu.c ba't cu?a ta'c gia? Nguye^~n Du va^~n co`n ma~i trong lo`ng mo^~i ngu+o+`i Vie^.t Nam chu'ng ta. Truye^.n Kie^`u la` gi` ne^'u nhu+ kho^ng pha?i la` mo^.t pha^`n cu?a truye^`n tho^'ng da^n to^.c Vie^.t Nam. Chu'ng ta co' the^? kha(?ng ddi.nh la` pha?i, ta dda~ tu+`ng nghe qua nhu+~ng ca^u tho+ trong Truye^.n Kie^`u, chu'ng ta va^~n co`n la.i mo^.t chu't gi` cu?a truye^`n tho^'ng da^n to^.c. 0. Nguye^~n Du No+i Cu+?a Pha^.t Tu+` la^u, to^i va^~n tha^`m coi cu. Nguye^~n Du nhu+ dde^. nha^'t thi ba' cu?a Vie^.t Nam, co' le~ dde^. nha^'t thi ba' cu?a ca? the^' gio+'i\. Ly' Tha'i Ba.ch co' ca'i ha`o sa?ng thoa't tu.c cu?a mo^.t nha` tho+ da~ the^? nha^.p DDa.o ho.c, nhu+ng kho^ng the^? co' ca'i la^m ly tra'c tuye^.t va` dda da.ng cu?a Nguye^~n Du\. Ca'c thi ha`o kha'c o+? phu+o+ng Ta^y cu~ng va^.y, nhu+ Home`re, Milton, Byron... mo^~i ngu+o+`i dde^`u co' thu+' va(n phong dda(.c bie^.t cu?a mi`nh. Nhu+ng va^~n kho^ng co' no^?i ca'i ta^m ly' tra'c tuye^.t a^'y\... To^i kho^ng pha?i la` ngu+o+`i co' xu hu+o+'ng quo^'c gia cuo^`ng ti'n (chauvin), kho^ng u+a nghi~ ra(`ng ca'i gi` cu?a da^n to^.c mi`nh cu~ng la` nha^'t. Nhu+ng ddo^'i vo+'i nhu+~ng a'ng va(n chu+o+ng nhu+ Kim Va^n Kie^`u, Chinh phu. Nga^m, Cung Oa'n Nga^m, to^i tha^'y kho' ti`m o+? tre^n the^' gio+'i na`y nhu+~ng a'ng va(n chu+o+ng tu+o+ng tu+.... Tie^`m na(ng nga`n ddo+`i cu?a da^n to^.c co' le~ cu~ng kho^ng ddu? dde^? gia?i thi'ch nhu+~ng su+. ke^'t tinh a^'y\. Cho ne^n, to^i va^~n coi nhu+~ng a'ng va(n a^'y nhu+ mo^.t "phe'p la." ve^` va(n ho.c cu?a da^n Vie^.t. Song song vo+'i phe'p la. a^'y, li.ch su+? da^n Vie^.t co`n ghi da^'u 2 phe'p la. kha'c: phe'p la. ve^` qua^n su+., tu+'c la` su+. vie^.c Vie^.t Nam 3 la^`n dda'nh ba.i qua^n Nguye^n, tu+'c la` dda.o qua^n dda~ da^~m na't 2 co~i lu.c ddi.a A^u A'. Phe'p la. thu+' 3 la` phe'p la. ve^` DDa.o Ho.c: Sau khi dda'nh DDo^ng de.p Ba('c, mo^.t so^' nhu+~ng vua to^i nha` Tra^`n dda~ qua(?ng gu+o+m, co+?i gia'p, bo? ngo^i vua, khoa'c a'o nha` Thie^`n dde^? suy nga^~m ve^` le~ ma^`u nhie^.m cu?a ca'i Ta^m vi die^.u\. Ca'c vi. ddo' dda~ vie^'t ne^n nhu+~ng a'ng va(n nhu+ Pho'ng Cuo^`ng Ca, hoa(.c Khoa' Hu+ Lu.c.... Thie^'t tu+o+?ng tre^n li.ch su+? the^' gio+'i, kho' ma` co' the^? ti`m tha^'y nhu+~ng ba^.c anh ta`i tra'c tuye^.t nhu+ va^.y\. To^i vo^'n tin o+? le~ lua^n ho^`i va` thuye^'t gia'ng thai\. Ne^n tro^.m nghi~ ra(`ng o+? nhu+~ng giai ddoa.n a^'y, dda~ co' nhu+~ng vi` sao o+? ca'c co~i kha'c tu+. nguye^.n gia'ng thai no+i dda^y, dde^? soi sa'ng nhu+~ng khu'c quanh trong ca'i ddi.nh me^.nh phie^u bo^`ng cu?a da^n La.c Vie^.t na`y\. * Nay bu+'o+c sang va^'n dde^` tu+ tu+o+?ng Nguye^~n Du va` gia'o ly' nha` Pha^.t. Tu+` khi ca^`m bu't, to^i va^~n nga^`n nga.i kho^ng da'm vie^'t gi` ve^` Nguye^~n Du\. Vi` nhie^`u le~. Le~ thu+' nha^'t la` va(n chu+o+ng cu?a cu. qua' hay\. DDo.c nhu+~ng ca^u tho+ nhu+: Nu+~a va`nh tuye^'t nga^.m, bo^'n be^` tra(ng soi, hoa(.c DDa'nh tranh lo+.p ma'i tha?o du+o+`ng, mo^.t gian nu+o+'c bie^'c ma^y va`ng chia ddo^i, thi` mi`nh co`n bie^'t no'i gi` nu+~a dda^y\? Le~ thu+' hai, la` ta^m thu+'c cu?a cu. qua' dda da.ng. Le~ thu+' ba la` muo^'n phe^ pha'n mo^.t ngu+o+`i, mi`nh ca^`n pha?i bie^'t ro~ ve^` cuo^.c so^'ng cu?a ngu+o+`i a^'y, ve^` nhu+~ng tro+. duye^n be^n ngoa`i, ve^` ta^m thu+'c, ve^` nhu+~ng chu?ng tu+? trong tie^`m thu+'c va` vo^ thu+'c cu?a ngu+o+`i a^'y\. Nhu+~ng ddie^`u ddo', to^i dde^`u kho^ng bie^'t ve^` cu. Nguye^~n Du\. Cu~ng nhu+ Trang Tu+? xu+a kia tu+`ng no'i vo+'i ngu+o+`i ba.n: "Anh kho^ng pha?i la` con ca' ddu+o+ng tung ta(ng bo+i lo^.i kia, thi` la`m sao anh bie^'t ddu+o+.c la` no' sung su+o+'ng?". Bo+?i va^.y, ne^n nhu+~ng do`ng vie^'t sau dda^y chi? la` ma.o muo^.i no'i le^n mo^.t va`i y' nghi~ ddo+n so+ cu?a rie^ng to^i, khi ddo.c Chie^u Ho^`n Ca va` Kim Va^n Kie^`u: To^i thie^?n nghi~ ra(`ng cu. Nguye^~n Du am hie^?u ra^'t sa^u xa, va` cu~ng co' mo^.t lo`ng tin ra^'t sa^u xa ve^` dda.o Pha^.t . Hi`nh nhu+ trong mo^.t ba`i tho+ na`o ddo', cu. no'i ra(`ng dda~ ddo.c 1000 la^`n Kinh Kim Cu+o+ng. Cu. tin sa^u xa o+? ca'c co~i, ca'c kie^'p, va` tin o+? cuo^.c ha`nh tri`nh me^nh mang cu?a tha^`n thu+'c qua ca'c hi`nh ha`i va` ca'c co~i\. Mo+? dda^`u Truye^.n Kie^`u, cu. dda~ gio+'i ha.n ngay va` ro~ ra`ng ca^u chuye^.n cu?a cu.: Tra(m na(m trong co~i ngu+o+`i ta\... Trong Chie^u Ho^`n Ca, cu. mo^ ta? nhu+~ng co^ ho^`n cho+` ddo+.i gio+` dda^`u thai: Tie^'t tha'ng ba?y mu+a ra^`m su`i su.t Toa't ho+i may la.nh buo^'t su+o+ng kho^ Na~o ngu+o+`i thay, buo^?i chie^`u thu! Nga`n lau nhuo^'m ba.c, la' ngo^ ru.ng va`ng Ha`ng ba.ch du+o+ng bo'ng chie^`u man ma'c Da^.m ddu+o+`ng le^ la'c dda'c su+o+ng sa Lo`ng na`o lo`ng cha(?ng thie^'t tha Co~i du+o+ng co`n the^', nu+~a la` co~i a^m... Trong tru+o+`ng da. to^'i ta(m tro^i da.t Co' kho^n thie^ng pha?n pha^'t u minh Thu+o+ng thay tha^.p loa.i chu'ng sinh Ho^`n ddo+n pha'ch chie^'c le^nh dde^nh que^ ngu+o+`i\.. Trong vo`ng tra^`m lua^n me^nh mang a^'y, cu. hie^?u ra(`ng ta^'t ca? dde^`u la` do nghie^.p lu+.c da^~n da('t. Cho ne^n, khi va~i Gia'c Duye^n ho?i: Ngu+o+`i sao hie^'u nghi~a ddu? ddu+o+`ng Ma` sao chi.u nhu+~ng ddoa.n tru+o+`ng kha('c khe\? Thi Tam Ho+.p dda.o co^ tra? lo+`i theo nghie^.p lu+.c: DDa~ mang la^'y NGHIE^.P va`o THA^N Tho+`i ddu+`ng tra'ch la^~n tro+`i ga^`n tro+`i xa Co' tro+`i ma` cu~ng co' ta Tu la` co~i phu'c, ti`nh la` da^y oan Thuy' Kie^`u sa('c sa?o kho^n ngoan Vo^ duye^n la` pha^.n ho^`ng nhan dda~ dda`nh La.i mang la^'y mo^.t chu+~ Ti`nh Khu+ khu+ mi`nh buo^.c la^'y mi`nh va`o trong... Nghie^.p lu+.c cu?a chu'ng sanh dda~ de^.t ne^n nhu+~ng no^~i dda^u trie^`n mie^n a^'y ro^`i\. Cu. To^' Nhu+ cu~ng tin ra(`ng tha^`n lu+.c cu?a Chu+ Pha^.t co' the^? cu+'u ddo^. chu'ng sanh ra kho?i bie^?n tra^`m lua^n a^'y\. Mu+o+`i loa`i la` nhu+~ng loa`i na`o Trai, ga'i, lo+'n, be', ha~y va`o nghe KINH Nho+` PHE'P PHA^.T sie^u sinh Ti.nh DDo^.... Nhu+~ng ca^u tho+ tre^n dda^y pha?ng pha^'t phong vi. va` y' nghi~a cua? lo+`i da.y trong Kinh Hoa Nghie^m: "Hoa ta.ng the^' gio+'i na`y, cu`ng tha^n ta^m cu?a chu'ng sanh dde^`u la` do nghie^.p-lu+.c-ha?i cu?a chu'ng sanh, do nguye^n-lu+.c-ha?i cu?a chu+ DDa.i Bo^` Ta't, va` do tha^`n-lu+.c-ha?i cu?a Chu+ Pha^.t chie^u ca?m ma` kho+?i le^n...". Hoa(.c lo+`i no'i trong Kinh La(ng Nghie^m: "Ne^'u ti`nh nhie^`u va` tu+o+?ng i't, se~ de^~ bi. ddo.a xuo^'ng nhu+~ng co~i du+o+'i\. Ne^'u ti`nh i't tu+o+?ng nhie^`u, se~ de^~ bay bo^~ng le^n ca'c co~i tre^n..." Nhu+ng ta^m thu+'c cu?a cu. To^' Nhu+ chu+a pha?i la` mo^.t ta^m thu+'c thua^`n nha^'t, ma` la` mo^.t ta^m thu+'c dda da.ng. No' la` mo^.t thu+' la(ng ki'nh pha?n chie^'u nhie^`u ha`o quang. Kho^ng pha?i rie^ng thu+' ha`o quang cho'i loa` cu?a dda.o Pha^.t, ma` co`n hai thu+' ha`o quang le lo'i nhu+ng e^m di.u kha'c: Ha`o quang nhe. nha`ng tie^u dao cu?a La~o Trang, va` ha`o quang bo^`ng bo^.t say dda('m cu?a ke? si~ phu Nho ho.c. Ne^n nho+', cu. Nguye^~n Du so^'ng so^'ng giu+~a mo^.t tho+`i ky` tuy nhie^~u nhu+o+ng, nhu+ng chi`m dda('m trong mo^.t ba^`u kho^ng khi' si~ phu khoa cu+?.. Ne^'u gia'o ly' Pha^.t bao tru`m trong vo^ thu+'c cu`ng tie^`m thu+'c cu?a cu. Nguye^~n Du, thi` tie^`m thu+'c va^~n co`n nuo^'i tie^'c i't nhie^`u La~o Trang, va` nhu+~ng gia^'c mo^.ng si~ phu va^~n dde` na(.ng tre^n y' thu+'c. Do ddo', Ti`nh DDo+`i cu?a cu. kha' na(.ng. Thoa?ng nho+' ca^u tho+ tie^`n chie^'n cu?a Huy Ca^.n: Mo^~i na(m hoa la.i ve^` Hoa no'i gi` vo+'i ngu+o+`i\? Ti`nh ddo+`i cha('c na(.ng la('m Hoa no'i hoa`i kho^ng tho^i\... Va^.y Ti`nh DDo+`i cu?a ke? si~ phu la` gi`? DDo' chi? la` nghie^.p lu+u luye^'n ve^` thanh sa('c, hoa(.c gia^'c mo^.ng co^ng danh... Do ddo', cu. Nguye^~n ddo^i khi muo^'n la`m Kim Tro.ng, ddo^i khi muo^'n la`m Thu'c Sinh, nhie^`u khi muo^'n la`m Tu+` Ha?i, ddo^i khi muo^'n so^'ng ddo+`i ma^y nga`n ha.c no^.i, co' khi muo^'n la`m thie^`n su+\... Cu~ng nhu+ Kie^`u khu+ khu+ o^m la^'y su+. nghie^.p Ti`nh, cu. Nguye^~n va^~n nuo^'i tie^'c nghie^.p si~ phu\. * To^i ddo^i khi thoa?ng nghi~ cu. Nguye^~n Du ho+i tu+o+ng tu+. nhu+ To^ DDo^ng Pha: Trong mo^.t tie^`n kie^'p na`o ddo', tu+`ng la`m mo^.t vi. thie^`n su+ lo^~i la.c. Nhu+ng trong mo^.t co+n thie^`n ddi.nh, bo^~ng ddo^.ng nie^.m thanh sa('c, ddo^.ng nie^.m co^ng danh, ne^n bi. ddo.a xuo^'ng la`m mo^.t va(n nha^n lu+`ng la^~y mo^.t tho+`i\. Khi cho+.t nghi~ dde^'n tha^n the^' mi`nh, cu. ha. bu't: Ba^'t tri tam ba'ch du+ nie^n ha^.u Thie^n ha. ha` nha^n kha^'p To^' Nhu+\? Hoa(.c khi no'i dde^'n Thie^`n Duye^.t hoa(.c Thie^`n Vi., cu. vie^'t: DDa~ ddem mi`nh go+?i am ma^y Tha^n na`y sa'nh vo+'i co? ca^y cu~ng vu+`a\... Mu`i thuye^`n dda~ be'n muo^'i du+a Ma^`u thuye^`n a(n ba^.n dda~ u+a na^u so`ng Su+. ddo+`i dda~ ta('t lu+?a lo`ng Co`n chen va`o cho^'n bu.i ho^`ng la`m chi! Hay thi` hay thie^.t, nhu+ng co' le~ va^~n chu+a pha?i ddu'ng la` tha'i ddo^. ta^m thu+'c cu?a ngu+o+`i Pha^.t tu+? cha^n chi'nh. Va^~n co' su+. dda`nh ta^m, va^~n co`n su+. nuo^'i tie^'c cho^'n bu.i ho^`ng.. Ngu+o+`i Pha^.t tu+? kho^ng nghi~ to+'i nhu+~ng gio.t le^. ha^.u the^', du` la` 300 na(m hay 3000 na(m, kho^ng nuo^'i tie^'c cho^'n bu.i ho^`ng, luo^n luo^n muo^'n la`m ngu+o+`i kha'ch la., ra va`o tu+. ta.i trong ca'c co~i\. Kho^ng luye^'n tie^'c cu~ng nhu+ kho^ng so+. ha~i, va^~n ba^'t tu+?, va` Die^.u Ta^m cu?a mi`nh cu~ng la` Die^.u Ta^m cu?a ta^'t ca? chu'ng sanh. Nhu+ng ca^`n ghi ra(`ng chi'nh la` do su+. gia(`ng co cu?a ta^'m la(ng ki'nh dda da.ng a^'y, ma` lo^'i tho+ cu?a cu. To^' Nhu+ dda~ dde^'n cho^~ tuye^.t vo+`i\. Va` tuy chu+a bo^.c lo^. ddu+o+.c ddu'ng mu+'c tha'i ddo^. ta^m thu+'c cu?a ngu+o+`i Pha^.t tu+?, nhu+~ng va^`n tho+ tuye^.t die^.u cu?a cu. va^~n gieo sa^u nhie^`u y' nie^.m Pha^.t Gia'o va`o ta^m kha?m cu?a toa`n the^? da^n to^.c Vie^.t Nam. Va` nhu+ the^', co^ng hoa(`ng du+o+ng gia'o ly' Pha^.t Gia'o cu?a cu. Nguye^~n Du thu+.c la` me^nh mang ro^.ng lo+'n. Nghie^m Xua^n Ho^`ng 0. Nhu+~ng Mu`a Xua^n Cu?a Kie^`u Trong truye^.n Kie^`u, co' 4 la^`n Nguye^~n Du nha('c dde^'n mu`a xua^n. La^`n dda^`u tie^n, la` lu'c Kie^`u co`n so^'ng e^m a? giu+~a la^`u khue^: Nga`y xua^n con e'n ddu+a thoi Thie^`u quang chi'n chu.c dda~ ngoa`i sa'u mu+o+i Co? non xanh ta^.n cha^n tro+`i Ca`nh le^ tra('ng ddie^?m mo^.t va`i bo^ng hoa La^`n thu+' hai, la` lu'c Kie^`u ga(.p go+~ Thu'c Sinh o+? la^`u xanh: DDe^m xua^n ai de^~ ca^`m lo`ng ddu+o+.c cha(ng? Chi? co' 4 mu`a xua^n. So vo+'i qua~ng ddo+`i le^nh dde^nh tro^i gia.t suo^'t 15 na(m giu+~a co~i ddoa.n tru+o+`ng cu?a Kie^`u, qua? la` qua' i't. Ca`ng i't ho+n nu+~a, khi trong 4 la^`n nha('c dde^'n mu`a xua^n a^'y, co' 2 la^`n, Nguye^~n Du chi? nha('c qua ma` kho^ng he^` ta?, vo+'i gio.ng tha^.t o+ ho+`, nhu+ mo^.t thu+' tho^ng tin mu`a ma`ng. Kho^ng co' ti`nh. Mu`a xua^n dde^'n nhu+ trong hu+ kho^ng. Di~ nhie^n kho^ng pha?i la` hu+ kho^ng cu?a tro+`i dda^'t, ma` la` hu+ kho^ng cu?a lo`ng ngu+o+`i\. Cu~ng ddu'ng tho^i\. Nguye^~n Du tuye^.t vo+`i, y' nhi. nu+~a la` kha'c. Suo^'t 15 na(m a^'y, tru+` qua~ng tho+`i gian nga('n ngu?i so^'ng vo+'i Tu+` Ha?i "do.c ngang na`o bie^'t tre^n dda^`u co' ai", Kie^`u co' ma^'y khi kho^ng buo^`n tu?i\. Ngay khi so^'ng vo+'i Thu'c Sinh, ma(.c du` co' thu+`a ma(.n ma`, "hu+o+ng ca`ng ddu+o+.m lu+?a ca`ng no^`ng", tuy nhie^n la.i kho^ng thie^'u pha^.p pho^`ng "de^~ do` ro^'n bie^?n kho^n lu+o+`ng dda'y so^ng". Co`n la.i, pha^`n lo+'n tho+`i gian, Kie^`u chi`m sa^u hun hu't trong la^`u xanh: Song sa vo` vo~ phu+o+ng tro+`i Nay hoa`ng ho^n dda~ la.i mai ho^n hoa`ng La^`n thu+' ba lu'c Kie^`u bi. Hoa.n Thu+ ba('t giam trong nha`: "Sa^`u da`i nga`y nga('n ddo^ng dda` sang xua^n". Va` la^`n cuo^'i cu`ng, lu'c Thuy' Kie^`u tro^'n kho?i nha` Hoa.n Thu+, nu+o+ng na'u trong "Chie^u A^?n am" cu?a sa~i Gia'c Duye^n: "Cu+?a thie^`n vu+`a cu+~ cuo^'i na(m" Bo'ng hoa dda^`y dda^'t ve? nga^n ngang tro+`i Gio' quang ma^y ta.nh tha?nh tho+i" Nga`y qua tha'ng la.i da(`ng da(.c, chi? tha^'y nhu+~ng hoa`ng ho^n va` nhu+~ng ho^n hoa`ng. Ai la.i cha? bie^'t "ho^n hoa`ng" cu~ng chi'nh la` "hoa`ng ho^n" o+? the^' dda?o\. Y' nhu+ nhau\. Nhu+ng co' pha?i ca'i hoa`ng ho^n ddu+o+.c no'i ngu+o+.c la.i, o+? cuo^'i ca^u a^'y, to^'i ta(m u ua^'t ho+n ca'i hoa`ng ho^n ddu+'ng o+? phia' tru+o+'c? Ca?nh, gio^'ng nhu+ ddang mu`a ddo^ng, cu+' mo^~i nga`y mo^.t to^'i so+'m ho+n, va` mo^~i nga`y, ca'i to^'i cu?a dde^m ca`ng to^'i sa^`m la.i, tha(m tha(?m, dden qua'nh. Mu`a xua^n o+? Chie^u A^?n am chi? co`n khu'c dduo^i nga('n ngu?i\. Vu thi` cu~ng co' the^? go.i la` vui\. Nhu+ng sao va^~n tha^'y gu+o+.ng qua' chu+`ng. Mu`a xua^n a^'y co' hoa, co' gio', co' ma^y, co' ba^`u tro+`i thanh va` quang, cao vo+`i vo+.i\. The^' ma`, nga^~m la.i coi, co' pha?i ta^'t ca? va^~n du+o+`ng nhu+ ddang co`n pha^'t pho+ tru+o+'c ngo~, ngoa`i the^`m, chu+' chu+a xua^n nga't giu+~a lo`ng Kie^`u\? Cho ne^n, cuo^'i cu`ng, chi? co' mo^.t mu`a xua^n duy nha^'t vui va` dde.p thu+.c. DDo' la` mu`a xua^n lu'c Kie^`u co`n "e^m dde^`m tru+o+'ng ru? ma`n che". Qua?ng ddo+`i ddoa.n tru+o+`ng le^nh dde^n bo^`ng nhu+ co?, be^`nh nhu+ be`o cu?a nhu+~ng ngu+o+`i Vie^.t Nam lu+u xu+', kha('c khoa?i tre^n dda^'t kha'ch ddi ti`m tu+. do, thoa('t mo^.t cho+'p ma('t, dda~ ma^'y mu+o+i na(m, lie^.u co' may ma('n ho+n Kie^`u cha(ng? Cha^m Khanh 0. Thie^n Ha. Ha` Nha^n Kha^'p To^' Nhu+ (dde^? tu+o+?ng nho+' tie^n sinh Nguye^~n Du, nga`y 10.8 a^m li.ch) (nguye^~n bu't chi`) Nguye^~n Du la` mo^.t dda.i thi ha`o xua^'t chu'ng cu?a nu+o+'c Vie^.t Nam, dda~ go'p pha^`n la`m kho+?i sa('c kho ta`ng ngo^n ngu+~ Vie^.t. Qua tho+ va(n chu+~ Ha'n va` chu+~ No^m cu?a Nguye^~n Du, ngu+o+`i ta tha^'y o^ng co' nie^`m tin sa^u sa('c va`o su+'c ma.nh cu?a ly' tri' va` chi'nh nghi~a\. Trong hoa`n ca?nh xa~ ho^.i nhie^~u nhu+o+ng cu?a tho+`i dda.i o^ng, tre^n 200 na(m tru+o+'c, Nguye^~n Du be^nh vu+.c le~ pha?i, dde^` cao co^ng ly' va` nha^n nghi~a, le^n a'n che^' ddo^. phong kie^'n va` nhu+~ng ke? gian a'c chuye^n a'p bu+'c da^n la`nh. DDa.i thi ha`o Nguye^~n Du la` ngu+o+`i ta`i cao ho.c ro^.ng. O^ng co' nhie^`u tho+ chu+~ Ha'n qua ca'c va(n pha^?m nhu+: Thanh Hie^n Tie^`n Ha^.u Ta^.p, Nam Trung Ta^.p Nga^m, Le^ Quy' Ky? Su+., Ba('c Ha`nh Thi Ta^.p. Khi ddi su+' sang Trung Hoa, o^ng dda~ cho.n quye^?n Kim Va^n Kie^`u cu?a Thanh Ta^m Ta`i Nha^n dde^? di.ch thua^.t tha`nh tho+ chu+~ no^m, tro+? tha`nh mo^.t a'ng va(n tuye^.t ha?o va` ba^'t hu? co' te^n la` DDoa.n Tru+o+`ng Ta^n Thanh, vo+'i nhie^`u ngu. y' sa^u sa('c, tha^'u hie^?u trie^'t ly' dda.o Pha^.t va` ta^m ly' ngu+o+`i ddo+`i\. Nguye^~n Du tu+. la` To^' Nhu+, hie^.u la` Thanh Hie^n, bie^.t hie^.u la` Ho^`ng So+n Lie^.p Ho^., co' nghi~a la` ke? nha` que^ ddi sa(n o+? nu'i Ho^`ng Li~nh. Que^ qua'n o+? la`ng Tie^n DDie^`n, huye^.n Nghi Xua^n, ti?nh Ha` Ti~nh. Nguye^~n Du sinh na(m A^'t Da^.u 1765, va`o nie^n hie^.u Ca?nh Hu+ng thu+' 26 ddo+`i nha` Le^\. O^ng la` con thu+' ba?y cu?a cu. Hoa`ng Gia'p ddu+o+.c phong tu+o+'c Qua^.n Co^ng du+o+'i trie^`u Le^\. Cha chu' anh em dde^`u khoa gia'p ddo^? dda.t, la`m quan to trong trie^`u ddi`nh. Nguye^~n Du xua^'t tha^n con nha` Nho Gia'o, ba^?m ti'nh tho^ng minh, na(m 19 tuo^?i dda~ thi ddo^? Tam Tru+o+`ng tu+'c la` tu' ta`i\. Ro^`i sau ddo', o^ng quay ra ho.c vo~. Tra?i Qua Mo^.t Cuo^.c Be^? Da^u Cha ma^'t na(m 10 tuo^?i, me. ma^'t na(m 13 tuo^?i, Nguye^~n Du so^'ng mo^` co^i vo+'i ngu+o+`i anh ca? la` Nguye^~n Kha?n lu'c ba^'y gio+` ddang giu+~ chu+'c Ta? Thi. Lang Bo^. Hi`nh kie^m chu+'c Hie^.p Tra^'n xu+' So+n Ta^y\. Tho+`i ddo', Vua Quang Trung Nguye^~n Hue^. ha. tha`nh Tha(ng Long o+? Ha` No^.i, khie^'n nha` Le^ ba.i vong. Lu'c a^'y Nguye^~n Du muo^'n ddem nghi~a qua^n dde^? lo toan vie^.c phu.c quo^'c, nhu+ng vi` thanh the^' trie^`u Le^ dda~ he^'t, o^ng bo? ve^` que^ so^'ng a^?n da^.t be^n trie^`n nu'i Ho^`ng Li~nh, la^'y sa(n ba('n la`m vui\. Tho+`i Ta^y So+n, o^ng bi. giam tu` ho+n 3 tha'ng, vi` dda~ toan ti'nh pho` Nguye^~n A'nh. Khi Nha` Ta^y So+n ba.i vong, vua Gia Long tru+ng chie^'u mo+`i Nguye^~n Du ra la`m quan. Tu+` cho^'i kho^ng xong, tie^n sinh be`n nha^.m mo^.t chu+'c quan nho? la` Tri Huye^.n Tha'i Bi`nh va`o na(m 1802, lu'c 37 tuo^?i\. Ro^`i o^ng ddu+o+.c bo^? la`m Tri Phu? Thu+o+`ng Ti'n. Sau mo^.t tho+`i gian thi` ca'o bi.nh ve^` hu+u\. Na(m 1806 la.i ddu+o+.c vua Gia Long trie^.u va`o kinh, tha(ng chu+'c DDo^ng Ca'c Ho.c Si~. Na(m 1809, o^ng la`m Bo^' Chi'nh Ti?nh Qua?ng Bi`nh. Na(m 1813, o^ng la`m Ca^`n Chi'nh DDie^.n DDa.i Ho.c Si~ sung chu+'c Cha'nh su+', sang co^'ng be^n Trung Quo^'c. DDe^'n na(m 56 tuo^?i, Nguye^~n Du be^.nh na(.ng, kho^ng chi.u uo^'ng thuo^'c, quye^'t ta^m lie^`u che^'t va` ta. the^' va`o nga`y mo^`ng 10 tha'ng 8 a^m li.ch. Ngu+o+`i ddo+`i thu+o+ng tie^'c tie^n sinh Nguye^~n Du, dda~ dda(.t nga`y na`y la` Thi Nha^n Tie^'t dde^? ky? nie^.m nha` dda.i thi si~. Nhu+~ng DDie^`u Tro^ng Tha^'y Ma` DDau DDo+'n Lo`ng DDo.c tho+ Nguye^~n Du, hie^?u the^m cuo^.c ddo+`i va` ta^m tra.ng cu?a thi nha^n. Nguye^~n Du thuo^.c giai ca^'p quy' to^.c, mo^` co^i cha tu+` nho?, so^'ng nho+` ngu+o+`i anh, lo+'n le^n phie^u da.t ra ddo+`i, nhi`n tha^'y the^' gian chi`m no^?i, nha^n da^n ddau kho^?, dda^'t nu+o+'c ddie^u linh. O^ng so^'ng phie^u ba.t, co+ ha`n, ra`y dda^y mai ddo', "he^'t a(n o+? mie^`n so^ng la.i dde^'n mie^`n bie^?n". Nghe`o, la.i hay ddau o^'m, Nguye^~n Du than: "Tam xua^n ti'ch be^.nh ba^`n vo^ du+o+.c, tra^'p ta?i phu` sinh hoa.n hu+~u tha^n", ba tha'ng xua^n o^'m lie^n mie^n, nghe`o kho^ng co' thuo^'c, nu+~a kie^'p phu` sinh luy. vo+'i tha^n. DDo+`i o^ng, "tha^.p nie^n tu'c ta^.t vo^ nha^n va^'n, chuye^?n cu+? hoa`n ddan ha` xu+' ta^'m", be^.nh hoa.n mu+o+`i na(m kho^ng ai tha(m ho?i, thuo^'c tie^n bie^'t dda^u ma` ti`m?. Nguye^~n Du la`m quan o+? trie^`u ddi`nh vua Gia Long, ma` ta^m tha^`n phie^u da.t no+i dda^u, nho+' tie^'c nha` Le^, ba^'t bi`nh tho+`i cuo^.c, nga'n nga^~m cho cuo^.c ddo+`i va` su+. nghie^.p be`o gia.t. Mo+'i nu+?a ddo+`i ngu+o+`i to'c dda~ ba.c, nghe o^ng than: "The^' su+. phu` tra^`m hu+u than tu+'c, tu+. gia dda^`u ba.ch tie^.c linh dinh", than va~n ca?nh the^' su+. chi`m no^?i, ma'i to'c mi`nh nay dda~ ba.c pho+\. Nhie^`u la^`n o^ng vi' mi`nh vo+'i ngo.n co? bo^`ng li`a go^'c, to+i bo+`i tru+o+'c gio' ba~o cuo^.c ddo+`i dda^?y ddu+a, "phong tra^`n chi.u dda~ e^ che^`, nu+?a ddo+`i ne^'m tra?i ddu? mu`i dda('ng cay". Trong the^' gio+'i ho^~n mang cu?a dda^'t nu+o+'c ddie^n dda?o tre^n 200 na(m tru+o+'c, Nguye^~n Du dda~ so^'ng la~ng du trong va(n tho+ va` trie^'t ly' La~o Trang, thoa't ly nhu+~ng le^` tho'i phong kie^'n. O^ng to? lo^. y' cha'n nga'n che^' ddo^. phong kie^'n, vo^'n la` che^' ddo^. ddo^.c ta`i, cha` dda.p nha^n pha^?m con ngu+o+`i, dda^~m ma'u cu?a ngu+o+`i da^n. Nhu+ ca'i nhi`n cu?a Du+o+ng Thu Hu+o+ng, che^' ddo^. co^.ng sa?n hay che^' ddo^. phong kie^'n dde^`u la` nhu+~ng "thie^n ddu+o+`ng mu`", la`m kho^'n ddo^'n dda^'t nu+o+'c, ga^y muo^n va`n ddau kho^? cho nha^n da^n. Mo+? dda^`u DDoa.n Tru+o+`ng Ta^n Thanh, Nguye^~n Du vie^'t: "Tra(m na(m trong co~i ngu+o+`i ta Chu+~ ta`i chu+~ me^.nh khe'o la` ghe't nhau Tra?i qua mo^.t cuo^.c be^? da^u Nhu+~ng ddie^`u tro^ng tha^'y ma` ddau ddo+'n lo`ng" DDoa.n Tru+o+`ng Ta^n Thanh Theo ho.c gia? Tru+o+ng Cam Vu~, thi` cuo^'n Kim Va^n Kie^`u be^n Trung Hoa la` mo^.t tie^?u thuye^'t kho^ng no^?i tie^'ng, co^'t truye^.n ddo+n gia?n, bu't pha'p ke'm linh hoa.t, kho^ng thu hu't ddu+o+.c ddo.c gia?. Nhu+ng: "tu+` khi tra?i qua ngo.n bu't cu?a dda.i thi si~ Nguye^~n Du Tie^n Sinh, di.ch tha`nh tho+ no^m, go.i la` DDoa.n Tru+o+`ng Ta^n Thanh, thi` cuo^'n truye^.n ddo' dda~ ngang nhie^n hu`ng ba' Thi DDa`n Vie^.t Nam, va` tro+? tha`nh mo^.t ta'c pha^?m kho^ng tie^`n khoa'ng ha^.u, mo^.t ddie^.u tho+ thie^n nie^n ba^'t hu? cu?a nu+o+'c Vie^.t. DDie^`u ddo' ddo^'i vo+'i ca'c ddo.c gia? ddo^ng ta^y, ne^'u dda~ hie^?u bie^'t to+'i va(n nghe^. VN thi` dde^`u pha?i co^ng nha^.n nhu+ va^.y". Giu+~a the^' su+. nhie^~u nhu+o+ng, o^ng la(.ng le~ mo+? cu+?a va`o va(n tho+, so^'ng cuo^.c ddo+`i tu+. do, ly ky`, co+?i mo+?, ye^u thu+o+ng. Theo ddo' la` nhu+~ng gia^'c mo^.ng cu?a Thuy' Kie^`u ta`i sa('c song toa`n nhu+ng ho^`ng nhan ba.c me^.nh, Kim Tro.ng phong lu+u tua^'n tu', Tu+` Ha?i lo^~i la.c anh hu`ng. Thu+? nghe o^ng ta? ngu+o+`i tra'ng si~ Kim Tro.ng: "Tu+o+?ng chu+`ng tha^'y mo^.t va(n nha^n Lo?ng buo^ng tay kha^'u bu+o+'c la^`n da(.m ba(ng DDe^` hue^` lu+ng tu'i gio' tra(ng Tuye^'t in sa('c ngu+.a ca^u do`n Co? pha mu`i a'o nhuo^.m non da tro+`i Ha`i va(n la^`n bu+o+'c da(.m xanh Mo^.t vu`ng nhu+ the^? ca^y Quy`nh ca`nh Dao Bu't pha'p Nguye^~n Du linh ddo^.ng tuye^.t die^.u, co' khi bo^`ng bo^.t say dda('m, pho'ng tu'ng mo^.t ca'ch ta`i ti`nh. Nhu+~ng ca^u lu.c ba't the^? tho+ No^m ta? ti`nh ta? ca?nh ra^'t khe'o, co' tie^'t ta^'u nhu+ nha.c, y' tu+' dda^.m dda`, chu+~ du`ng uye^?n chuye^?n, khi ddo+n gia?n lu'c ca^`u ky`, go+.i hi`nh, go+.i ca?m, ga^y rung ddo^.ng cho ngu+o+`i ddo.c. Ha~y thu+? ddo.c ve^` no^?i Kie^`u nho+' thu+o+ng Kim Tro.ng: "Sa^`u ddong ca`ng la('c ca`ng dda^`y Ba thu do^`n la.i mo^.t nga`y da`i ghe^ Ma^y Ta^`n khoa' ki'n song the Bu.i ho^`ng le~o dde~o ddi ve^` chie^m bao Tua^`n tra(ng khuye^'t, ddi~a da^`u hao Ma(.t mo+ tu+o+?ng ma(.t, lo`ng ngao nga'n lo`ng Buo^`ng va(n ho+i la.nh nhu+ ddo^`ng Tru'c se ngo.n tho?, to+ chu`ng phi'm loan" Thu+? ddo.c ddoa.n Thu'c Sinh tu+` gia~ Kie^`u, trong mo^.t buo^?i chie^`u thu va`ng bu.i cuo^'n khua^'t ma^'y nga`n da^u xanh: "Ngu+o+`i le^n ngu+.a ke? chia ba`o Ru+`ng phong thu dda~ nhuo^'m ma`u quan san Da(.m ho^`ng bu.i cuo^'n chinh an Tro^ng ngu+o+`i dda~ khua^'t ma^'y nga`n da^u xanh Ngu+o+`i ve^` chie^'c bo'ng na(m canh Ke? ddi muo^n da(.m mo^.t mi`nh xa xo^i Va^`ng tra(ng ai xe? la`m ddo^i Nu+?a in go^'i chie^'c, nu+?a soi da(.m tru+o+`ng" Thu+? ddo.c nhu+~ng ca^u ta? ca?nh ta? ti`nh tuye^.t vo+`i kha'c cu?a Nguye^~n Du: "nu+?a va`nh tuye^'t nga^.m bo^'n be^` tra(ng soi, dda'nh tranh lo+.p ma'i tha?o du+o+`ng, mo^.t gian nu+o+'c bie^'c ma^y va`ng chia ddo^i, da^~u li`a ngo' y' co`n vu+o+ng to+ lo`ng". Va(n chu+o+ng o^ng pha?n pha^'t ne't u ua^?n cu?a ke? si~ phu tho+`i loa.n, nhi`n thanh gu+o+m ma` tha^'y the.n. Nguye^~n Du: Co^ng To^' Vie^n Ke^'t A'n Xa~ Ho^.i DDa.i dda so^' va(n gio+'i o+? mie^`n Nam Vie^.t Nam tu+. do tru+o+'c na(m 1975 dde^`u he^'t lo+`i ca ngo+.i Nguye^~n Du, dde^` cao ti'nh ca'ch duy ta^m va` khia' ca.nh nha^n nghi~a cua? Truye^.n Kie^`u\. Mo^.t so^' nha` phe^ bi`nh va(n ho.c thi` dda'nh gia' Nguye^~n Du nhu nhu+o+.c, ye^'m the^', tha^'t chi'. Thanh La~ng, ta'c gia? quye^?n "Ba?ng Lu+o+.c DDo^` Va(n Ho.c Vie^.t Nam" xem Nguye^~n Du la`: "mo^.t hie^.n hu+~u qua'i go+~, co^ng to^' vie^n ke^'t a'n xa~ ho^.i, thi si~ cu?a nhu+~ng nie^`m tin di. bie^.t, thi si~ kie^u ky` trong bi dda't, thi si~ cu?a ti`nh ye^u tuye^.t vo.ng, thi si~ cu?a nghe`o kho^? tu'ng ddo'i, thi si~ cu?a be^.nh hoa.n, thi si~ du+o+'i su+. a'm thi. cu?a tuo^?i gia` to'c ba.c, thi si~ cu?a mo^` ma, tha ma, nghi~a ddi.a; thi si~ cu?a tan ru+~a, ddie^u ta`n, huy? die^.t; thi si~ cu?a ho^'t hoa?ng, xao xuye^'n, ba(n khoa(n, tuye^.t vo.ng". Thanh La~ng dda~ mo^? xe? nhu+~ng va^`n tho+ chu+~ Ha'n cu?a o^ng, dde^? ti`m hie^?u ta^m ca?m o^ng, va` la^'y ddo' dde^? soi sa'ng Truye^.n Kie^`u, vo+'i nhu+~ng ddo^.ng co+ ca' nha^n. Trang Tu+? xu+a kia tu+`ng no'i vo+'i mo^.t ngu+o+`i ba.n ra(`ng: "Na`y anh, anh kho^ng pha?i la` con ca' ddu+o+ng tung ta(ng bo+i lo^.i kia, la`m sao anh bie^'t no' sung su+o+'ng?". La` nha` phe^ bi`nh va(n ho.c, ca'i nhi`n ca^`n trong sa'ng, kho^ng ra`ng buo^.c, tha^'u suo^'t li.ch su+?, kho^ng thie^n vi.. Muo^'n hie^?u Nguye^~n Du, ca^`n hie^?u cuo^.c ddo+`i va` ta^m tra.ng cu?a o^ng trong co+n lo^'c li.ch su+?. Nguye^~n Du la` mo^.t si~ phu cu?a tho+`i dda.i, ta^m tu+ tra(n tro+? vi` dda^'t nu+o+'c. Vi` trung nghi~a, o^ng cha'n ca?nh co^ng danh, chi.u nhie^`u co^ ddo+n, co+ ha`n, be^.nh ta^.t, va` ca? tu` to^.i\. Tho+`i dda.i cu?a o^ng kha' nhie^~u loa.n, nam ba('c pha^n tranh Tri.nh Nguye^~n, he^'t trie^`u Ta^y So+n ro^`i dde^'n Gia Long, da^n ti`nh oa'n tha'n, dda.o ly' dda?o ddie^n, xa~ ho^.i dda^`y ba.o lu+.c va` thu? ddoa.n. Va(n tho+ o^ng nhuo^'m ve? sa^`u muo^.n va` u ua^?n, cu?a ke? ddau kho^? vi` the^' su+.. Truye^.n Kie^`u, ma` Nguye^~n Du go.i la` DDoa.n Tru+o+`ng Ta^n Thanh, la` mo^.t ba?n ca'o tra.ng ddanh the'p, ca(m pha^~n to^' ca'o mo^.t xa~ ho^.i buo^n thi.t ba'n ngu+o+`i, dda^`y ba^'t co^ng va` a'p bu+'c, cha` dda.p le^n nha^n pha^?m con ngu+o+`i\. Co' kha'c na`o Xa~ Ho^.i Chu? Nghi~a nhie^~u nhu+o+ng nga`y nay dda^u\? Trong thu+' xa~ ho^.i chu? nghi~a na`y, nha^n pha^?m nhu+ be`o bo.t, ma.ng ngu+o+`i nhu+ la' ru.ng. Co' bie^'t bao na`ng Kie^`u bi. vu`i da^.p to+i bo+`i\. Tha^n pha^.n ngu+o+`i phu. nu+~ bi. dda('m chi`m trong kho^? ha.nh, chi.u ddu+.ng, kho^'n kho' mu+u sinh, co^' ni'u ke'o la.i nhu+~ng rie^`ng mo^'i dda.o ddu+'c. Truye^.n Kie^`u La` Va(n Ho'a No^ Di.ch Pha?n DDo^.ng? Che^' ddo^. Co^.ng sa?n Vie^.t Nam duy va^.t cha(?ng u+a Truye^.n Kie^`u, dda'nh gia' tha^'p thi si~ Nguye^~n Du, phe^ pha'n Nguye^~n Du qua la(ng ki'nh chi'nh tri. hoa'. Vi` tru+o+'c he^'t, o^ng la` mo^.t nha` Nho tro.ng ddie^`u tie^'t nghi~a, dde^` cao ky~ cu+o+ng xa~ ho^.i, ghe't che^' ddo^. phong kie^'n hu? ba.i vo+'i nhu+~ng ngu+o+`i ca^`m quye^`n gian tra', a'c ddo^.c, lu+u manh, hung ba.o hie^'p dda'p da^n la`nh, da`y xe'o dda^'t nu+o+'c, dda^?y ddu+a buo^n ba'n phu. nu+~ nhu+ ca?nh Kie^`u 15 na(m ra va`o cho^'n la^`u xanh va^.y\. Nguye^~n Du dde^` cao co^ng ly' va` nha^n pha^?m, le^n a'n nhu+~ng bo.n tham quan o+? giai ca^'p ca^`m quye^`n dda~ la`m xa~ ho^.i ro^'i loa.n, dda?o ddie^n. Nguye^~n Du la` tie^'ng no'i co^ng ly' cho mo.i tho+`i dda.i\. O^ng le^n a'n ke? gian tra', be^nh vu+.c ke? ye^'u, be^nh vu+.c le~ pha?i, dde^` cao su+. ti'n ngu+o+~ng. Nhu+ the^', vo^'n la` giai ca^'p tho^'ng tri. tho^ ba.o, Co^.ng Sa?n Vie^.t Nam kho^ng thi'ch Nguye^~n Du, de^~ da`ng phu? nha^.n thi ta`i cho'i sa'ng cu?a o^ng tre^n ne^`n va(n hoa' Vie^.t. Truye^.n Kie^`u cu?a Nguye^~n Du bi. che^' ddo^. Co^.ng Sa?n Vie^.t Nam che^ la` "thie^'u lo^-gi'c no^.i ta.i", "kho^ng co' mo^.t qua' tri`nh ta^'t ye^'u phu` ho+.p vo+'i lo^-gi'c cu?a mo^.t cuo^.c so^'ng hie^.n thu+.c". Thanh La~ng cho bie^'t: "Kie^`u bi. ca'c ca'n bo^. va(n nghe^. ddem ra to^' kho^? tru+o+'c toa` a'n nha^n da^n. Ngu+o+`i ta ddo`i thu? tie^u, hoa? ta'ng Kie^`u\. Truye^.n Kie^`u ddu+'ng so^' mo^.t trong ca'c va(n hoa' no^ di.ch, pha?n ddo^.ng. Trong lu'c ddo' ta.i vu`ng quo^'c gia, ngu+o+`i ta va^~n tie^'p tu.c nghie^n cu+'u Kie^`u". Nhu+ng trong the^' gio+'i co^.ng sa?n, va^~n co' nhu+~ng nha` phe^ bi`nh va(n ho.c hie^?u ro~ gia' tri. Truye^.n Kie^`u\. Ho^`i na(m 1986, Gia'o Su+ Le^ DDi`nh Ky., ta'c gia? quye^?n "Hie^?u DDu+'ng DDa('n Ve^` Truye^.n Kie^`u" do Ban Va^.n DDo^.ng Tha`nh La^.p Ho^.i Va(n Nghe^. DDo^`ng Tha'p xua^'t ba?n, dda~ nha^.n ddi.nh nhu+ sau: "Kie^`u dda^'u ly' vo+'i Tu' Ba`, Kie^`u va.ch ma(.t So+? Khanh, Kie^`u xoay so+? vo+'i Thu'c Sinh, Kie^`u cha`o ddo'n Tu+` Ha?i, va` ba('t bo.n a'c nha^n pha?i dde^`n to^.i, ne'm ca'i su+. tha^.t va`o Ho^` To^n Hie^'n, va` la^'y ca'i che^'t dde^? tra? lo+`i ha('n. Bo.n tho^'ng tri. phong kie^'n tro'i buo^.c ddo+`i so^'ng ba?n na(ng va` ti`nh ca?m con ngu+o+`i trong mo^.t chu? nghi~a kho^? ha.nh kha('c khe, bo'p nghe.t mo.i ti`nh ca?m tu+. nhie^n, mo.i kha't vo.ng tra^`n tu.c cu?a con ngu+o+`i\. Truye^.n Kie^`u la` mo^.t tie^'ng no'i cu?a tra'i tim khao kha't ddu+o+.c gia?i pho'ng, khao kha't ye^u thu+o+ng, co+?i mo+?, cu?a con ngu+o+`i trong xa~ ho^.i cu~". Pha?i cha(ng, GS Ky. cu~ng dda~ a'm chi? ca'i "bo.n tho^'ng tri." co^.ng sa?n, ca'i thu+' chu? nghi~a co^.ng sa?n kho^? ha.nh kha('c khe va` phi nha^n ddang tro'i buo^.c nha^n da^n, dda`n a'p ngu+o+`i co^ the^', khie^'n cho xa~ ho^.i ddie^n dda?o, dda.o ly' dda?o lo^.n ma^'y chu.c na(m nay\? Pha?i cha(ng, mu+o+.n Truye^.n Kie^`u, GS Le^ DDi`nh Ky. dda~ ba`y to? no^~i khao kha't cu?a nha^n da^n Vie^.t Nam ddu+o+.c so^'ng theo ba?n na(ng va` ti`nh ca?m tu+. nhie^n cu?a con ngu+o+`i, ddu+o+.c gia?i pho'ng, ddu+o+.c so^'ng co+?i mo+? trong mo^.t xa~ ho^.i ddo^?i mo+'i va` va(n minh? GS Le^ DDi`nh Ky. vie^'t: "Truye^.n Kie^`u, be^n ca.nh y' nghi~a phe^ pha'n, to^' ca'o, co`n la` tie^'ng ha't ca ngo+.i ti`nh nghi~a o+? ddo+`i, u+o+'c mo+ co^ng ly', va` kha't vo.ng vu+o+n to+'i cu?a con ngu+o+`i, the^? hie^.n va`o Thu'y Kie^`u va` Tu+` Ha?i, trong nhu+~ng va^`n tho+ tru+~ ti`nh, tha('m thie^'t, khi sa?ng khoa'i, ha`o hu`ng". Thi si~ Nguye^~n Du dda~ "no'i dde^'n ca'i bi ki.ch cu?a kie^'p ngu+o+`i, no'i dde^'n to^.i lo^~i, va` no^~i ba^'t ha.nh cu?a nhu+~ng ha.ng ngu+o+`i trong giai ca^'p tho^'ng tri. cu~ng nhu+ trong ddo^ng dda?o qua^`n chu'ng lao kho^?". Nguye^~n Du: DDe^. Nha^'t Thi Ba' Vie^.t Nam Ho.c gia? Nghie^m Xua^n Ho^`ng khen Nguye^~n Du la` "dde^. nha^'t thi ba' cu?a Vie^.t Nam, dde^. nha^'t thi ba' cu?a ca? the^' gio+'i". Theo o^ng, "Ly' Tha'i Ba.ch co' ca'i ha`o sa?ng thoa't tu.c cu?a mo^.t nha` tho+ dda~ the^? nha^.p DDa.o ho.c, nhu+ng kho^ng the^? co' ca'i la^m ly tra'c tuye^.t va` dda da.ng cu?a Nguye^~n Du\. Ca'c thi ha`o kha'c o+? phu+o+ng Ta^y cu~ng va^.y, nhu+ Home`re, Milton, Byron.. mo^~i ngu+o+`i dde^`u co' thu+' va(n phong dda(.c bie^.t cu?a mi`nh, nhu+ng va^~n kho^ng co' no^?i ca'i ta^m ly' tra'c tuye^.t a^'y cu?a Nguye^~n Du". Va` ddo^'i vo+'i o^ng, DDoa.n Tru+o+`ng Ta^n Thanh la` "mo^.t phe'p la. cu?a ne^`n va(n ho.c Vie^.t Nam". Qua truye^.n Kie^`u, ngu+o+`i ta tha^'y Nguye^~n Du am tu+o+`ng Pha^.t Gia'o, tin tu+o+?ng sa^u xa va`o ddi.nh me^.nh, nghie^.p lu+.c, ca'c co~i, ca'c kie^'p. O^ng tin ra(`ng co~i ddo+`i na`y ca^`n ddu+o+.c cu+'u ro^~i bo+?i ti`nh thu+o+ng, va` tin la` tha^`n lu+.c cu?a chu+ Pha^.t co' the^? cu+'u ddo^. chu'ng sanh ra kho?i bie^?n tra^`m lua^n. Nguye^~n Du co' ta^m ho^`n cu?a mo^.t thie^`n su+ phie^u bo^`ng tre^n non, tu+` quan, so^'ng thoa't tu.c theo trie^'t ly' La~o Trang, "ddem mi`nh go+?i am ma^y", nhu+ng va^~n co`n ray ru+'t nhu+~ng gia^'c mo^.ng co^ng danh, co`n lu+u luye^'n thanh sa('c, co`n nuo^'i tie^'c cho^'n bu.i ho^`ng. Ta^m ca?m va` ne't va(n chu+o+ng ddo', ta cu~ng tha^'y o+? tho+ lu.c ba't cu?a thi si~ Pha.m Thie^n Thu+, trong 2 thi pha^?m DDoa.n Tru+o+`ng Vo^ Thanh va` DDo^.ng Hoa Va`ng. Ta'c gia? Hoa` Thu+o+.ng Thi'ch Thie^.n A^'n trong quye^?n "Gia' Tri. To^n Gia'o va` Trie^'t Ho.c cu?a Truye^.n Kie^`u" thi` kha(?ng ddi.nh ra(`ng: "Ta'c pha^?m na`y tru+o+'c he^'t dda~ vu+o+.t le^n tre^n ta^'t ca? nhu+~ng quan nie^.m cha^.t he.p ta^`m thu+o+`ng cu?a ddu+o+ng tho+`i, dde^? the^? hie^.n tinh tha^`n to^?ng ho+.p sinh ddo^.ng cu?a ca'i ne^`n tu+ tu+o+?ng DDo^ng Phu+o+ng, la` Pha^.t Gia'o, Nho Gia'o, va` La~o Gia'o\. DDo.c Truye^.n Kie^`u, ta thu+o+ng cho ta^'t ca?. Ti`nh thu+o+ng a^'y la` gi`, ne^'u kho^ng pha?i la` lo`ng tu+` bi cu?a Pha^.t?". Theo thi si~/nha` phe^ bi`nh Tha.ch Trung Gia?, ta'c gia? quye^?n "Va(n Ho.c Pha^n Ti'ch Toa`n Thu+", thi` Truye^.n Kie^`u chu' tro.ng nha^'t dde^'n "tu+ tu+o+?ng ddi.nh me^.nh". Ha` Nhu+ Chi, ta'c gia? quye^?n "Vie^.t Nam Thi Va(n Gia?ng Lua^.n" vie^'t: "Ca(n ba?n trie^'t ly' Truye^.n Kie^`u la` mo^.t su+. tin tu+o+?ng va`o ddi.nh me^.nh. DDi.nh me^.nh la` y' muo^'n to^'i cao vo^ cu`ng kha('c nghie^.t, kho^ng the^? na`o cu+o+~ng la.i ddu+o+.c. DDu+'ng tru+o+'c mo^.t ma~nh lu+.c ghe^ go+'m nhu+ va^.y, cu. Nguye^~n Du khuye^n ta nuo^i du+o+~ng thie^.n ta^m, tu nha^n ti'ch ddu+'c, ha^`u mong ca?i hoa' ddu+o+.c so^' me^.nh va` tin tu+o+?ng o+? su+. co^ng minh cuo^'i cu`ng cu?a tro+`i dda^'t". Xin ke^'t lua^.n ba`i na`y ba(`ng lo+`i nha^.n ddi.nh cu?a di.ch gia? ddo^ng y si~ Tru+o+ng Cam Vu~: "Ta'c pha^?m va(n nghe^. cu?a Nguye^~n Du tie^n sinh, bo+?i le~ gi` tro+? ne^n ba^'t hu?? Ma` ha^.u the^' to^n su`ng dde^'n the^'? DDie^`u ddo' kho^ng la., co^? Nho co' ca^u: va(n tu cu`ng nhi ha^.u co^ng, va^.t ba^'t dda('c ky` bi`nh ta('c minh. Va(n chu+o+ng ga(.p bu+o+'c ddu+o+`ng cu`ng mo+'i hay, muo^n va^.t ga(.p su+. ba^'t bi`nh se~ le^n tie^'ng. Nguye^~n Du tie^n sinh vo+'i ca'i ta`i kinh quo^'c, vo+'i ngo.n bu't sinh hoa, do^'c mo^.t lo`ng trung tra?i 2 tra`o dda.i, ca?m kha'i su+. tao ngo^., mu+o+.n dda^`u dde^` dde^? to? ba`y ta^m su+., mo+'i ddem ca? cuo^'n truye^`n Kie^`u di.ch tha`nh tho+ no^m lu.c ba't, toa`n ta^.p go^`m 3254 ca^u\. Trie^`n mie^n te^ ta'i, qua'n xuye^'n mo^.t ho+i, ddoa.n xo't xa mo^~i chu+~ mo^.t gio.t ma'u, cho^~ va(n hoa mo^~i ca^u mo^.t chuo^~i ngo.c". nguye^~n bu't chi` 20.10.1996 Ho^`i Thu+' 01 Mo^.ng dda`o ma` sinh, ba.c me^.nh trie^.u tru+ng hoa nu+?a u'a Tie^'ng dda`n nhu+ oa'n, DDoa.n tra`ng pho^? lu+.a khu'c Ta^n Thanh. Tra(m na(m trong co~i ngu+o+`i ta, Chu+~ ta`i, chu+~ me^.nh, khe'o la` ghe't nhau\. Tra?i qua mo^.t cuo^.c be^? da^u\. Nhu+~ng ddie^`u tro^ng tha^'y ma` ddau ddo+'n lo`ng. La. gi` bi? sa('c tu+ phong, Tro+`i xanh quen tho'i ma' ho^`ng dda'nh ghen. Ca?o tho+m la^`n gio+? tru+o+'c dde`n, Phong ti`nh co^? lu.c co`n truye^`n su+? xanh. Ra(`ng: na(m Gia Ti~nh trie^`u Minh, Bo^'n phu+o+ng pha(?ng la(.ng, hai Kinh vu+~ng va`ng. Co' nha` Vie^n Ngoa.i ho. Vu+o+ng, Gia tu+ nghi~ cu~ng thu+o+`ng thu+o+`ng ba^.c trung, Mo^.t trai con thu+' ro^'t lo`ng, Vu+o+ng Quan la` chu+~, no^'i do`ng nho gia\. DDa^`u lo`ng hai a? To^' Nga, Thu'y Kie^`u la` chi., em la` Thu'y Va^n. Mai co^'t ca'ch. Tuye^'t tinh tha^`n. Mo^.t ngu+o+`i mo^.t ve?, mu+o+`i pha^n ve.n mu+o+`i\. Va^n xem trang tro.ng kha'c vo+`i, Khuo^n tra(ng dda^`y dda(.n, ne't nga`i no+? nang. Hoa cu+o+`i, ngo.c tho^'t, ddoan trang, Ma^y thua nu+o+'c to'c, tuye^'t nhu+o+`ng ma`u da\. Kie^`u ca`ng sa('c sa?o ma(.n ma`, So be^` ta`i sa('c, la.i la` pha^`n ho+n. La`n thu thu?y, ne't xua^n so+n, Hoa ghen thua tha('m, lie^~u ho+`n ke'm xanh. Mo^.t hai nghie^ng nu+o+'c nghie^ng tha`nh, Sa('c dda`nh ddo`i mo^.t, ta`i dda`nh ho.a hai\. Tho^ng minh vo^'n sa(~n ti'nh tro+`i, Pha nghe^` thi ho.a ddu? mu`i ca nga^m. Cung, thu+o+ng, la^`u ba^.c ngu~ a^m, Nghe^` rie^ng a(n ddu+'t Ho^` ca^`m mo^.t tru+o+ng. Khu'c nha` tay lu+.a ne^n xoang, Mo^.t thie^n "ba.c me^.nh" la.i ca`ng na~o nha^n. Phong lu+u ra^'t mu+.c ho^`ng qua^`n, Xua^n xanh xa^'p xi? to+'i tua^`n ca^.p ke^ E^m dde^`m tru+o+'ng ru? ma`n che, Tu+o+`ng ddo^ng ong bu+o+'m ddi ve^` ma(.c ai\. Ho^`i Thu+' 02 Ta?o mo^. vie^'ng DDa.m Tie^n, ba^ng khua^ng ti`nh tu+', Du xua^n ga(.p Kim Tro.ng, be~n le~n duye^n ta\. Nga`y xua^n con e'n ddu+a thoi, Thie^`u quang chi'n chu.c dda~ ngoa`i sa'u mu+o+i Co? non xanh ta^.n cha^n tro+`i, Ca`nh le^ tra('ng ddie^?m mo^.t va`i bo^ng hoa Thanh minh, trong tie^'t tha'ng ba, Le^~ la` ta?o mo^., ho^.i la` DDa.p thanh. Ga^`n xa no^ nu+'c ye^'n anh, Chi. em sa('m su+?a bo^. ha`nh cho+i xua^n Da^.p di`u ta`i tu+? giai nha^n, Ngu+.a xe nhu+ nu+o+'c, a'o qua^`n nhu+ ne^m. Ngo^?n ngang go` ddo^'ng ke'o le^n, Thoi va`ng ho^` ra('c, tro tie^`n gia^'y bay Ta` ta` bo'ng nga? ve^` ta^y, Chi. em tho+ tha^?n dan tay ra ve^`. Bu+o+'c la^`n theo ngo.n tie^?u khe^, La^`n xem phong ca?nh co' be^` thanh thanh Nao nao do`ng nu+o+'c uo^'n quanh, Di.p ca^`u nho nho? cuo^'i ghe^`nh ba('c ngang Se` se` na^'m dda^'t be^n ddu+o+`ng, Da^`u da^`u ngo.n co?, nu+?a va`ng nu+?a xanh, Ra(`ng: "Sao trong tie^'t Thanh minh, Ma` dda^y hu+o+ng kho'i va('ng tanh the^' ma`?" Vu+o+ng Quan mo+'i da^~n ga^`n xa: "DDa.m Tie^n na`ng a^'y xu+a la` ca nhi "No^?i danh ta`i sa('c mo^.t thi`, "Xo^n xao ngoa`i cu?a, hie^'m gi` ye^'n anh. "Pha^.n ho^`ng nhan co' mong manh, "Nu+?a chu+`ng xua^n, thoa('t ga^~y ca`nh thie^n hu+ong "Co' ngu+o+`i kha'ch o+? vie^~n phu+o+ng, "Xa nghe cu~ng nu+'c tie^'ng na`ng ti`m cho+i "Thuye^`n ti`nh vu+`a ghe' dde^'n no+i, "Thi` dda` tra^m ga^~y bi`nh ro+i bao gio+`! "Buo^`ng kho^ng la.nh nga('t nhu+ to+`, "Da^'u xe ngu+.a dda~ re^u lo+` mo+` xanh "Kho'c than kho^n xie^'t su+. ti`nh, "Ke?o vo^ duye^n a^'y la` mi`nh vo+'i ta\. "DDa~ kho^ng duye^n tru+o+'c cha(ng ma`, "Thi` chi chu't u+o+'c go.i la` duye^n sau\. "Sa('m sanh ne^'p tu+?, xe cha^u, "Vu`i no^ng mo^.t na('m, ma(.c da^`u co? hoa\. "Tra?i bao tho? la(.n, a'c ta`, "A^'y mo^` vo^ chu?, ai ma` vie^'ng tha(m!" Lo`ng dda^u sa(~n mo'n thu+o+ng ta^m Thoa.t nghe Kie^`u dda~ dda^`m dda^`m cha^u sa: "DDau ddo+'n thay, pha^.n dda`n ba`! "Lo+`i ra(`ng ba.c me^.nh cu~ng la` lo+`i chung. "Phu~ pha`ng chi ba^'y Hoa' co^ng! "Nga`y xanh mo`n mo?i, ma' ho^`ng pho^i pha "So^'ng la`m vo+. kha('p ngu+o+`i ta "Ha.i thay! Tha'c xuo^'ng la`m ma kho^ng cho^`ng! "Na`o ngu+o+`i phu+o+.ng cha., loan chung, "Na`o ngu+o+`i ti'ch lu.c tham ho^`ng la` ai\? "DDa~ kho^ng ke? ddoa'i, ngu+o+`i hoa`i, "Sa(~n dda^y ta kie^'m mo^.t va`i ne'n hu+o+ng "Go.i la` ga(.p go+~ giu+~a ddu+o+`ng, "Ho.a la` ngu+o+`i du+o+'i suo^'i va`ng bie^'t cho\." La^m ra^m kha^'n khu+'a nho? to Su.p ngo^`i, va`i ga^.t tru+o+'c mo^`, bu+o+'c ra\. Mo^.t vu`ng co? a^'y bo'ng ta`, Gio' hiu hiu tho^?i mo^.t va` bo^ng lau\. Ru't tra^m sa(~n da('t ma'i dda^`u Va.ch da ca^y, vi.nh bo^'n ca^u ba va^`n. La.i ca`ng me^ ma^?n ta^m tha^`n, La.i ca`ng ddu+'ng la(.ng ta^`n nga^`n cha(?ng ra La.i ca`ng u? do^.t ne't hoa Sa^`u tuo^n ddu+'t no^'i, cha^n sa va('n da`i! Va^n ra(`ng: "Chi. cu~ng nu+.c cu+o+`i, "Khe'o du+ nu+o+'c ma('t, kho'c ngu+o+`i ddo+`i xu+a!" Ra(`ng: "Ho^`ng nhan tu+. nghi`n xu+a, "Ca'i ddie^`u ba.c me^.nh co' chu+`a ai dda^u "No^~i nie^`m tu+o+?ng dde^'n ma` ddau, "Tha^'y ngu+o+`i na(`m ddo', bie^'t sau the^' na`o\?" Quan ra(`ng: "Chi. no'i hay sao, "Mo^.t lo+`i la` mo^.t va^.n va`o kho' nghe! "O+? dda^y a^m khi' na(.ng ne^`, "Bo'ng chie^`u dda~ nga~, da^.m ve^` co`n xa\." Kie^`u ra(`ng: "Nhu+~ng dda^'ng ta`i hoa, "Tha'c la` the^? pha'ch, co`n la` tinh anh "De^~ hay ti`nh la.i ga(.p ti`nh, "Cho+` xem, a('t tha^'y hie^?n linh ba^y gio+`." Mo^.t lo+`i no'i chu+?a ki.p thu+a, Phu't dda^u tra^.n gio' cuo^'n co+` dde^'n ngay, A`o a`o ddo^? lo^.c, rung ca^y, O+? trong du+o+`ng co' hu+o+ng bay i't nhie^`u DDe` chu+`ng ngo.n gio' la^`n theo, Da^'u gia`y tu+`ng bu+o+'c in re^u ra`nh ra`nh Ma(.t nhi`n ai na^'y dde^`u kinh, Na`ng ra(`ng: "Na`y thu+.c tinh tha`nh cha(?ng xa "Hu+~u ti`nh ta la.i ga(.p ta, "Cho+' ne^` u hie^?n, mo+'i la` chi. em." DDa~ lo`ng hie^?n hie^.n cho xem, Ta. lo`ng, na`ng la.i no^'i the^m va`i lo+`i Lo`ng tho+ lai la'ng bo^`i ho^`i, Go^'c ca^y, la.i va.ch mo^.t ba`i co^? thi Du`ng da(`ng nu+?a o+? nu+?a ve^`, Nha.c va`ng dda^u dda~ tie^'ng nghe ga^`n ga^`n Tro^ng chu+`ng tha^'y mo^.t va(n nha^n Lo?ng buo^ng tay kha^'u, bu+o+'c la^`n da(.m ba(ng. DDe^` hue^` lu+ng tu'i gio' tra(ng, Sau lu+ng theo mo^.t va`i tha(`ng co?n con. Tuye^'t in sa('c ngu+.a ca^u do`n, Co? pha mu`i a'o nhuo^.m non da tro+`i\. Ne?o xa mo+'i to? ma(.t ngu+o+`i, Kha'ch dda` xuo^'ng ngu+.a, to+'i no+i tu+. ti`nh Ha`i va(n la^`n bu+o+'c da(.m xanh, Mo^.t vu`ng nhu+ the^? ca^y quy`nh, ca`nh giao Cha`ng Vu+o+ng quen ma(.t ra cha`o, Hai Kie^`u e le^. ne'p va`o du+o+'i hoa\. Nguye^n ngu+o+`i quanh qua^'t dda^u xa, Ho. Kim te^n Tro.ng vo^'n nha` tra^m anh. Ne^`n phu' ha^.u, ba^.c ta`i danh, Va(n chu+o+ng ne^'t dda^'t, tho^ng minh ti'nh tro+`i Phong tu+ ta`i ma.o tuye^.t vo+`i, Va`o trong phong nha~, ra ngoa`i ha`o hoa Chung quanh va^~n dda^'t nu+o+'c nha`, Vo+'i Vu+o+ng Quan tru+o+'c va^~n la` ddo^`ng tha^n. Tro^.m nghe tho+m nu+'c hu+o+ng la^n, Mo^.t ne^`n ddo^`ng tu+o+'c, khoa' xua^n hai Kie^`u\. Nu+o+'c non ca'ch ma^'y buo^`ng the^u, Nhu+~ng la` tro^.m da^'u, tha^`m ye^u cho^'c mo`ng. May thay gia?i ca^'u tu+o+ng phu`ng, Ga(.p tua^`n ddo^' la' tho?a lo`ng ti`m hoa\. Bo'ng ho^`ng nha'c tha^'y ne?o xa, Xua^n lan, thu cu'c, ma(.n ma` ca? hai Ngu+o+`i quo^'c sa('c, ke? thie^n ta`i, Ti`nh trong nhu+ dda~, ma(.t ngoa`i co`n e\. Cha^.p cho+`n co+n ti?nh, co+n me^, Ro^'n ngo^`i cha(?ng tie^.n, du+'t ve^` chi?n kho^n. Bo'ng ta` nhu+ giu.c co+n buo^`n Kha'ch dda` le^n ngu+.a, ngu+o+`i co`n ghe' theo Du+o+'i do`ng nu+o+'c cha?y trong veo, Be^n ca^`u to+ lie^~u bo'ng chie^`u thu+o+'t tha\. Ho^`i Thu+' 03 Mo+ chi. DDa.m Tie^n mo^.ng dde^` tho+ mu+o+`i va^.n Nho+' cha`ng Kim Tro.ng mong ddi'nh u+o+'c tra(m na(m Kie^`u tu+` tro+? go't tru+o+'ng hoa Ma(.t tro+`i ga'c nu'i chie^ng dda` thu kho^ng Gu+o+ng Nga che^nh che^'ch do`m song Va`ng gieo nga^'n nu+o+'c, ca^y lo^`ng bo'ng sa^n Ha?i ddu+o+`ng la? ngo.n ddo^ng la^n, Gio.t su+o+ng gieo na(.ng, ca`nh xua^n la` dda` Mo^.t mi`nh la(.ng nga('m bo'ng Nga Ro^.n ddu+o+`ng ga^`n vo+'i no^?i xa bo+`i bo+`i: "Ngu+o+`i ma` dde^'n the^' thi` tho^i, "DDo+`i pho^`n hoa cu~ng la` ddo+`i bo? ddi "Ngu+o+`i dda^u ga(.p go+~ la`m chi, "Tra(m na(m bie^'t co' duye^n gi` hay kho^ng?" Ngo^?n ngang tra(m mo^'i to+ lo`ng, Ne^n ca^u tuye^.t die^.u ngu. trong ti'nh ti`nh Che^nh che^nh bo'ng nguye^.t xe^' ma`nh Tu+.a ngo^`i be^n trie^.n, mo^.t mi`nh thiu thiu\. Thoa('t dda^u tha^'y mo^.t tie^?u kie^`u, Co' chie^`u phong va^.n, co' chie^`u thanh ta^n Su+o+ng in ma(.t, tuye^'t pha tha^n, Sen va`ng la~ng dda~ng, nhu+ ga^`n nhu+ xa Ru+o+'c ma^`ng, ddo'n ho?i do` la: "DDa`o nguye^n la.c lo^'i dda^u ma` dde^'n dda^y\? Thu+a ra(`ng: "Thanh khi', xu+a nay, "Mo+'i cu`ng nhau lu'c ban nga`y dda~ que^n? "Ha`n gia o+? ma'i ta^y thie^n, "Du+o+'i do`ng nu+o+'c cha?y, be^n tre^n co' ca^`u "Ma^'y lo`ng ha. co^' dde^'n nhau, "Ma^'y lo+`i ha. tu+' ne'm cha^u gieo va`ng. "Va^ng tri`nh ho^.i chu? xem tu+o+`ng, "Ma` xem trong so^? ddoa.n tru+o+`ng co' te^n "A^u dda`nh qua? kie^'p nha^n duye^n, "Cu~ng ngu+o+`i mo^.t ho^.i, mo^.t thuye^`n dda^u xa\. "Na`y mu+o+`i ba`i mo+'i, mo+'i ra, "Ca^u tha^`n la.i mu+o+.n bu't hoa ve~ vo+`i\." Kie^`u va^ng li~nh y' dde^` ba`i, Tay tie^n mo^.t va^~y, ddu? mu+o+`i khu'c nga^m Xem thu+ na^'c no+? khen tha^`m: "Gia' dda`nh tu' kha^?u, ca^?m ta^m kha'c thu+o+`ng! "Vi' ddem va`o ta^.p ddoa.n tru+o+`ng, "Thi` treo gia?i nha^'t, chi nhu+o+`ng cho ai!" The^`m hoa kha'ch dda~ tro+? ha`i, Na`ng co`n ca^`m la.i mo^.t hai tu+. ti`nh Gio' dda^u si.ch bu+'c ma`nh ma`nh, Ti?nh ra mo+'i bie^'t ra(`ng mi`nh chie^m bao Tro^ng theo na`o tha^'y dda^u na`o, Hu+o+ng thu+`a du+o+`ng ha~y ra va`o dda^u dda^y\. Mo^.t mi`nh lu+o+~ng lu+. canh cha^`y, DDu+o+`ng xa, nghi~ no^~i sau na`y ma` kinh! Hoa tro^i, be`o gia.t, dda~ dda`nh, Bie^'t duye^n mi`nh, bie^'t pha^.n mi`nh, the^' tho^i! No^~i rie^ng lo+'p lo+'p so'ng gio^`i, Nghi~ ddo`i co+n, la.i su.t su`i ddo`i co+n Gio.ng Kie^`u re^`n ri? tru+o+'ng loan, Nha` huye^n cho+.t ti?nh, ho?i: "Co+n co+' gi`?" "Co+' sao tra(`n tro.c canh khuya, "Ma`u hoa le^ ha~y dda^`m ddi`a gio.t mu+a\?" Thu+a ra(`ng: "Chu't pha^.n nga^y tho+, "Du+o+~ng sinh ddo`i no+. to'c to+ chu+a dde^`n "Buo^?i nga`y cho+i ma? DDa.m Tie^n, "Nha('p ddi, thoa('t tha^'y u+'ng lie^`n chie^m bao "DDoa.n tru+o+`ng la` so^' the^' na`o\? "Ba`i ra the^' a^'y, vi.nh va`o the^' kia "Cu+' trong mo^.ng trie^.u ma` suy "Pha^.n con tho^i co' ra gi` mai sau!" Da.y ra(`ng: "Mo^.ng trie^.u cu+' dda^u\? "Bo^~ng kho^ng mua na~o chuo^'c sa^`u, nghi~ nao!" Va^ng lo+`i khuye^n gia?i tha^'p cao Chu+a xong ddie^`u nghi~, dda~ dda`o ma.ch Tu+o+ng Ho^`i Thu+' 04 DDa^y ddo' ddo^`ng ta^m, ca^`u Lam dda~ tie^.n ne?o Vui cu+o+`i ddu+'ng mu+.c, ngo.c bi'ch va^~n nguye^n ma^`u Ngoa`i song tho? the? oanh va`ng Na'ch tu+o+`ng bo^ng lie^~u bay sang la'ng gie^`ng Hie^n ta` bo'ng ga'c nghie^ng nghie^ng No^~i rie^ng, rie^ng cha.nh ta('c rie^ng mo^.t mi`nh. Cho hay la` gio^'ng hu+~u ti`nh DDo^' ai go+~ mo^'i to+ ma`nh cho xong Cha`ng Kim tu+` la.i thu+-song No^~i na`ng canh ca'nh be^n lo`ng bie^'ng khua^y Sa^`u ddong ca`ng kha('c ca`ng dda^`y, Ba thu do.n la.i mo^.t nga`y da`i ghe^! Ma^y ta^`n kho'a ki'n song the Bu.i ho^`ng le~o dde~o ddi ve^` chie^m bao Tua^`n tra(ng khuye^'t, ddia~ da^`u hao, Ma(.t mo+ tu+o+?ng ma(.t, lo`ng ngao nga'n lo`ng. Buo^`ng va(n ho+i la.nh nhu+ ddo^`ng Tru'c se ngo.n tho?, to+ tru`ng phi'm loan Ma`nh tu+o+ng pho+n pho+'t gio' dda`n Hu+o+ng ga^y mu`i nho+', tra` khan gio.ng ti`nh: "Vi' cha(ng duye^n no+. ba sinh, "La`m chi nhu+~ng tho'i khuynh tha`nh tre^u ngu+o+i\?" Ba^ng khua^ng nho+' ca?nh, nho+' ngu+o+`i, Nho+' no+i ky` ngo^. vo^.i do+`i cha^n ddi Mo^.t vu`ng co? mo.c xanh ri`, Nu+o+'c nga^m trong va('t, tha^'y gi` nu+~a dda^u! Gio' chie^`u nhu+ go+.i co+n sa^`u Vi-lo^ hiu ha('t nhu+ ma^`u kho+i tre^u Nghe^` rie^ng nho+' i't, tu+o+?ng nhie^`u, Xa(m xa(m dde` ne?o Lam kie^`u da^`n sang Tha^m nghie^m, ki'n co^?ng, cao tu+o+`ng, Ca.n do`ng la' tha('m; du+'t ddu+o+`ng chim xanh. Lo+ tho+ to+ lie^~u buo^ng ma`nh Con oanh ho.c no'i tre^n ca`nh mia? mai Ma^'y la^`n cu+?a ddo'ng then ca`i DDa^`y the^`m hoa ru.ng, bie^'t ngu+o+`i o+? da^u\? Ta^`n nga^`n ddu+'ng suo^'t gio+` la^u Da.o quanh cho+.t tha^'y ma'i sau co' nha` La` nha` Ngo^ Vie^.t thu+o+ng gia, Buo^`ng kho^ng dde^? ddo', ngu+o+`i xa chu+a ve^` La^'y ddie^`u du ho.c ho?i thue^ Tu'i dda`n, ca(.p sa'ch, dde^` hue^` do.n sang Co? ca^y, co? dda' sa(~n sa`ng Co' hie^n La~m thu'y, ne't va`ng chu+a phai\. Ma^`ng tha^`m cho^'n a^'y chu+~ ba`i Ba sinh a^u ha(?n duye^n Tro+`i chi dda^y! Song ho^` nu+?a khe'p ca'nh ma^y Tu+o+`ng ddo^ng ghe' ma('t nga`y nga`y ha(`ng tro^ng Ta^'c gang ddo^`ng to?a nguye^n phong Ti.t mu` na`o tha^'y bo'ng ho^`ng va`o ra Nha^.n tu+` qua'n kha'ch la^n la, Tua^`n tra(ng tha^'m thoa't nay dda` the^m hai Ca'ch tu+o+`ng pha?i buo^?i e^m tro+`i, Du+o+'i dda`o ddu+o+`ng co' bo'ng ngu+o+`i thu+o+'t tha Buo^ng ca^`m, xo'c a'o, vo^.i ra, Hu+o+ng co`n tho+m nu+'c, ngu+o+`i dda` va('ng tanh La^`n theo tu+o+`ng ga^'m da.o quanh Tre^n dda`o nha'c tha^'y mo^.t ca`nh kim thoa Gio+ tay vo+'i la^'y ve^` nha`: "Na`y trong khue^ ca'c, dda^u ma` dde^'n dda^y\? "Ga^~m a^u ngu+o+`i a^'y, ba'u na`y "Cha(?ng duye^n chu+a de^~ va`o tay ai ca^`m!" Lie^`n tay nga('m nghia' bie^'ng na(`m Ha~y co`n thoang thoa?ng hu+o+ng tra^`m chu+a phai\. Tan su+o+ng dda~ tha^'y bo'ng ngu+o+`i Quanh tu+o+`ng ra y' ti`m to`i nga^?n ngo+ Sinh dda` co' y' ddo+.i cho+`, Ca'ch tu+o+`ng le^n tie^'ng xa ddu+a u+o+'m lo`ng: "Thoa na`y ba('t ddu+o+.c hu+ kho^ng, "Bie^'t dda^u Ho+.p pho^' ma` mong cha^u ve^`?" Tie^'ng Kie^`u nghe lo.t be^n kia: "O+n lo`ng qua^n tu+? sa' gi` cu?a ro+i, "Chie^'c thoa na`o cu?a ma^'y mu+o+i, "Ma` lo`ng tro.ng nghia~, khinh ta`i xie^'t bao!" Sinh ra(`ng: "La^n ly' ra va`o, "Ga^`n dda^y na`o pha?i ngu+o+`i na`o xa xo^i "DDu+o+.c ra`y nho+` chu't tho+m ro+i "Ke^? dda` thie^?u na~o lo`ng ngu+o+`i ba^'y nay! "Ba^'y la^u mo+'i ddu+o+.c mo^.t nga`y "Du+`ng cha^n ga.n chu't nie^`m ta^y go.i la`." Vo^.i ve^` the^m la^'y cu?a nha`, Xuye^'n va`ng ddo^i chie^'c, kha(n la` mo^.t vuo^ng Ba^.c ma^y ddo'n bu+o+'c ngo.n tu+o+`ng, Pha?i ngu+o+`i ho^m no. ro~ ra`ng cha(?ng nhe! Su+o+.ng su`ng giu+~ y' ru.t re` Ke? nhi`n ro~ ma(.t, ngu+o+`i e cu'i dda^`u Ra(`ng: "Tu+` nga^~u nhi~ ga(.p nhau, "Tha^`m tro^ng, tro^.m nho+', ba^'y la^u dda~ cho^`n "Xu+o+ng mai ti'nh dda~ ru? mo`n "La^`n lu+`a ai bie^'t ha~y co`n ho^m nay! "Tha'ng tro`n nhu+ gu+?i cung ma^y "Tra^`n tra^`n mo^.t pha^.n a^'p ca^y dda~ lie^`u! "Tie^.n dda^y xin mo^.t hai ddie^`u, "DDa`i gu+o+ng soi dde^'n da^'u be`o cho cha(ng!" Nga^`n ngu+` na`ng mo+'i thu+a ra(`ng: "Tho'i nha` ba(ng tuye^'t, cha^'t ha(`ng phi? phong "Da^`u khi la' tha('m chi? ho^`ng "Ne^n cha(ng thi` cu~ng ta.i lo`ng me. cha "Na(.ng lo`ng xo't lie^~u vi` hoa "Tre? tho+ dda~ bie^'t dda^u ma` da'm thu+a!" Sinh ra(`ng: "Ra`y gio', mai mu+a "Nga`y xua^n dda~ de^~ ti`nh co+` ma^'y khi! "Da^`u cha(ng xe't ta^'m ti`nh si "Thie^.t dda^y ma` co' i'ch gi` dde^'n ai\? "Chu't chi ga('n bo' mo^.t hai "Cho dda`nh ro^`i se~ lie^.u ba`i mo^'i manh "Khuo^n thie^ng da^`u phu. ta^'c tha`nh "Cu~ng lie^`u bo? qua' xua^n xanh mo^.t ddo+`i "Lu+o+.ng xua^n da^`u quye^'t he.p ho`i "Co^ng ddeo duo^?i cha(?ng thie^.t tho`i la('m ru!" La(.ng nghe lo+`i no'i nhu+ ru Chie^`u xua^n de^~ khie^'n, ne't thu nga.i ngu`ng Ra(`ng: "Trong buo^?i mo+'i la. lu`ng, Ne^? lo`ng co' le~ ca^`m lo`ng cho ddang! "DDa~ lo`ng qua^n tu+? dda mang "Mo^.t lo+`i va^ng ta.c dda' va`ng thu?y chung." DDu+o+.c lo+`i nhu+ co+?i ta^'m lo`ng Gio+? kim thoa vo+'i kha(n ho^`ng trao tay Ra(`ng: "Tra(m na(m cu~ng tu+` dda^y, "Cu?a tin, go.i mo^.t chu't na`y la`m ghi\." Sa(~n tay kha(n ga^'m, qua.t qui`, Vo+'i ca`nh thoa a^'y tu+'c thi` ddo^?i trao Mo^.t lo+`i ga('n bo' ta^'t giao Ma'i sau du+o+`ng co' xo^n xao tie^'ng ngu+o+`i Vo^.i va`ng la' ru.ng hoa ro+i Cha`ng ve^` vie^.n sa'ch, na`ng do+`i la^`u trang Tu+` phen dda' bie^'t tuo^?i va`ng Ti`nh ca`ng tha('m thi'a da. ca`ng nga^?n ngo+ So^ng Tu+o+ng mo^.t da?i no^ng so+` Be^n tro^ng dda^`u no., be^n cho+` cuo^'i kia Mo^.t tu+o+`ng tuye^'t tro+? su+o+ng che Tin xua^n dda^u de^~ ddi ve^` cho na(ng La^`n la^`n nga`y gio' dde^m tra(ng Thu+a ho^`ng, ra^.m lu.c, dda~ chu+`ng xua^n qua Nga`y vu+`a sinh nhu+.t ngoa.i gia, Tre^n hai ddu+o+`ng, du+o+'i nu+~a la` hai em Tu+ng bu+`ng sa('m su+?a a'o xie^m Bie^.n da^ng mo^.t le^~ xa ddem ta^'c tha`nh Nha` lan thanh va('ng mo^.t mi`nh Nga^~m co+n ho^.i ngo^. dda~ dda`nh ho^m nay Thi` tra^n thu+'c thu+'c sa(~n ba`y Go't sen thoa(n thoa('t da.o ngay ma'i tu+o+`ng Ca'ch hoa se~ dda(.ng tie^'ng va`ng Du+o+'i hoa dda~ tha^'y co' cha`ng ddu+'ng tro^ng "Tra'ch lo`ng ho+` hu+~ng vo+'i lo`ng "Lu+?a hu+o+ng cho^'c dde^? la.nh lu`ng ba^'y la^u "Nhu+~ng la` dda('p nho+' ddo^?i sa^`u "Tuye^'t su+o+ng nhuo^'m nu+?a ma'i dda^`u hoa ra^m." Na`ng ra(`ng: "Gio' ba('t mu+a ca^`m, "DDa~ cam te^. vo+'i tri a^m ba^'y cha^`y "Va('ng nha` ddu+o+.c buo^?i ho^m nay "La^'y lo`ng go.i chu't ra dda^y ta. lo`ng." La^`n theo nu'i gia? ddi vo`ng, Cuo^'i tu+o+`ng du+o+`ng co' ne?o tho^ng mo+'i ra`o; Xa('n tay mo+? khoa' ddo^.ng dda`o, Re~ ma^y trong to? lo^'i va`o thie^n thai\. Ma(.t nhi`n ma(.t, ca`ng the^m tu+o+i Be^n lo+`i va.n phu'c, be^n lo+`i ha`n huye^n Sa'nh vai ve^` cho^'n thu? hie^n Go'p lo+`i phong nguye^.t, na(.ng nguye^`n non so^ng Tre^n ye^n bu't gia' thi ddo^`ng DDa.m thanh mo^.t bu+'c tranh tu`ng treo le^n Phong su+o+ng ddu+o+.c ve? thie^n nhie^n Ma(.t khen ne't bu't ca`ng nhi`n ca`ng tu+o+i Sinh ra(`ng: "Pha'c ho.a vu+`a ro^`i "Pha^?m dde^` xin mo^.t va`i lo+`i the^m hoa\." Tay tie^n gio' ta'p mu+a sa, Khoa?ng tre^n, du+`ng bu't tha?o va` bo^'n ca^u Khen: "Ta`i nha? ngo.c phun cha^u, "Na`ng Ban, a? Ta. cu~ng dda^u the^' va^`y! "Kie^'p tu xu+a vi' chu+a da`y, "Phu'c na`o nha('c ddu+o+.c gia' na`y cho ngang!" Na`ng ra(`ng: "Tro^.m lie^'c dung quang, "Cha(?ng sa^n ngo.c bo^.i tho+`i phu+o+`ng kim mo^n "Nghi~ mi`nh pha^.n mo?ng ca'nh chuo^`n "Khuo^n xanh bie^'t co' vuo^ng tro`n ma` hay\? "Nho+' tu+` na(m ha~y tho+ nga^y, "Co' ngu+o+`i tu+o+'ng si~ ddoa'n ngay mo^.t lo+`i: "Anh hoa pha't tie^'t ra ngoa`i "Nghi`n thu ba.c me^.nh mo^.t ddo+`i ta`i hoa "Tro^ng ngu+o+`i la.i nghi~ dde^'n ta "Mo^.t da`y, hai mo?ng, bie^'t la` co' ne^n?" Sinh ra(`ng: "Gia?i ca^'u la` duye^n, "Xu+a nay nha^n ddi.nh tha('ng thie^n cu~ng nhie^`u "Vi' da^`u gia?i ke^'t dde^'n ddie^`u "Thi` ddem va`ng dda' ma` lie^`u vo+'i tha^n." DDu? ddie^`u trung khu'c a^n ca^`n Lo`ng xua^n pho+i pho+'i, che'n xua^n ta`ng ta`ng Nga`y vui nga('n cha(?ng dda^`y gang Tro^ng ra a'c dda~ nga^.m gu+o+ng non ddoa`i Va('ng nha` cha(?ng tie^.n ngo^`i dai Gia~ cha`ng, na`ng mo+'i ki'p do+`i song sa DDe^'n nha` vu+`a tha^'y tin nha` Hai tha^n co`n gio+? tie^.c hoa chu+a ve^` Cu+?a ngoa`i vo^.i ru? re`m the Xa(m xa(m ba(ng lo^'i vu+o+`n khuya mo^.t mi`nh Nha(.t thu+a gu+o+ng gio.i dda^`u ca`nh Ngo.n dde`n tro^ng lo.t tru+o+'ng hu`ynh ha('t hiu Sinh vu+`a tu+.a a'n thiu thiu Gio+? chie^`u nhu+ ti?nh, gio+? chie^`u nhu+ me^ Tie^'ng sen se~ ddo^.ng gia^'c ho`e Bo'ng tra(ng dda~ xe^' hoa le^ la.i ga^`n Ba^ng khua^ng ddi?nh Gia'p non Tha^`n Co`n ngo+` gia^'c mo^.ng dde^m xua^n mo+ ma`ng Na`ng ra(`ng: "Khoa?ng va('ng dde^m tru+o+`ng, "Vi` hoa ne^n pha?i dda'nh ddu+o+`ng ti`m hoa "Ba^y gio+` ro~ ma(.t ddo^i ta "Bie^'t dda^u ro^`i nu+~a cha(?ng la` chie^m bao\?" Vo^.i ma^`ng la`m le^~ ru+o+'c va`o DDa`i sen no^'i sa'p, song dda`o the^m hu+o+ng Tie^n the^` cu`ng tha?o mo^.t tru+o+ng To'c ma^y mo^.t mo'n, dao va`ng chia ddo^i Va^`ng tra(ng va(`ng va(.c giu+~a tro+`i DDinh ninh hai mie^.ng mo^.t lo+`i song song To'c to+ ca(n va(.n ta^'c lo`ng Tra(m na(m ta.c mo^.t chu+~ ddo^`ng dde^'n xu+o+ng Che'n ha` sa'nh gio.ng quy`nh tu+o+ng Da?i la` hu+o+ng lo^.n bi`nh gu+o+ng bo'ng lo^`ng Sinh ra(`ng: "Gio' ma't tra(ng trong "Ba^'y la^u nay mo^.t chu't lo`ng chu+a cam; "Cha`y su+o+ng chu+a ne^n ca^`u Lam "So+. la^`n kha^n qua' ra so+`m so+~ cha(ng?" Na`ng ra(`ng: " Ho^`ng ddie^.p, xi'ch tha(`ng "Mo^.t lo+`i cu~ng dda~ tie^'ng ra(`ng tu+o+ng tri "DDu+`ng ddie^`u nguye^.t no. hoa kia "Ngoa`i ra ai la.i tie^'c gi` vo+'i ai\." Ra(`ng: "Nghe no^?i tie^'ng Ca^`m dda`i "Nu+o+'c non luo^'ng nhu+~ng la('ng tai Chung Ky`" Thu+a ra(`ng: "Tie^.n ky~ sa' chi! "DDa~ lo`ng da.y dde^'n, da.y thi` pha?i va^ng." Hie^n sau treo sa(~n ca^`m trang Vo^.i va`ng sinh dda~ tay na^ng ngang ma`y Na`ng ra(`ng: "Nghe^` mo.n rie^ng tay "La`m chi cho ba^.n lo`ng na`y la('m tha^n?" So da^`n da^y vu~ da^y va(n Bo^'n da^y to nho? theo va^`n cung thu+o+ng Khu'c dda^u Ha'n, So+? chie^'n tru+o+`ng Nghe ra tie^'ng sa('t tie^'ng va`ng chen nhau Khu'c dda^u Tu+ Ma~ Phu+o+.ng ca^`u Nghe ra nhu+ oa'n nhu+ sa^`u pha?i cha(ng? Ke^ Khang na`y khu'c Qua?ng La(ng Mo^.t ra(`ng Lu+u thu?y, hai ra(`ng Ha`nh va^n Qua' quan na`y khu'c Chie^u qua^n Nu+?a pha^`n luye^'n chu'a, nu+?a pha^`n tu+ gia Trong nhu+ tie^'ng ha.c bay qua DDu.c nhu+ nu+o+'c suo^'i mo+'i xa nu+?a vo+`i Tie^'ng khoan nhu+ gio' thoa?ng ngoa`i, Tie^'ng mau sa^`m sa^.p nhu+ tro+`i ddo^? mu+a Ngo.n dde`n khi to? khi mo+` Khie^'n ngu+o+`i ngo^`i ddo' cu~ng ngo+ nga^?n sa^`u Khi tu+.a go^'i, khi cu'i dda^`u Khi vo` chi'n khu'c, khi chau ddo^i ma`y Ra(`ng: "Hay thi` tha^.t la` hay, "Nghe ra nga^.m dda('ng, nuo^'t cay the^' na`o! "So chi nhu+~ng ba^.c tie^u tao "Do^.t lo`ng mi`nh cu~ng nao nao lo`ng ngu+o+`i" Ra(`ng: "Quen ma^'t ne^'t ddi ro^`i "Te? vui tho^i cu~ng ti'nh tro+`i bie^'t sao! "Lo+`i va`ng va^ng li~nh y' cao, "Ho.a da^`n da^`n bo+'t chu't na`o ddu+o+.c kho^ng." Hoa hu+o+ng ca`ng to? thu+'c ho^`ng DDa^`u ma`y, cuo^'i ma('t, ca`ng no^`ng ta^'m ye^u So'ng ti`nh du+o+`ng dda~ xie^u xie^u Xem trong a^u ye^'m co' chie^`u la? lo+i Thu+a ra(`ng: "DDu+`ng la^'y la`m cho+i, "DDe^? cho thu+a he^'t mo^.t lo+`i dda~ nao! "Ve? chi mo^.t ddo'a ye^u dda`o "Vu+o+`n ho^`ng chi da'm nga(n ra`o chim xanh "DDa~ cho va`o ba^.c bo^' kinh "DDa.o to`ng phu, la^'y chu+~ trinh la`m dda^`u "Ra tuo^`ng tre^n Bo^.c trong da^u "Thi` con ngu+o+`i a^'y ai ca^`u la`m chi! "Pha?i ddie^`u a(n xo^?i o+? thi` "Tie^'t tra(m na(m, no+~ bo? ddi mo^.t nga`y! "Nga^~m duye^n ky` ngo^. xu+a nay "Lu+'a ddo^i ai la.i dde.p ta`y Tho^i, Tru+o+ng "Ma^y mu+a dda'nh ddo^? dda' va`ng "Qua' chie^`u ne^n dda~ cha'n chu+o+`ng ye^'n anh "Trong khi cha('p ca'nh lie^`n ca`nh "Ma` lo`ng re? ru'ng dda~ dda`nh mo^.t be^n! "Ma'i ta^y dde^? la.nh hu+o+ng nguye^`n, "Cho duye^n dda(`m tha('m ra duye^n be~ ba`ng "Gieo thoi tru+o+'c cha(?ng giu+~ gia`ng "DDe^? sau ne^n the.n cu`ng cha`ng bo+?i ai\? "Vo^.i chi e'p lie^~u hoa na`i "Co`n tha^n co`n mo^.t dde^`n bo^`i co' khi\." Tha^'y lo+`i ddoan chi'nh de^~ nghe Cha`ng ca`ng the^m ne^?, the^m vi` mu+o+`i pha^n. Bo'ng ta`n vu+`a la.t ve? nga^n Tin dda^u dda~ tha^'y cu+?a nga(n go.i va`o\. Ho^`i thu+' 05 Se't dda'nh tin ddu+a cha`ng Kim vo^.i ve^` ho^. ta'ng Xua^n tu+o+i mo^.ng vo+~, Na`ng Kie^`u dda^~m le^. ddau thu+o+ng! Na`ng thi` vo^.i tro+? buo^`ng the^u Sinh thi` da.o go't sa^n dda`o vo^.i ra Cu+?a sa`i vu+`a ngo? then hoa Gia ddo^`ng va`o go+?i thu+ nha` mo+'i sang DDem tin thu'c phu. tu+` ddu+o+`ng Bo+ vo+ lu+~ tha^'n tha phu+o+ng dde^` hue^` Lie^u du+o+ng ca'ch tro+? so+n khe^ Xua^n ddu+o+`ng ki'p go.i Sinh ve^` ho^. tang Ma?ng tin xie^'t no^~i kinh hoa`ng Ba(ng mi`nh le?n tru+o+'c dda`i trang tu+. ti`nh Go't dda^`u mo.i no^~i ddinh ninh No^~i nha` tang to'c, no^~i mi`nh xa xo^i: "Su+. dda^u chu+a ki.p ddo^i ho^`i, "Duye^n dda^u chu+a ki.p mo^.t lo+`i trao to+ "Tra(ng the^` co`n ddo' tro+ tro+ "Da'm xa xo^i ma(.t, ma` thu+a tho+'t lo`ng "Ngoa`i nghi`n da(.m cho^'c ba ddo^ng "Mo^'i sa^`u khi go+~ cho xong co`n cha^`y! "Gi`n va`ng giu+~ ngo.c cho hay "Cho dda`nh lo`ng ke? chu+n ma^y cuo^'i tro+`i\." Tai nghe ruo^.t ro^'i bo+`i bo+`i Nga^.p ngu+`ng na`ng mo+'i gia~i lo+`i tru+o+'c sau: "O^ng to+ ga`n qua?i chi nhau "Chu+a vui sum ho+.p dda~ sa^`u chia pho^i! "Cu`ng nhau tro't dda~ na(.ng lo+`i "Da^~u thay ma'i to'c, da'm ro+`i lo`ng to+! "Qua?n bao tha'ng ddo+.i na(m cho+` "Nghi~ ngu+o+`i a(n gio' na(`m mu+a xo't tha^`m "DDa~ nguye^`n hai chu+~ ddo^`ng ta^m "Tra(m na(m the^` cha(?ng o^m ca^`m thuye^`n ai "Co`n non, co`n nu+o+'c, co`n da`i, "Co`n ve^`, co`n nho+' dde^'n ngu+o+`i ho^m nay\." Du`ng da(`ng chu+a no~ ro+`i tay Va^`ng ddo^ng tro^ng dda~ ddu+'ng ngay ma'i nha` Nga.i ngu`ng mo^.t bu+o+'c mo^.t xa Mo^.t lo+`i tra^n tro.ng, cha^u sa ma^'y ha`ng Buo^.c ye^n, qua?y ga'nh, vo^.i va`ng Mo^'i sa^`u xe? nu+?a, bu+o+'c ddu+o+`ng chia hai Buo^`n tro^ng phong ca?nh que^ ngu+o+`i DDa^`u ca`nh quye^n nha(.t, cuo^'i tro+`i nha.n thu+a Na~o ngu+o+`i cu+~ gio' tua^`n mu+a Mo^.t nga`y na(.ng ga'nh tu+o+ng tu+ mo^.t nga`y\. Na`ng co`n ddu+'ng tu+.a hie^n ta^y Chi'n ho^`i va^'n vi't nhu+ va^`y mo^'i to+ Ho^`i thu+' 06 Nhu~ng la.i tham quan. Vu+o+ng o^ng ha`m oan chi.u to^.i, Ba'n mi`nh chuo^.c bo^'. Na`ng Kie^`u lo+~ bu+o+'c sa co+! Tro^ng chu+`ng kho'i nga^'t song thu+a Hoa tro^i gia.t tha('m, lie^~u xo+ xa'c va`ng Ta^`n nga^`n da.o ngo't la^`u trang Mo^.t ddoa`n ma^`ng tho. ngoa.i hu+o+ng mo+'i ve^` Ha`n huye^n chu+a ki.p da~i de^` Sai nha bo^~ng tha^'y bo^'n be^` xo^n xao: Ngu+o+`i na'ch thu+o+'c, ke? tay dao, DDa^`u tra^u, ma(.t ngu+.a, a`o a`o nhu+ so^i Gia~ giang mo^.t la~o mo^.t trai Mo^.t da^y vo^ la.i buo^.c hai tha^m ti`nh DDa^`y nha` vang tie^'ng ruo^`i xanh Ru.ng ro+`i khung cu+?i, tan ta`nh go'i may\. DDo^` te^' nhuye^~n, cu?a rie^ng ta^y Sa.ch sa`nh sanh ve't cho dda^`y tu'i tham DDie^`u dda^u ai buo^.c ai la`m? Na`y ai ddan da^.p, gia^.t gia`m bo^~ng du+ng? Ho?i ra sau mo+'i bie^'t ra(`ng: Pha?i te^n xu+ng xua^'t ta.i tha(`ng ba'n to+\. Mo^.t nha` hoa?ng ho^'t, nga^?n ngo+ Tie^'ng oan da^.y dda^'t, a'n ngo+` lo`a ma^y Ha. tu+` van la.y suo^'t nga`y, DDie^'c tai la^n tua^'t, phu~ tay to^`i ta`n Giu+o+`ng cao ru't ngu+o+.c da^y oan, Da^~u la` dda' cu~ng na't gan lo. ngu+o+`i! Ma(.t tro^ng ddau ddo+'n ru.ng ro+`i Oan na`y co`n mo^.t ke^u Tro+`i nhu+ng xa Mo^.t nga`y la. tho'i sai nha La`m cho kho^'c ha.i cha(?ng qua vi` tie^`n Sao cho co^'t nhu.c ve.n tuye^`n? Trong khi ngo^. bie^'n tu`ng quye^`n bie^'t sao\? Duye^.n ho^.i ngo^., ddu+'c cu` lao Be^n ti`nh, be^n hie^'u, be^n na`o na(.ng ho+n? DDe^? lo+`i the^. ha?i minh so+n La`m con tru+o+'c pha?i dde^`n o+n sinh tha`nh Quye^'t ti`nh, na`ng mo+'i ha. ti`nh: "De~ cho dde^? thie^'p ba'n mi`nh chuo^.c cha!" Ho. Chung co' ke? la.i gia`, Cu~ng trong nha di.ch, la.i la` tu+` ta^m, Tha^'y na`ng hie^'u tro.ng ti`nh tha^m Vi` na`ng, nghi~ cu~ng thu+o+ng tha^`m xo't vay Ti'nh ba`i lo't ddo' luo^`n dda^y, Co' ba tra(m lu+o+.ng, vie^.c na`y mo+'i xuo^i, Ha~y ve^` ta.m pho' giam ngoa`i, Da(.n na`ng qui lie^.u trong ddo^i ba nga`y\. Thu+o+ng lo`ng con tre? tho+ nga^y Ga(.p co+n va. gio', tai bay ba^'t ky`. DDau lo`ng tu+? bie^.t sinh ly! Tha^n co`n cha(?ng tie^'c, tie^'c gi` dde^'n duye^n! Ha.t mu+a sa' nghi~ pha^.n he`n Lie^.u ddem ta^'c co? quye^'t dde^`n ba xua^n Su+. lo`ng ngo? vo+'i ba(ng nha^n Tin su+o+ng ddo^`n dda.i, xa ga^`n xo^n xao Ga^`n mie^`n co' mo^.t mu. na`o DDu+a ngu+o+`i vie^~n kha'ch ti`m va`o va^'n danh Ho?i te^n ra(`ng: "Ma~ Gia'm Sinh;" Ho?i que^, ra(`ng: "Huye^.n La^m Thanh cu~ng ga^`n" Qua' nie^n tra.c ngoa.i tu+' tua^`n, Ma`y ra^u nha(~n nhu.i, a'o qua^`n ba?nh bao Tru+o+'c tha^`y, sau to+', xo^n xao Nha` ba(ng ddu+a mo^'i, ru+o+'c va`o la^`u trang Ghe^' tre^n ngo^`i to't so^~ sa`ng; Buo^`ng trong mo^'i dda~ giu.c na`ng ki'p ra No^~i mi`nh the^m tu+'c no^~i nha` The^`m hoa mo^.t bu+o+'c, le^. hoa ma^'y ha`ng Nga.i ngu`ng di'n gio' e su+o+ng Ngu+`ng hoa bo'ng the.n, tro^ng gu+o+ng ma(.t da`y Mo^'i ca`ng ve'n to'c ba('t tay Ne't buo^`n nhu+ cu'c, ddie^.u ga^`y nhu+ mai DDa('n ddo ca^n sa('c ca^n ta`i E'p cung ca^`m nguye^.t, thu+? ba`i qua.t tho+ Ma(.n no^`ng mo^.t ve? mo^.t u+a Ba(`ng lo`ng kha'ch mo+'i tu`y co+ da(.t diu` Ra(`ng: "Mua ngo.c dde^'n Lam kie^`u, "Sinh nghi, xin da.y bao nhie^u cho tu+o+`ng." Mo^'i ra(`ng: "DDa'ng gia' nghi`n va`ng, "Do+'p nha` nho+` lu+o+.ng ngu+o+`i thu+o+ng da'm na`i!" Co` ke` bo+'t mo^.t the^m hai Gio+` la^n nga~ gia' va`ng ngoa`i bo^'n tra(m Mo^.t lo+`i thuye^`n dda~ e^m gia^`m Ha~y ddu+a ca'nh thie^'p tru+o+'c ca^`m la`m ghi DDi.nh nga`y na.p tha'i vu qui Tie^`n lu+ng dda~ co', vie^.c gi` cha(?ng xong! Mo^.t lo+`i ca^.y vo+'i Chung co^ng, Kha^'t tu+` ta.m li~nh Vu+o+ng o^ng ve^` nha` Thu+o+ng ti`nh con tre? cha gia` Nhi`n na`ng, o^ng nhu+~ng ma'u sa, ruo^.t da^`u "Nuo^i con nhu+~ng u+o+'c ve^` sau "Trao to+ pha?i lu+'a, gieo ca^`u dda'ng no+i "Tro+`i la`m chi cu+.c ba^'y tro+`i! "Na`y ai vu tha'c, cho ngu+o+`i ho+.p tan? "Bu'a riu` bao qua?n tha^n ta`n, "No+~ dda`y doa. tre?, ca`ng oan kho^'c gia` "Mo^.t la^`n sau tru+o+'c cu~ng la` "Tho^i thi` ma(.t khua^'t, cha(?ng tha` lo`ng ddau!" Theo lo+`i ca`ng cha?y do`ng cha^u Lie^`u mi`nh, o^ng dda~ gieo dda^`u tu+o+`ng vo^i Vo^.i va`ng ke? giu+~ ngu+o+`i coi Nho? to, na`ng la.i ti`m lo+`i khuye^n can: "Ve? chi mo^.t ma?nh ho^`ng nhan "To'c to+ chu+a chu't dde^`n o+n sinh tha`nh "Da^ng thu+ dda~ the.n na`ng Oanh, "La.i thua a? Ly' ba'n mi`nh hay sao\? "Co^~i xua^n tuo^?i ha.c ca`ng cao, "Mo^.t ca^y ga'nh va'c bie^'t bao nhie^u ca`nh "Lo`ng to+ da^`u cha(?ng du+'t ti`nh "Gio' mu+a a^u ha(?n tan ta`nh nu+o+'c non "Tha` ra(`ng lie^`u mo^.t tha^n con "Hoa da^`u ra~ ca'nh, la' co`n xanh ca^y "Pha^.n sao dda`nh va^.y cu~ng va^`y "Ca^`m nhu+ cha(?ng ddo^~ nhu+~ng nga`y co`n xanh "Cu~ng ddu+`ng ti'nh qua^?n lo quanh "Tan nha` la` mo^.t, thie^.t mi`nh la` hai\." Pha?i lo+`i o^ng cu~ng e^m tai Nhi`n nhau gio.t nga('n, gio.t da`i ngo^?n ngang Ma'i ngoa`i ho. Ma~ vu+`a sang To+` hoa dda~ ky', ca^n va`ng mo+'i trao Tra(ng gia` ddo^.c ddia. la`m sao! Ca^`m da^y cha(?ng lu+.a, buo^.c va`o tu+. nhie^n! Trong tay dda~ sa(~n ddo^`ng tie^`n Da^`u lo`ng ddo^?i tra('ng thay dden kho' gi`, Ho. Chung ra su+'c giu'p vi`! Le^~ ta^m dda~ dda(.t, tu.ng ky` cu~ng xong Vie^.c nha` dda~ ta.m thong dong Tinh ky` giu.c gia~ dda~ mong ddo^. ve^` Ho^`i Thu+' 07 Tha^n thie^'p dda`nh lie^`u, cho tro.n dda.o hie^'u, Duye^n em mong ca^.y, dde^? tro.n chu+~ ti`nh Mo^.t mi`nh na`ng, ngo.n dde`n khuya A'o da^`m gio.t le^., to'c se ma'i sa^`u "Pha^.n da^`u, da^`u va^.y cu~ng da^`u "Xo't lo`ng ddeodda(?ng ba^'y la^u mo^.t lo+`i! "Co^ng tri`nh ke^? bie^'t ma^'y mu+o+i "Vi` ta kha('ng khi't cho ngu+o+`i do+? dang "The^` hoa chu+a ra'o che'n va`ng "Lo^~i the^` tho^i dda~ phu? pha`ng vo+'i hoa! "Tro+`i Lie^u non nu+o+'c bao xa, "Nghi~ dda^u re~ cu+?a, chia nha` tu+. to^i! "Bie^'t bao duye^n no+. the^` bo^`i "Kie^'p na`y tho^i the^' thi` tho^i co`n gi`? "Ta'i sinh chu+a du+'t hu+o+ng the^`, "La`m tha^n tra^u ngu+.a dde^`n nghi` tru'c mai "No+. ti`nh chu+a tra? cho ai "Kho^'i ti`nh mang xuo^'ng tuye^`n dda`i chu+a tan!" No^~i rie^ng, rie^ng nhu+~ng ba`n hoa`n Da^`u chong tra('ng dia~, le^. tra`n tha^'m kha(n Thu'y Va^n cho+.t ti?nh gia^'c xua^n Du+o+'i dde`n ghe' dde^'n a^n ca^`n ho?i han: "Co+ tro+`i da^u be^? dda ddoan "Mo^.t nha` dde^? chi. rie^ng oan mo^.t mi`nh "Co+' gi` ngo^`i nha^~n ta`n canh "No^~i rie^ng co`n ma('c vo+'i ti`nh chi dda^y\?" Ra(`ng: "Lo`ng ddu+o+ng tho^?n thu+'c dda^`y, "To+ duye^n co`n vu+o+'ng mo^'i na`y chu+a xong "Ho+? mo^i ra cu~ng the.n thu`ng "DDe^? lo`ng thi` phu. ta^'m lo`ng vo+'i ai! "Ca^.y em, em co' chi.u lo+`i "Ngo^`i le^n cho chi. la.y ro^`i se~ thu+a "Giu+~a ddu+o+`ng ddu+'t ga'nh tu+o+ng tu+ "Giao loan cha('p mo^'i to+ thu+`a ma(.c em "Ke^? tu+` khi ga(.p cha`ng Kim, "Khi nga`y qua.t u+o+'c, khi dde^m che'n the^` "Su+. dda^u so'ng gio' ba^'t ky` "Hie^'u ti`nh co' le~ hai be^` ve.n hai\? "Nga`y xua^n em ha~y co`n da`i "Xo't ti`nh ma'u mu?, thay lo+`i nu+o+'c non "Chi. da^`u thi.t na't xu+o+ng mo`n "Nga^.m cu+o+`i chi'n suo^'i ha~y co`n tho+m la^y "Chie^'c va`nh vo+'i bu+'c to+` ma^y "Duye^n na`y thi` giu+~, va^.t na`y cu?a chung "Da^`u em ne^n vo+., ne^n cho^`ng, "Xo't ngu+o+`i me^.nh ba.c, a('t lo`ng cha(?ng que^n "Ma^'t ngu+o+`i co`n chu't cu?a tin "Phi'm dda`n vo+'i ma?nh hu+o+ng nguye^`n nga`y xu+a "Mai sau, da^`u co' bao gio+`, "DDo^'t lo` hu+o+ng a^'y, so to+ phi'm na`y; "Tro^ng ra ngo.n co? la' ca^y "Tha^'y hiu hiu gio' thi` hay chi. ve^` "Ho^`n co`n mang na(.ng lo+`i the^` "Na't tha^n bo^` lie^~u, dde^`n nghi` tru'c mai "Da. dda`i ca'ch ma(.t khua^'t lo+`i "Ra?y xin che'n nu+o+'c cho ngu+o+`i tha'c oan "Ba^y gio+` tra^m ga~y, gu+o+ng tan "Ke^? la`m sao xie^'t muo^n va`n a'i a^n! "Tra(m nghi`n gu+?i la.y ti`nh qua^n! "To+ duye^n nga('n ngu?i co' nga^`n a^'y tho^i "Pha^.n sao pha^.n ba.c nhu+ vo^i\? "DDa~ dda`nh nu+o+'c cha?y hoa tro^i lo+~ la`ng "O^i Kim lang! Ho+~i Kim lang! "Tho^i tho^i! Thie^'p dda~ phu. cha`ng tu+` dda^y!" Ca.n lo+`i, ho^`n nga^'t ma'u say Mo^.t ho+i la.ng nga('t, ddo^i tay la.nh ddo^`ng Xua^n, huye^n cho+.t ti?nh gia^'c no^`ng Mo^.t nha` ta^'p na^.p, ke? trong ngu+o+`i ngoa`i Ke? thang, ngu+o+`i thuo^'c bo+`i bo+`i Mo+'i gia^`u co+n vu.ng, chu+a phai gio.t ho^`ng Ho?i: "Sao ra su+. la. lu`ng?" Kie^`u ca`ng nu+'c no+?, mo+? kho^ng ra lo+`i No^~i na`ng, Va^n mo+'i ri? tai: "Chie^'c va`nh na`y vo+'i to+` bo^`i o+? dda^y\..." "Na`y cha la`m lo^~i duye^n ma`y, "Tho^i thi` no^~i a^'y sau na`y dda~ em! "Vi` ai ru.ng ca?i, ro+i kim "DDe^? co`n be`o no^?i, ma^y chi`m vi` ai\? "Lo+`i con da(.n la.i mo^.t hai "Da^~u mo`n bia dda', da'm sai ta^'c va`ng!" La.y tho^i, na`ng la.i re'n chie^`ng: "Nho+` cha tra? ddu+o+.c nghia~ cha`ng cho xuo^i "Sa' chi tha^n pha^.n to^i ddo`i "Da^~u ra(`ng xu+o+ng tra('ng que^ ngu+o+`i, qua?n dda^u!" Xie^'t bao ke^? no^~i tha?m sa^`u! Kha('c canh dda~ giu.c nam la^u ma^'y ho^`i Kie^.u hoa dda^u dda~ dde^'n ngoa`i, Qua?n huye^`n dda^u dda~ giu.c ngu+o+`i sinh ly DDau lo`ng ke? o+?, ngu+o+`i ddi Le^. ro+i tha^'m dda', to+ chia ru~ ta(`m Tro+`i ho^m, ma^y ke'o to^'i ra^`m Da^`u da^`u ngo.n co?, dda^`m dda^`m ca`nh su+o+ng Ru+o+'c na`ng ve^` dde^'n tru' phu+o+`ng, Bo^'n be^` xua^n to?a, mo^.t na`ng o+? trong Nga^.p ngu+`ng the.n lu.c, e ho^`ng Nghi~ lo`ng, la.i xo't xa lo`ng ddo^i phen "Pha^?m tie^n ro+i dde^'n tay he`n "Hoa`i co^ng na('ng giu+~, mu+a gi`n vo+'i ai! "Bie^'t tha^n dde^'n bu+o+'c la.c loa`i "Nhi. dda`o tha` be? cho ngu+o+`i ti`nh chung! "Vi` ai nga(n ddo'n gio' ddo^ng "Thie^.t lo`ng khi o+?, ddau lo`ng khi ddi "Tru`ng phu`ng da^`u ho.a co' khi "Tha^n na`y tho^i co' co`n gi` ma` mong! "DDa~ sinh ra so^' long ddong, "Co`n mang la^'y kie^'p ma' ho^`ng ddu+o+.c sao\?" Tre^n ye^n sa(~n co' con dao Gia^'u ca^`m na`ng dda~ go'i va`o che'o kha(n "Pho`ng khi nu+o+'c dda~ dde^'n cha^n, "Dao na`y thi` lie^.u vo+'i tha^n sau na`y\." Ho^`i Thu+' 08 Nho+` cha dde^`n tra? nghi~a cha`ng, ho+? mo^i nhu+ng the.n Nghi~ pha^.n ca`ng ca(m no^~i kha'ch, chu+~ tie^'t bo? ddi! DDe^m thu mo^.t kha('c mo^.t cha^`y, Ba^ng khua^ng nhu+ ti?nh nhu+ say mo^.t mi`nh Cha(?ng ngo+` ga~ Ma~ Gia'm Sinh, Va^~n la` mo^.t ddu+'a phong ti`nh dda~ quen Qua' cho+i la.i ga(.p ho^`i dden Quen mo^`i la.i kie^'m a(n mie^`n nguye^.t hoa La^`u xanh co' mu. Tu' Ba`, La`ng cho+i dda~ tro+? ve^` gia` he^'t duye^n Ti`nh co+` cha(?ng he.n ma` ne^n Ma.t cu+a mu+o+'p dda('ng, ddo^i be^n mo^.t phu+o+`ng Chung lu+ng mo+? mo^.t ngo^i ha`ng Quanh na(m buo^n pha^'n ba'n hu+o+ng dda~ le^` Da.o ti`m kha('p cho+. thi` que^ Gia? danh ha^`u ha., da.y nghe^` a(n cho+i Ru?i may, a^u cu~ng su+. tro+`i DDoa.n tru+o+`ng la.i cho.n ma(.t ngu+o+`i vo^ duye^n Xo't na`ng chu't pha^.n thuye^`n quye^n Ca`nh hoa ddem ba'n va`o thuye^`n la'i buo^n Me.o lu+`a dda~ ma('c va`o khuo^n Si'nh nghi re? gia', nghinh ho^n sa(~n nga`y Ma^`ng tha^`m co+` dda~ dde^'n tay Ca`ng nhi`n ve? ngo.c, ca`ng say khu'c va`ng "DDa~ ne^n quo^'c sa('c, thie^n hu+o+ng "Mo^.t cu+o+`i na`y ha(?n nghi`n va`ng cha(?ng ngoa! "Ve^` dda^y nu+o+'c tru+o+'c be? hoa "Vu+o+ng to^n, qui' kha'ch, a('t la` ddua nhau "Ha(?n ba tra(m la.ng ke'm dda^u "Cu~ng dda` vu+`a vo^'n, co`n sau la` lo+`i\." Mie^'ng ngon ke^` dde^'n ta^.n no+i Vo^'n nha` cu~ng tie^'c, cu?a tro+`i cu~ng tham "DDa`o tie^n dda~ be'n tay pha`m "Thi` vin ca`nh qui't cho cam su+. ddo+`i "Du+o+'i tra^`n ma^'y ma(.t la`ng cho+i, "Cho+i hoa, dda~ de^~ ma^'y ngu+o+`i bie^'t hoa! "Nu+o+'c vo? lu+.u, ma'u ma`o ga` "Mu+o+.n ma`u chie^u ta^.p la.i la` co`n nguye^n "Ma^.p mo+` dda'nh la^.n con dden, "Bao nhie^u cu~ng ba^'y nhie^u tie^`n, ma^'t chi\? "Mu. gia` hoa(.c co' ddie^`u gi` "Lie^`u co^ng ma^'t mo^.t buo^?i qui` ma` tho^i "Va? dda^y ddu+o+`ng sa' xa xo^i "Ma` ta ba^'t ddo^.ng, nu+?a ngu+o+`i sinh nghi\." Tie^'c thay mo^.t ddoa' tra` mi! Con ong dda~ mo+? ddu+o+`ng ddi lo^'i ve^` Mo^.t co+n mu+a gio' na(.ng ne^` Thu+o+ng gi` dde^'n ngo.c, tie^'c gi` dde^'n hu+o+ng DDe^m xua^n mo^.t gia^'c mo+ ma`ng DDuo^'c hoa dde^? ddo', ma(.c na`ng na(`m tro+ Gio.t rie^ng ta^`m ta~ tuo^n mu+a Pha^`n ca(m no^~i kha'ch, pha^`n do+ no^~i mi`nh "Tuo^`ng chi la` gio^'ng ho^i tanh! "Tha^n nghi`n va`ng dde^? o^ danh ma' ho^`ng! "Tho^i co`n chi nu+~a ma` mong "DDo+`i ngu+o+`i tho^i the^' la` xong mo^.t ddo+`i!" Gia^.n duye^n, tu?i pha^.n, bo+`i bo+`i Ca^`m dao, na`ng dda~ toan ba`i quye^n sinh Nghi~ ddi nghi~ la.i mo^.t mi`nh: "Mo^.t mi`nh thi` cho+', hai ti`nh thi` sao\? "Sau da^`u sinh su+. the^' na`o "Truy nguye^n cha(?ng ke?o lu.y va`o song tha^n "No^~i mi`nh a^u cu~ng gia~n da^`n "Ki'p cha^`y tho^i cu~ng mo^.t la^`n ma` tho^i!" Nhu+~ng la` ddo dda('n ngu+o+.c xuo^i Tie^'ng ga` nghe dda~ ga'y so^i ma'i tu+o+`ng La^`u mai vu+`a ru'c co`i su+o+ng Ma~ Sinh giu.c gia~ vo^.i va`ng ra ddi DDoa.n tru+o+`ng thay lu'c pha^n ky` Vo' ca^u kha^.p khe^?nh, ba'nh xe ga^.p ghe^`nh Be^` ngoa`i mu+o+`i da(.m tra`ng ddi`nh Vu+o+ng o^ng mo+? tie^.c tie^~n ha`nh ddu+a theo Ngoa`i thi` chu? kha'ch da^.p di`u Mo^.t nha` huye^n vo+'i mo^.t Kie^`u o+? trong Nhi`n ca`ng la~ cha~ gio.t ho^`ng Ri? tai, na`ng mo+'i gia?i lo`ng tha^'p cao: "Ho^? sinh ra pha^.n tho+ dda`o, "Co^ng cha, nghia~ me. kie^'p na`o tra? xong? "Lo+~ la`ng nu+o+'c ddu.c, bu.i trong "Tra(m na(m dde^? mo^.t ta^'m lo`ng tu+` dda^y "Xem gu+o+ng trong ba^'y nhie^u nga`y "Tha^n con cha(?ng ke?o ma('t tay bo+.m gia`: "Khi ve^`, bo? va('ng trong nha`, "Khi va`o ddo^i ddo'a, khi ra vo^.i va`ng "Khi a(n, khi no'i lo+~ la`ng "Khi tha^`y, khi to+', xem thu+o+`ng, xem khinh "Kha'c ma`u ke? qui', ngu+o+`i thanh "Nga('m ra cho ky~, nhu+ ti`nh con buo^n "Tho^i con, co`n no'i chi con, "So^'ng nho+` dda^'t kha'ch, tha'c cho^n que^ ngu+o+`i!" Vu+o+ng ba` nghe ba^'y nhie^u lo+`i Tie^'ng oan dda~ muo^'n va.ch tro+`i ke^u le^n Va`i tua^`n chu+a ca.n che'n khuye^n Ma'i ngoa`i, nghi? dda~ giu.c lie^`n ruo^?i xe Xo't con lo`ng na(.ng che^` che^` Tru+o+'c ye^n o^ng dda~ na(`n ni` tha^'p cao: "Chu'ng tha^n ye^'u lie^~u, tho+ dda`o "Do+'p nha` dde^'n no^~i gia^'n va`o to^i ngu+o+i "Tu+` dda^y go'c be^? cha^n tro+`i "Na('ng mu+a thui thu?i, que^ ngu+o+`i mo^.t tha^n "Nghi`n ta^`m nho+` bo'ng tu`ng qua^n "Tuye^'t su+o+ng che cho+? cho tha^n ca't dda(`ng" Ca.n lo+`i kha'ch mo+'i thu+a ra(`ng: "Buo^.c cha^n, tho^i cu~ng xi'ch tha(`ng nhie^.m trao "Mai sau da^`u dde^'n the^' na`o "Ki`a gu+o+ng nhu+.t nguye^.t, no. dao qui? tha^`n!" DDu`ng ddu`ng gio' giu.c, ma^y va^`n Mo^.t xe trong co~i ho^`ng tra^`n nhu+ bay Tro^ng vo+`i, ga.t le^., pha^n tay Go'c tro+`i tha(m tha(?m, nga`y nga`y dda(m dda(m. Na`ng thi` da(.m kha'ch xa xa(m Ba.c phau ca^`u gia', dden ra^`m nga`n ma^y Vi-lo^ san sa't ho+i may Mo^.t tro+`i thu dde^? rie^ng ai mo^.t ngu+o+`i Da(.m khuya nga^'t ta.nh mu` kho+i Tha^'y tra(ng ma` the.n nhu+~ng lo+`i non so^ng Ru+`ng thu tu+`ng bie^'c chen ho^`ng Nghe chim nhu+ nha('c ta^'m lo`ng tha^`n ho^n Ho^`i Thu+' 09 Ga'i ho. Vu+o+ng tha^n lie^`u dao be'n, Sa'ch mu. Tu' me.o bi.p ma' dda`o\. Nhu+~ng la` la. nu+o+'c, la. non La^m Chuy vu+`a mo^.t tha'ng tro`n to+'i no+i Xe cha^u du+`ng ba'nh cu+?a ngoa`i Re`m trong dda~ tha^'y mo^.t ngu+o+`i bu+o+'c ra Thoa.t tro^ng lo+`n lo+.t ma`u da A(n gi` cao lo+'n, dda^~y dda` la`m sao\? Tru+o+'c xe lo+i la~ han cha`o Va^ng lo+`i, na`ng mo+'i bu+o+'c va`o ta^.n no+i Be^n thi` ma^'y a? ma`y nga`i Be^n thi` ngo^`i bo^'n na(m ngu+o+`i la`ng cho+i Giu+~a thi` hu+o+ng lu+?a ha(?n hoi Tre^n treo mo^.t tu+o+.ng tra('ng ddo^i lo^ng ma`y La^`u xanh quen tho'i xu+a nay Nghe^` na`y thi` la^'y o^ng na`y tie^n su+ Hu+o+ng hoa ho^m so+'m phu.ng tho+` Co^ na`o xa^'u vi'a, co' thu+a mo^'i ha`ng Co^?i xie^m, lo^.t a'o cha'n chu+o+`ng Tru+o+'c tha^`n, se~ nguye^.n ma?nh hu+o+ng la^`m ra^`m DDo^?i hoa lo't xuo^'ng chie^'u na(`m Bu+o+'m ong bay la.i a^`m a^`m tu+' vi Kie^`u co`n ngo+ nga^?n bie^'t gi`, Cu+' lo+`i la.y xuo^'ng, mu. thi` kha^'n ngay: "Cu+?a ha`ng buo^n ba'n cho may "DDe^m dde^m ha`n thu+.c, nga`y nga`y nguye^n tie^u "Muo^n nghi`n ngu+o+`i tha^'y cu~ng ye^u "Xo^n xao anh ye^'n, da^.p di`u tru'c mai "Tin nha.n va^~n la` thu+ ba`i "DDu+a ngu+o+`i cu+?a tru+o+'c, ru+o+'c ngu+o+`i cu+?a sau!" La. tai nghe chu+?a bie^'t dda^u Xem ti`nh ra cu~ng nhu+~ng ma`u do+? dang Le^~ xong hu+o+ng ho?a gia ddu+o+`ng Tu' Ba` va('t no'c le^n giu+o+`ng ngo^`i ngay Da.y ra(`ng: "Con la.y me. dda^y, "La.y ro^`i sang la.y ca^.u ma`y be^n kia\." Na`ng ra(`ng: "Pha?i bu+o+'c lu+u ly, "Pha^.n he`n va^ng dda~ cam be^` tie^?u tinh "DDie^`u dda^u la^'y ye^'n la`m anh "Nga^y tho+ cha(?ng bie^'t la` danh pha^.n gi`? "DDu? ddie^`u na.p tha'i vu qui; "DDa~ khi chung cha., la.i khi ddu+'ng ngo^`i "Gio+` ra thay ba^.c ddo^?i ngo^i "Da'm xin gu+?i la.i mo^.t lo+`i cho minh." Mu. nghe na`ng no'i hay ti`nh Ba^'y gio+` mo+'i no^?i tam ba`nh mu. le^n: "Na`y na`y su+. dda~ qua? nhie^n "Tho^i dda` cu+o+'p so^'ng cho^`ng min ddi ro^`i! "Ba?o ra(`ng: DDi da.o la^'y ngu+o+`i "DDem ve^` ru+o+'c kha'ch kie^'m lo+`i ma` a(n "Tuo^`ng vo^ nghia~, o+? ba^'t nha^n "Buo^`n mi`nh tru+o+'c dda~ ta^`n ma^`n thu+? cho+i "Ma`u ho^` dda~ ma^'t ddi ro^`i "Tho^i tho^i vo^'n lie^'ng ddi ddo+`i nha` ma! "Con kia dda~ ba'n cho ta "Nha^.p gia pha?i cu+' phe'p nha` tao dda^y "La~o kia co' gio+? ba`i ba^y, "Cha(?ng va(ng va`o ma(.t ma` ma`y la.i nghe\? "Co+' sao chi.u to^'t mo^.t be^` "Ga'i to+ ma` dda~ ngu+'a nghe^` so+'m sao! "Pha?i la`m cho bie^'t phe'p tao!" Cha^.p bi` tie^n, ra('p sa^'n va`o ra tay Na`ng ra(`ng: "Tro+`i tha(?m dda^'t da`y "Tha^n na`y dda~ bo? nhu+~ng nga`y ra ddi! "Tho^i thi` tho^i co' tie^'c gi`!" Sa(~n dao tay a'o, tu+'c thi` gio+ ra So+. gan, na't ngo.c lie^`u hoa Mu. co`n tro^ng ma(.t, na`ng dda` qua' tay Thu+o+ng o^i, ta`i sa('c ba^.c na`y Mo^.t dao oan nghie^.t, du+'t da^y phong tra^`n! No^~i oan vo+~ lo+? xa ga^`n Trong nha` ngu+o+`i cha^.t mo^.t la^`u nhu+ ne^m Na`ng thi` ba(`n ba(.t gia^'c tie^n Mu. thi` ca^`m ca^.p, ma(.t nhi`n ho^`n bay Ho^`i thu+' 10 La^`m tu+o+?ng thu+ hu+o+ng, ma('c mu+u bo+.m So+?, Thu+o+ng thay pha^.n ba.c tru'ng ke^' con buo^n Vu+.c na`ng va`o cho^'n hie^n ta^y Ca('t ngu+o+`i coi so'c, ru+o+'c tha^`y thuo^'c men Na`o hay chu+a he^'t tra^`n duye^n Trong me^ ddu+o+`ng dda~ ddu+'ng be^n mo^.t na`ng Ri? ra(`ng: "Nha^n qua? do+? dang, "DDa~ toan tro^'n no+. ddoa.n tru+o+`ng ddu+o+.c sao! "So^' co`n na(.ng nghie^.p ma' dda`o "Ngu+o+`i da^`u muo^'n quye^'t, tro+`i na`o dda~ cho\? "Ha~y xin he^'t kie^'p lie^~u bo^` "So^ng Tie^`n ddu+o+`ng se~ he.n ho` ve^` sau\." Thuo^'c thang suo^'t mo^.t nga`y tha^u Gia^'c me^ nghe dda~ gia^`u gia^`u vu+`a tan Tu' Ba` chu+.c sa(~n be^n ma`n Lu+.a lo+`i khuye^n gia?i mo+n man go+~ da^`n: "Mo^.t ngu+o+`i dde^~ co' ma^'y tha^n! "Hoa xua^n ddu+o+ng nhu.y, nga`y xua^n co`n da`i "Cu~ng la` lo+~ mo^.t la^`m hai "DDa' va`ng sao no+~ e'p na`i ma^y mu+a! "Lo+~ chu+n tro't dda~ va`o dda^y "Kho'a buo^`ng xua^n, dde^? ddo+.i nga`y dda`o non "Ngu+o+`i co`n thi` cu?a ha~y co`n "Ti`m no+i xu+'ng dda'ng la` con ca'i nha` "La`m chi to^.i ba'o oan gia "Thie^.t mi`nh ma` ha.i dde^'n ta hay gi`?" Ke^` tai ma^'y no^~i na(`n ni` Na`ng nghe du+o+`ng cu~ng thi. phi ra.ch ro`i Va? trong tha^`n mo^.ng ma^'y lo+`i Tu'c nha^n a^u cu~ng co' tro+`i o+? trong Kie^'p na`y no+. tra? chu+a xong La`m chi the^m mo^.t no+. cho^`ng kie^'p sau\? La(.ng nghe tha^'m thi'a go't dda^`u Thu+a ra(`ng: "Ai co' muo^'n dda^u the^' na`y "DDu+o+.c nhu+ lo+`i the^' la` may "Ha(?n ra(`ng mai co' nhu+ va^`y ddu+o+.c cha(ng? "So+. khi ong bu+o+'m dda~i dda(`ng "DDe^'n ddie^`u so^'ng ddu.c, sao ba(`ng tha'c trong!" Mu. ra(`ng: "Con ha~y thong dong "Pha?i ddie^`u lo`ng la.i do^'i lo`ng ma` cho+i! "Mai sau o+? cha(?ng nhu+ lo+`i "Tre^n dda^`u co' bo'ng ma(.t ro+`i ra.ng soi\." Tha^'y lo+`i quye^'t ddoa'n ha(?n hoi DDa`nh lo`ng, na`ng cu~ng se~ nguo^i nguo^i da^`n Tru+o+'c la^`u Ngu+ng bi'ch kho'a xua^n Ve? non xa, ta^'m tra(ng ga^`n o+? chung Bo^'n be^` ba't nga't xa tro^ng Ca't va`ng co^`n no., bu.i ho^`ng da(.m kia Be~ ba`ng ma^y so+'m dde`n khuya Nu+?a ti`nh, nu?a ca?nh, nhu+ chia ta^'m lo`ng Tu+o+?ng ngu+o+`i du+o+'i nguye^.t che'n ddo^`ng Tin su+o+ng luo^'ng nhu+~ng ra`y tro^ng mai cho+` Be^n tro+`i go'c be^? bo+` vo+ Ta^'m son go^.t ru+?a bao gio+` cho phai\? Xo't ngu+o+`i tu+.a cu+?a ho^m mai Qua.t no^`ng a^'m la.nh nhu+~ng ai ddo' gio+`? Sa^n Lai ca'ch ma^'y na('ng mu+a\? Co' khi go^'c tu+? dda~ vu+`a ngu+o+`i o^m Buo^`n tro^ng cu+?a be^? chie^`u ho^m Thuye^`n ai tha^'p thoa'ng ca'nh buo^`m xa xa\? Buo^`n tro^ng ngo.n nu+o+'c mo+'i sa Hoa tro^i man ma'c bie^'t la` ve^` dda^u\? Buo^`n tro^ng no^.i co? da^`u da^`u Cha^n ma^y ma(.t dda^'t mo^.t ma`u xanh xanh Buo^`n tro^ng gio' cuo^'n ma(.t due^`nh Om so`m tie^'ng so'ng ke^u quanh ghe^' ngo^`i Chung quanh nhu+~ng nu+o+'c non ngu+o+`i DDau lo`ng lu+u la.c ne^n va`i bo^'n ca^u\. Nga^.m ngu`i ru? bu+'c re`m cha^u Ca'ch tu+o+`ng nghe co' tie^'ng dda^u ho.a va^`n Mo^.t cha`ng vu+`a tra.c thanh xua^n Hi`nh dung cha?i chuo^'t, a'o kha(n di.u da`ng Nghi~ ra(`ng cu~ng ma.ch thu+ hu+o+ng Ho?i ra mo+'i bie^'t ra(`ng cha`ng So+? Khanh Bo'ng Nga tha^'p thoa'ng du+o+'i ma`nh Tro^ng na`ng, cha`ng cu~ng ra ti`nh ddeo dai "Than o^i! Sa('c nu+o+'c hu+o+ng tro+`i! "Tie^'c cho dda^u bo^~ng la.c loa`i dde^'n dda^y! "Gia' dda`nh tro^ng nguye^.t tre^n ma^y "Hoa sao, hoa khe'o ddo.a dda`y ba^'y hoa\? "No^~i gan rie^ng gia^.n tro+`i gia` "Lo`ng na`y ai to? cho ta, ho+~i lo`ng? "Thuye^`n quye^n vi' bie^'t anh hu`ng "Ra tay tha'o cu~i so^? lo^`ng nhu+ cho+i!" Song thu dda~ khe'p ca'nh ngoa`i Tai co`n ddo^.ng vo.ng ma^'y lo+`i sa('t ddanh Nghi~ ngu+o+`i tho^i la.i nghi~ mi`nh Ca'm lo`ng chua xo't, la.t ti`nh cho+ vo+ Nhu+~ng la` la^`n lu+~a na('ng mu+a Kie^'p phong tra^`n bie^'t bao gio+` la` tho^i\? DDa'nh lie^`u nha('n mo^.t hai lo+`i Nho+` tay te^' ddo^. vo+'t ngu+o+`i tra^`m lua^n Ma?nh tie^n ke^? he^'t xa ga^`n No^~i nha` ba'o dda'p, no^~i tha^n la.c loa`i Tan su+o+ng vu+`a ra.ng nga`y mai Tie^.n ho^`ng na`ng mo+'i nha('n lo+`i gu+?i sang Tro+`i ta^y la~ng dda~ng bo'ng va`ng Phu'c thu+ dda~ tha^'y tin cha`ng dde^'n no+i Mo+? xem mo^.t bu+'c tie^n mai Ra`nh ra`nh "Ti'ch Vie^.t" co' hai chu+~ dde^` La^'y trong y' tu+' ma` suy: "Nga`y hai mu+o+i mo^'t, tua^'t thi` pha?i cha(ng?" Chim ho^m thoi tho't ve^` ru+`ng DDo'a tra` mi dda~ nga^.m tra(ng nu+?a va`nh Tu+o+`ng ddo^ng lay ddo^.ng bo'ng ca`nh Re~ song dda~ tha^'y So+? Khanh le?n va`o Su+o+.ng su`ng dda'nh da.n ra cha`o La.y tho^i, na`ng mo+'i ri? trao a^n ca^`n Ra(`ng: "To^i be`o bo.t chu't tha^n "La.c dda`n mang la^'y no+. na^`n ye^'n anh "Da'm nho+` co^'t nhu.c tu+? sinh "Co`n nhie^`u ke^'t co? nga^.m va`nh ve^` sau!" La(.ng ngo^`i la^?m nha^?m ga^.t dda^`u: "Ta dda^y pha?i mu+o+.n ai dda^u ma` ra(`ng! "Na`ng dda` bie^'t dde^'n ta cha(ng "Be^? tra^`m lua^n la^'p cho ba(`ng mo+'i tho^i!" Na`ng ra(`ng: " Muo^n su+. o+n ngu+o+`i "The^' na`o xin quye^'t mo^.t ba`i cho xong." Ra(`ng: "Ta co' ngu+.a truy phong "Co' te^n du+o+'i tru+o+'ng, vo^'n do`ng kie^.n nhi "Thu+`a co+ le?n bu+o+'c ra ddi "Ba mu+o+i sa'u chu+o+'c, chu+o+'c gi` la` ho+n? "Da^`u khi gio' ke'p mu+a ddo+n "Co' ta dda^y cu~ng cha(?ng can co+' gi`!" Nghe lo+`i, na`ng dda~ sinh nghi Song dda` qua' ddo^~i, qua?n gi` ddu+o+.c tha^n Cu~ng lie^`u nha('m ma('t ddu+a cha^n Ma` xem con Ta.o xoay va^`n dde^'n dda^u! Cu`ng nhau le?n bu+o+'c xuo^'ng la^`u Song song ngu+.a tru+o+'c, ngu+.a sau mo^.t ddoa`n DDe^m thu kha('c la^.n canh ta`n Gio' ca^y tru't la', tra(ng nga`n nga^.m gu+o+ng Lo^'i mo`n co? lo+.t mu`i su+o+ng Lo`ng que^ ddi mo^.t bu+o+'c ddu+o+`ng mo^.t ddau Ho^`i thu+' 11 Ma' pha^'n da.n da`y xo't ti`nh lu+u la.c La^`u xanh quen tho'i da.y ba?o nghe^` ddo+\. Tie^'ng ga` xao xa'c ga'y mau Tie^'ng ngu+o+`i dda^u dda~ ma'i sau da^.y da`ng Na`ng ca`ng tho^?n thu+'c gan va`ng So+? Khanh dda~ re~ da^y cu+o+ng lo^'i na`o! Mo^.t mi`nh kho^n bie^'t la`m sao Da(.m ru+`ng bu+o+'c tha^'p bu+o+'c cao ha~i hu`ng Ho'a nhi tha^.t co' no+~ lo`ng La`m chi gia`y ti'a, vo` ho^`ng, la('m nau! Mo^.t ddoa`n ddo^? dde^'n tru+o+'c sau Vuo^'t dda^u xuo^'ng dda^'t, ca'nh dda^u le^n tro+`i\? Tu' Ba` to^'c tha(?ng dde^'n no+i Ha(m ha(m a'p ddie^.u mo^.t ho+i la.i nha` Hung ha(ng cha(?ng ho?i cha(?ng tra DDang tay vu`i lie^~u gia^.p hoa to+i bo+`i Thi.t da ai cu~ng la` ngu+o+`i Lo`ng na`o ho^`ng ru.ng tha('m ro+`i cha(?ng ddau! He^'t lo+`i thu' phu.c kha^?n ca^`u Uo^'n lu+ng thi.t ddo^?, gia^.p dda^`u ma'u sa Ra(`ng: "To^i chu't pha^.n dda`n ba` "Nu+o+'c non li`a cu+?a, li`a nha` dde^'n dda^y "Ba^y gio+` so^'ng tha'c o+? tay "Tha^n na`y dda~ dde^'n the^' na`y thi` tho^i! "Nhu+ng to^i co' sa' chi to^i "Pha^.n to^i dda`nh va^.y, vo^'n ngu+o+`i dde^? dda^u\? "Tha^n lu+o+ng bao qua?n la^'m dda^`u "Chu't lo`ng trinh ba.ch tu+` sau cu~ng chu+`a!" DDu+o+.c lo+`i mu. mo+'i tu`y co+ Ba('t ngu+o+`i ba?o li~nh la`m to+` cung chie^u Ba`y vai co' a? Ma~ Kie^`u Xo't na`ng ra mo+'i dda'nh lie^`u chi.u ddoan Mu. ca`ng ke^? nha(.t ke^? khoan Ga.n gu`ng dde^'n mu+.c, no^`ng na`n mo+'i tha Vu+.c na`ng va`o nghi? trong nha` Ma~ Kie^`u la.i ngo? y' ra da(.n lo+`i: "Tho^i dda` ma('c la^.n thi` tho^i! "DDi dda^u cha(?ng bie^'t con ngu+o+`i So+? Khanh? "Ba.c ti`nh no^?i tie^'ng la^`u xanh "Mo^.t tay cho^n gie^'t ma^'y ca`nh phu` dung! "DDa` ddao la^.p sa(~ng chu+o+'c du`ng "La. gi` mo^.t co^'t mo^.t ddo^`ng xu+a nay! "Co' ba mu+o+i la.ng trao tay "Kho^ng dung chi co' truye^.n na`y tro` kia! "Ro^`i ra tro+? ma(.t tu+'c thi` "Bo+'t lo+`i lie^.u cho+' tra^y chi ma` ddo+`i!" Na`ng ra(`ng: "The^` tho^'t na(.ng lo+`i "Co' dda^u ma` la.i ra ngu+o+`i hie^?m sa^u!" Co`n ddu+o+ng suy tru+o+'c nghi~ sau Ma(.t mo dda~ tha^'y o+? dda^u da^~n va`o So+? Khanh le^n tie^'ng re^u rao: "No. nghe ra(`ng co' con na`o o+? dda^y "Phao cho quye^'n gio' ru? ma^y "Ha~y xem co' bie^'t ma(.t na`y la` ai\?" Na`ng ra(`ng: "Tho^i the^' thi` tho^i! "Ra(`ng kho^ng thi` cu~ng va^ng lo+`i la` kho^ng!" So+? Khanh qua't ma('ng ddu`ng ddu`ng Bu+o+'c va`o vu+`a ra('p thi. hu`ng ra tay Na`ng ra(`ng: "Tro+`i nhe' co' hay! "Quye^'n anh, ru? ye^'n, su+. na`y ta.i ai\? "DDem ngu+o+`i gia^?y xuo^'ng gie^'ng thoi "No'i ro^`i, ro^`i la.i a(n lo+`i ddu+o+.c ngay! "Co`n tie^n "Ti'ch Vie^.t" o+? tay "Ro~ ra`ng ma(.t a^'y, ma(.t na`y chu+' ai\?" Lo+`i ngay, ddo^ng ma(.t trong ngoa`i Ke? che^ ba^'t nghi~a, ngu+o+`i cu+o+`i vo^ lu+o+ng! Phu. ti`nh a'n dda~ ro~ ra`ng Do+ tuo^`ng nghi~ mo+'i kie^'m ddu+o+`ng tha'o lui Buo^`ng rie^ng, rie^ng nhu+~ng su.t su`i Nghi~ tha^n ma` la.i nga^.m ngu`i cho tha^n Tie^'c thay trong gia' tra('ng nga^`n! DDe^'n phong tra^`n cu~ng phong tra^`n nhu+ ai "Te? vui cu~ng mo^.t kie^'p ngu+o+`i "Ho^`ng nhan pha?i gio^'ng o+? ddo+`i ma~i ru! "Kie^'p xu+a dda~ vu.ng ddu+o+`ng tu "Kie^'p na`y cha(?ng ke?o dde^`n bu` mo+'i xuo^i! "Da^`u sao bi`nh dda~ vo+~ ro^`i "La^'y tha^n ma` tra? no+. ddo+`i cho xong!" Vu+`a tua^`n nguye^.t sa'ng gu+o+ng trong Tu' Ba` ghe' la.i thong dong da(.n do`: "Nghe^` cho+i cu~ng la('m co^ng phu "La`ng cho+i ta pha?i bie^'t cho ddu? ddie^`u" Na`ng ra(`ng: "Mu+a gio' da^.p di`u Lie^`u tha^n thi` cu~ng pha?i lie^`u the^' tho^i!" Mu. ra(`ng: "Ai cu~ng nhu+ ai "Ngu+o+`i ta ai ma^'t tie^`n hoa`i dde^'n dda^y\? "O+? trong co`n la('m ddie^`u hay "No^~i dde^m khe'p mo+?, no^~i nga`y rie^ng chung "Na`y con thuo^.c la^'y ta^'m lo`ng "Va`nh ngoa`i ba?y chu+~, va`nh trong ta'm nghe^` "Cho+i cho lie^~u cha'n hoa che^ "Cho la(n lo'c dda', cho me^ ma^?n ddo+`i "Khi kho'e ha.nh, khi ne't nga`i "Khi nga^m ngo+.i nguye^.t, khi cu+o+`i co+.t hoa "DDe^`u la` nghe^` nghie^.p trong nha` "DDu? nga^`n a^'y ne^'t, mo+'i la` ngu+o+`i soi\." Go't dda^`u va^ng da.y ma^'y lo+`i DDu+o+`ng cha^u ne't nguye^.t, ddu+o+`ng phai ve? ho^`ng Nhu+~ng nghe no'i, dda~ the.n thu`ng Nu+o+'c ddo+`i la('m no^~i la. lu`ng kha('t khe! Xo't mi`nh cu+?a ca'c buo^`ng khue^ Vo+~ lo`ng, ho.c la^'y nhu+~ng nghe^` nghie^.p hay! Khe'o la` ma(.t da.n ma`y da`y! Kie^'p ngu+o+`i dda~ dde^'n the^' na`y thi` tho^i! Thu+o+ng thay tha^n pha^.n la.c loa`i! Da^`u sao cu~ng o+? tay ngu+o+`i bie^'t sao\? La^`u xanh mo+'i ru? tru+o+'ng dda`o Ca`ng treo gia' ngo.c, ca`ng cao pha^?m ngu+o+`i Bie^'t bao bu+o+'m la?, ong lo+i! Cuo^.c say dda^`y tha'ng, tra^.n cu+o+`i suo^'t dde^m Da^.p di`u la', gio' ca`nh chim So+'m ddu+a To^'ng Ngo.c, to^'i ti`m Tra`ng Khanh Khi ti?nh ru+o+.u, lu'c ta`n canh Gia^.t mi`nh, mi`nh la.i thu+o+ng mi`nh xo't xa Khi sao phong ga^'m ru? la` Gio+` sao tan ta'c nhu+ hoa giu+~a ddu+o+`ng? Ma(.t sao da`y gio' da.n su+o+ng? Tha^n sao bu+o+'m cha'n ong chu+o+`ng ba^'y tha^n? Ma(.c ngu+o+`i mu+a So+? ma^y Ta^`n Nhu+~ng mi`nh na`o bie^'t co' xua^n la` gi`? DDo`i phen gio' tu+.a hoa ke^` Nu+?a re`n tuye^'t nga^.m, bo^'n be^` tra(ng tha^u Ca?nh na`o ca?nh cha(?ng ddeo sa^`u\? Ngu+o+`i buo^`n ca?nh co' vui dda^u bao gio+`! DDo^i phen ne't ve~ ca^u tho+ Cung ca^`m trong nguye^.t, nu+o+'c co+` du+o+'i hoa Vui la` vui gu+o+.ng ke?o la` Ai tri a^m ddo' ma(.n ma` vo+'i ai\? Tho+` o+ gio' tru'c mu+a mai Nga^?n ngo+ tra(m no^~i, giu`i ma`i mo^.t tha^n No^~i lo`ng ddo`i ddoa.n xa ga^`n Cha(?ng vo` ma` ro^'i, cha(?ng ra^`u ma` ddau! Nho+' o+n chi'n chu+~ cao sa^u Mo^.t nga`y no^.t nga? bo'ng dda^u ta` ta` Da(.m nga`n, nu+o+'c tha(?m, non xa Nghi~ dda^u tha^n pha^.n con ra the^' na`y\? Sa^n ho`e ddo^i chu't tho+ nga^y Tra^n cam, ai ke? ddo+~ thay vie^.c mi`nh? Nho+' lo+`i nguye^`n u+o+'c ba sinh Xa xo^i ai co' bie^'t ti`nh cha(ng ai\? Khi ve^` ho?i lie^~u Chu+o+ng dda`i Ca`nh xua^n dda~ be? cho ngu+o+`i chuye^n tay\? Ti`nh sa^u mong tra? nghia~ da`y Hoa kia dda~ cha('p ca^y na`y cho chu+a\? Mo^'i ti`nh ddo^i ddoa.n vo` to+ Gia^'c hu+o+ng quan, luo^'ng la^`m mo+ canh da`i Song sa vo` vo~ phu+o+ng tro+`i Nay hoa`ng ho^n dda~, la.i mai ho^n hoa`ng La^`n la^`n tho? ba.c a'c va`ng Xo't ngu+o+`i trong ho^.i ddoa.n tra`ng ddo`i co+n! DDa~ cho la^'y chu+~ ho^`ng nhan La`m cho, cho ha.i, cho ta`n, cho ca^n! DDa~ dda^`y va`o kie^'p phong tra^`n Sao cho si? nhu.c mo^.t la^`n mo+'i tho^i! Ho^`i thu+' 12 Cho^'n hoa nguye^.t sa co+, Bi`nh Khang o^m ha^.n! Ti'nh phong lu+u quen tho'i, duye^n dde.p mu+u se\. Kha'ch dda^u bo^~ng co' mo^.t ngu+o+`i Ky` Ta^m ho. Thu'c, cu~ng no`i thu+ hu+o+ng Vo^'n ngu+o+`i huye^.n Ti'ch, cha^u Thu+o+`ng Theo nghie^m ddu+o+`ng mo+? ngo^i ha`ng La^m Chuy Hoa kho^i mo^. tie^'ng Kie^`u nhi Thie^'p ho^`ng ti`m dde^'n hu+o+ng khue^ go+?i va`o Tru+o+'ng to^ gia'p ma(.t hoa dda`o Ve? na`o cha(?ng ma(.n, ne't na`o cha(?ng u+a\? Ha?i ddu+o+`ng mo+n mo+?n ca`nh to+ Nga`y xua^n ca`ng gio', ca`ng mu+a ca`ng no^`ng! Nguye^.t hoa, hoa nguye^.t na~o nu`ng DDe^m xua^n ai de^~ ca^`m lo`ng ddu+o+.c cha(ng? La. gi` thanh khi' le~ ha(`ng Mo^.t da^y mo^.t buo^.c, ai gia(`ng cho ra\? So+'m dda`o, to^'i ma^.n la^n la Tru+o+'c co`n tra(ng gio', sau ra dda' va`ng Di.p dda^u may ma('n la. ddu+o+`ng! La.i vu+`a ga(.p khoa?ng xua^n ddu+o+`ng la.i que^ Sinh ca`ng mo^.t ti?nh mu+o+`i me^ Nga`y xua^n la('m lu'c ddi ve^` vo+'i xua^n Khi gio' ga'c, khi tra(ng sa^n Ba^`u tie^n chuo^'c ru+o+.u, ca^u tha^`n no^'i tho+ Khi hu+o+ng so+'m, khi tra` tru+a Ba`n va^y ddie^?m nu+o+'c, ddu+o+`ng to+ ho.a dda`o Mie^.t ma`i trong cuo^.c truy hoan Ca`ng quen thuo^.c ne^'t, ca`ng dan di'u ti`nh La. cho ca'i so'ng khuynh tha`nh La`m cho ddo^? qua'n xie^u ddi`nh nhu+ cho+i Thu'c sinh quen tho'i bo^'c ro+`i Tra(m nghi`n ddo^? mo^.t tra^.n cu+o+`i nhu+ kho^ng! Mu. ca`ng to^ lu.c, chuo^'t ho^`ng Ma'u tham he^~ tha^'y ho+i ddo^`ng thi` me^ Du+o+'i tra(ng quye^n dda~ go.i he` DDa^`u tu+o+`ng lu+?a lu+.u la^.p lo`e dda^m bo^ng Buo^`ng the pha?i buo^?i thong dong Thang lan, ru? bu+'c tru+o+'ng ho^`ng ta^?m hoa Ro~ ma`u trong ngo.c tra('ng nga` Da`y da`y sa(~n ddu'c mo^.t to`a thie^n nhie^n Sinh ca`ng to? ne^'t ca`ng khen Ngu. ti`nh tay tha?o mo^.t thie^n lua^.t DDu+o+`ng Na`ng ra(`ng: "Va^ng bie^'t lo`ng cha`ng "Lo+`i lo+`i cha^u ngo.c, ha`ng ha`ng ga^'m the^u "Hay he`n le~ cu~ng no^'i ddie^u "No^~i que^n nghi~ mo^.t hai ddie^`u ngang ngang "Lo`ng co`n gu+?i a'ng ma^y va`ng "Ho.a va^`n, xin ha~y chi.u cha`ng ho^m nay\." Ra(`ng: "Sao no'i la. lu`ng thay! "Ca`nh kia cha(?ng pha?i co^~i na`y ma` ra\?" Na`ng ca`ng u? do^.t thu ba DDoa.n tru+o+`ng lu'c a^'y do+? ma` buo^`n te^nh: "Thie^'p nhu+ hoa dda~ li`a ca`nh "Cha`ng nhu+ con bu+o+'m lu+o+.n va`nh ma` cho+i "Chu'a xua^n dda`nh dda~ co' no+i "Nga('n nga`y tho^i cho+' da`i lo+`i ma` chi!" Sinh ra(`ng: "Tu+` thuo+? tu+o+ng tri "Ta^'m rie^ng, rie^ng nhu+~ng na(.ng vi` nu+o+'c non "Tra(m na(m ti'nh cuo^.c vuo^ng tro`n "Pha?i do` cho dde^'n ngo.n nguo^`n la.ch so^ng." Na`ng ra(`ng: "Muo^n ddo^.i o+n lo`ng "Chu't e be^n thu', be^n lo`ng de^~ dda^u "Bi`nh Khang na^'n na' ba^'y la^u "Ye^u hoa, ye^u ddu+o+.c mo^.t ma`u ddie^?m trang "Ro^`i ra lo+? pha^'n phai hu+o+ng "Lo`ng the^m giu+~ ddu+o+.c thu+o+`ng thu+o+`ng ma~i cha(ng? "Va? trong the^`m que^' cung tra(ng "Chu? tru+o+ng dda~ co' chi. Ha(`ng o+? trong "Ba^'y la^u kha(ng khi't da`i do`ng "The^m ngu+o+`i, ngu+o+`i cu~ng chia lo`ng rie^ng ta^y "Ve? chi chu't pha^.n be`o ma^y "La`m cho be^? a'i, khi dda^`y khi vo+i "Tra(m ddie^`u ngang ngu+?a vi` to^i "Tha^n sau ai chi.u to^.i tro+`i a^'y cho\? "Nhu+ cha`ng co' vu+~ng tay co "Mu+o+`i pha^n cu~ng dda('p ddie^'m cho mo^.t va`i "The^' trong da^`u lo+'n ho+n ngoa`i "Tru+o+'c ha`m su+ tu+? gu+?i ngu+o+`i dda(`ng la "Cu'i dda^`u luo^`n xuo^'ng ma'i nha` "Gia^'m chua la.i to^.i ba(`ng ba lu+?a no^`ng "O+? tre^n co`n co' nha` tho^ng "Lo`ng tre^n tro^ng xuo^'ng bie^'t lo`ng co' thu+o+ng? "Xa' chi lie^~u ngo~ hoa tu+o+`ng "La^`u xanh la.i bo? ra phu+o+`ng la^`u xanh! "La.i ca`ng do+ da'ng da.i hi`nh "DDa`nh tha^n pha^.n thie^'p, nghi~ danh gia' cha`ng "Thu+o+ng sao cho ve.n thi` thu+o+ng "Ti'nh sao cho ve.n mo.i ddu+o+`ng thi` va^ng." Sinh ra(`ng: "Hay no'i dde` chu+`ng "Lo`ng dda^y, lo`ng dda^'y, chu+a tu+`ng hay sao\? "DDu+o+`ng xa cho+' nga.i Ngo^, La`o "Tra(m ddie^`u ha~y cu+' tro^ng va`o mo^.t ta "DDa~ ga^`n chi co' ddu+o+`ng xa "DDa' va`ng cu~ng quye^'t, phong ba cu~ng lie^`u\." Ho^`i thu+' 13 Ve^. Hoa Du+o+ng, tri' lu+`a mu. Ma~, Thu'c Ky` Ta^m, duye^n ke^'t na`ng Kie^`u Cu`ng nhau ca(n da(.n dde^'n ddie^`u Chi? non, the^` be^?, na(.ng gieo dde^'n lo+`i Ni? non dde^m nga('n ti`nh da`i Ngoa`i hie^n tho? dda~ non ddoa`i nga^.m gu+o+ng Mu+o+.n ddie^`u tru'c vie^.n thu+`a lu+o+ng Ru+o+'c ve^` ha~y ta.m gia^'u na`ng mo^.t no+i Chie^'n, ho`a, sa('p sa(~n hai ba`i Ca^.y ngu+o+`i tha^`y tho+., mu+o+.n ngu+o+`i do` la Ba'n tin dde^'n mu. Tu' Ba` Thua co+, mu. cu~ng ca^`u ho`a, da'm sao Ro~ ra`ng cu?a da^~n tay trao Hoa`n lu+o+ng mo^.t thie^'p, tha^n va`o cu+?a co^ng Co^ng tu+ ddo^i le~ dde^`u xong Go't tie^n phu't dda~ thoa't vo`ng tra^`n ai Mo^.t nha` sum ho+.p tru'c mai Ca`ng sa^u nghia~ be^?, ca`ng da`i ti`nh so^ng Hu+o+ng ca`ng ddu+o+.m, lu+?a ca`ng no^`ng Ca`ng xo^i ve? ngo.c, ca`ng lo^`ng ma`u sen Nu+?a na(m ho+i tie^'ng vu+`a quen Sa^n ngo^ ca`nh bie^'c dda~ chen la' va`ng Gia^.u thu vu+`a na?y gio` su+o+ng Go^'i ye^n dda~ tha^'y xua^n ddu+o+`ng dde^'n no+i Phong lo^i no^?i tra^.n bo+`i bo+`i Na(.ng lo+`i e a^'p, ti'nh ba`i pha^n chia Quye^'t ngay bie^.n ba.ch mo^.t be^` Da.y cho ma' pha^'n la.i ve^` la^`u xanh Tha^'y lo+`i nghie^m hua^'n ra`nh ra`nh DDa'nh lie^`u sinh mo+'i la^'y ti`nh na`i ke^u Ra(`ng: "Con bie^'t to^.i dda~ nhie^`u "Da^~u ra(`ng sa^'m se't bu'a ri`u cu~ng cam "Tro't vi` tay dda~ nhu'ng cha`m "Da.i ro^`i co`n bie^'t kho^n la`m sao dda^y! "Cu`ng nhau va? tie^'ng mo^.t nga`y "O^m ca^`m ai no+~ ddu+'t da^y cho dda`nh? "Lu+o+.ng tre^n quye^'t cha(?ng thu+o+ng ti`nh "Ba.c dden tho^i co' tie^'c mi`nh la`m chi!" Tha^'y lo+`i sa('t dda' tri tri So^'t gan, o^ng mo+'i ca'o qui` cu+?a co^ng DDa^'t ba(`ng no^?i so'ng ddu`ng ddu`ng Phu? du+o+`ng sai la' phie^'u ho^`ng tho^i tra Cu`ng nhau theo go't sai nha Song song va`o tru+o+'c sa^n hoa la.y qui` Tro^ng le^n ma(.t sa('t dden si` La^.p nghie^m tru+o+'c dda~, ra uy na(.ng lo+`i "Ga~ kia da.i ne^'t cho+i bo+`i "Ma` con ngu+o+`i the^' la` ngu+o+`i ddong ddu+a "Tuo^`ng gi` hoa tha?i, hu+o+ng thu+`a "Mu+o+.n ma`u son pha^'n dda'nh lu+`a con dden! "Suy trong ti`nh tra.ng be^n nguye^n "Be^` na`o thi` cu~ng chu+a ye^n be^` na`o "Phe'p co^ng chie^'u a'n lua^.n va`o "Co' hai ddu+o+`ng a^'y, ti'nh sao ma(.c mi`nh "Mo^.t la` cu+' phe'p gia hi`nh "Mo^.t la` la.i cu+' la^`u xanh pho' ve^`!" Na`ng ra(`ng: "DDa~ quye^'t mo^.t be^` "Nhe^.n na`y vu+o+ng la^'y to+ kia ma^'y la^`n! "DDu.c trong tha^n cu~ng la` tha^n "Ye^'u tho+, va^ng chi.u tru+o+'c sa^n lo^i ddi`nh" Da.y ra(`ng: "Cu+' phe'p gia hi`nh!" Ba ca^y cha^.p la.i mo^.t ca`nh ma^~u ddo+n Pha^.n dda`nh chi da'm ke^u oan DDa`o hoen quye^n ma', lie^~u tan ta'c ma`y Mo^.t sa^n la^`m ca't dda~ dda^`y Gu+o+ng lo+` nu+o+'c thu?y, mai ga^`y vo'c su+o+ng Nghi~ ti`nh cha`ng Thu'c ma` thu+o+ng Ne?o xa tro^ng tha^'y lo`ng ca`ng xo't xa Kho'c ra(`ng: "Oan kho^'c vi` ta! "Co' nghe lo+`i tru+o+'c, cho+' dda` lu.y sau "Ca.n lo`ng cha(?ng bie^'t nghi~ sa^u "DDe^? ai tra(ng tu?i, hoa sa^`u vi` ai\?" Phu? ddu+o+`ng nghe thoa?ng va`o tai DDo^.ng lo`ng la.i ga.n dde^'n lo+`i rie^ng ta^y Su.t su`i cha`ng mo+'i thu+a ngay DDa^`u dduo^i ke^? la.i su+. nga`y ca^`u tha^n: "Na`ng dda` ti'nh tru+o+'c xa ga^`n "Tu+` xu+a na`ng dda~ bie^'t tha^n co' ra`y! "Ta.i to^i hu+'ng la^'y mo^.t tay "DDe^? na`ng cho dde^'n no^~i na`y vi` to^i!" Nghe lo+`i no'i cu~ng thu+o+ng lo+`i De.p uy mo+'i da.y mo+? ba`i gia?i vi Ra(`ng: "Nhu+ ha(?n co' the^' thi` Tra(ng hoa, song cu~ng thi. phi bie^'t ddie^`u!" Sinh ra(`ng: "Chu't pha^.n bo.t be`o "Theo ddo`i va? cu~ng i't nhie^`u bu't nghie^n." Cu+o+`i ra(`ng: "DDa~ the^' thi` ne^n! "Mo^.c gia` ha~y thu+? mo^.t thie^n tri`nh nghe^`." Na`ng va^ng ca^'t bu't tay dde^` Tie^n hoa tri`nh tru+o+'c a'n phe^ xem tu+o+`ng Khen ra(`ng: "Gia' lo+.p Thi.nh DDu+o+`ng "Ta`i na`y sa('c a^'y nghi`n va`ng chu+a ca^n! "Tha^.t la` ta`i tu+? giai nha^n "Cha^u Tra^`n co`n co' Cha^u Tra^`n na`o ho+n? "Tho^i ddu+`ng ru+o+'c du+~ cu+u ho+`n "La`m chi lo+~ nhi.p cho ddo+`n ngang cung? "DDa~ ddu+a dde^'n tru+o+'c cu+?a co^ng "Ngoa`i thi` la` ly', song trong la` ti`nh "Da^u con trong dda.o gia ddi`nh "Tho^i thi` de.p no^~i ba^'t bi`nh la` xong!" Ki'p truye^`n sa('m su+?a le^~ co^ng Kie^.u hoa ca^'t gio', dduo^'c ho^`ng ddie^?m sao Ho^`i thu+' 14 Bao no^~i ye^u thu+o+ng, chia ly sao no+~? Ta^'m lo`ng ghen tu+'c, bu+ng ki'n ai hay\? Ba`y ha`ng co^? xu'y xo^n xao Song song ddu+a to+'i tru+o+'ng dda`o sa'nh ddo^i Thu+o+ng vi` ha.nh, tro.ng vi` ta`i Thu'c o^ng tho^i cu~ng de.p lo+`i phong ba Hue^. lan su+.c nu+'c mo^.t nha` Tu+`ng cay dda('ng la.i ma(.n ma` ho+n xu+a Ma?ng vui ru+o+.u so+'m co+` tru+a DDa`o dda` phai tha('m, sen vu+`a na?y xanh Tru+o+'ng ho^` va('ng ve? dde^m thanh E ti`nh, na`ng mo+'i ba`y ti`nh rie^ng chung: "Pha^.n bo^` tu+` ve.n chu+~ to`ng "DDo^?i thay nha.n ye^'n dda~ ho`ng dda^`y nie^n "Tin nha` nga`y mo^.t va('ng tin "Ma(.n ti`nh ca't lu~y, la.t ti`nh tao khang "Nghi~ ra tha^.t cu~ng ne^n ddu+o+`ng "Ta(m ho+i, ai ke? giu+~ gia`ng cho ta\? "Tro^.m nghe ke? lo+'n trong nha` "O+? va`o khuo^n phe'p. no'i ra mo^'i giu+o+`ng "E thay nhu+~ng da. phi thu+o+`ng "De^~ do` ro^'n bie^?n, kho^n lu+o+`ng dda'y so^ng! "Ma` ta suo^'t mo^.t na(m ro`ng "The^' na`o cu~ng cha(?ng gia^'u xong ddu+o+.c na`o "Ba^'y cha^`y chu+a to? tie^u hao "Hoa(.c la` trong co' la`m sao cha(ng la`? "Xin cha`ng lie^.u ki'p la.i nha` "Tru+o+'c ngu+o+`i dde.p y', sau ta bie^'t ti`nh "DDe^m nga`y giu+~ mu+.c gia^'u quanh "Ra`y la^`n, mai lu+~a, nhu+ hi`nh chu+a tho^ng!" Nghe lo+`i khuye^n nhu? thong dong DDa`nh lo`ng sinh mo+'i quye^'t lo`ng ho^`i trang Ra.ng ra gu+?i dde^'n xua^n ddu+o+`ng Thu'c o^ng cu~ng ro^.i giu.c cha`ng ninh gia Tie^~n ddu+a mo^.t che'n quan ha` Xua^n ddi`nh thoa't dda~ da.o ra Cao ddi`nh So^ng Ta^`n mo^.t gia?i xanh xanh Lo^i tho^i bo+` lie^~u ma^'y ca`nh Du+o+ng quan Ca^`m tay da`i nga('n tho+? than Chia pho^i ngu+`ng che'n, ho+.p tan nghe.n lo+`i Na`ng ra(`ng: "Non nu+o+'c xa kho+i "Sao cho trong a^'m thi` ngoa`i mo+'i e^m "De^~ lo`a ye^'m tha('m tro^n kim "La`m chi bu+ng ma('t ba('t chim kho' lo`ng! "DDo^i ta chu't nghia~ dde`o bo`ng "DDe^'n nha`, tru+o+'c lie^.u no'i so`ng cho minh "Da^`u khi so'ng gio' ba^'t ti`nh "Lo+'n ra uy lo+'n, to^i dda`nh pha^.n to^i "Ho+n ddie^`u gia^'u ngu+o+.c, gia^'u xuo^i "La.i mang nhu+~ng vie^.c ta^`y tro+`i dde^'n sau "Thu+o+ng nhau xin nho+' lo+`i nhau "Na(m cha^`y cu~ng cha(?ng ddi dda^u ma` cha^`y! "Che'n ddu+a nho+' bu+~a ho^m nay "Che'n mu+`ng xin ddo+.i nga`y na`y na(m sau\." Ngu+o+`i le^n ngu+.a, ke? chia ba`o Ru+`ng phong, thu dda~ nhuo^'m ma`u quan san Da(.m ho^`ng bu.i cuo^'n chinh an Tro^ng ngu+o+`i dda~ khua^'t ma^'y nga`n da^u xanh Ngu+o+`i ve^` chie^'c bo'ng na(m canh Ke? ddi muo^n da(.m mo^.t mi`nh xa xo^i Va^`ng tra(ng ai xe? la`m ddo^i\? Nu+?a in go^'i chie^'c, nu+?a soi da(.m tru+o+`ng Ke^? chi nhu+~ng no^~i do.c ddu+o+`ng Buo^`ng trong na`y no^~i chu? tru+o+ng o+? nha` Vo^'n do`ng ho. Hoa.n danh gia Con quan La.i bo^. te^n la` Hoa.n Thu+ Duye^n DDa(`ng thua^.n ne?o gio' ddu+a Cu`ng cha`ng ke^'t to'c xe to+ nhu+~ng nga`y O+? a(n thi` ne^'t cu~ng hay No'i ddie^`u ra`ng buo^.c thi` tay cu~ng gia` Tu+` nghe vu+o+`n mo+'i the^m hoa Mie^.ng ngu+o+`i dda~ la('m, tin nha` thi` kho^ng Lu+?a ta^m ca`ng gia^.p ca`ng no^`ng Tra'ch ngu+o+`i dden ba.c ra lo`ng tra(ng hoa "Vi' ba(`ng thu' tha^.t cu`ng ta "Cu~ng dong ke? du+o+'i mo+'i la` lu+o+.ng tre^n "Da.i chi cha(?ng giu+~ la^'y ne^`n "To^'t chi ma` ru+o+'c tie^'ng ghen va`o mi`nh? "La.i co`n bu+ng bi't gia^'u quanh "La`m chi nhu+~ng tho'i tre? ranh nu+.c cu+o+`i! "Ti'nh ra(`ng ca'ch ma(.t, khua^'t lo+`i "Gia^'u ta, ta cu~ng lie^.u ba`i gia^'u cho "Lo gi` vie^.c a^'y ma` lo "Kie^'n trong mie^.ng che'n co' bo` ddi dda^u\? "La`m cho nhi`n cha(?ng ddu+o+.c nhau "La`m cho dda^`y ddo.a ca^'t dda^`u cha(?ng le^n! "La`m cho tro^ng tha^'y nho+~n tie^`n "Cho ngu+o+`i tha(m va'n, ba'n thuye^`n, bie^'t tay!" No^~i lo`ng ki'n cha(?ng ai hay Ngoa`i tai dde^? ma(.c gio' bay ma'i ngoa`i Tua^`n sau bo^~ng tha^'y hai ngu+o+`i Ma'ch tin, y' cu~ng lie^.u ba`i ta^ng co^ng Tie^?u thu+ no^?i gia^.n ddu`ng ddu`ng: "Go+'m tay the^u de^.t ra lo`ng tre^u ngu+o+i! "Cho^`ng tao na`o pha?i nhu+ ai "DDie^`u na`y ha(?n mie^.ng nhu+~ng ngu+o+`i thi. phi!" Vo^.i va`ng xuo^'ng le^.nh ra uy DDu+'a thi` va? mie^.ng, ddu+'a thi` be? ra(ng Trong ngoa`i ki'n mi't nhu+ bu+ng Na`o ai co`n da'm no'i na(ng mo^.t lo+`i! Buo^`ng dda`o khuya so+'m tha?nh tho+i Ra va`o mo^.t mu+.c no'i cu+o+`i nhu+ kho^ng DDe^m nga`y lo`ng nhu+~ng gia^.n lo`ng Sinh dda` ve^` dde^'n la^`u ho^`ng, xuo^'ng ye^n Lo+`i tan ho+.p, no^~i ha`n huye^n Chu+~ ti`nh ca`ng ma(.n, chu+~ duye^n ca`ng no^`ng Ta^?y tra^`n vui che'n thong dong No^~i lo`ng, ai o+? trong lo`ng ma` ra\? Cha`ng ve^` xem y' tu+' nha` Su+. mi`nh cu~ng ra('p la^n la gia~i ba`y Ma^'y phen cu+o+`i no'i ti?nh say To'c to+ ba^'t ddo^.ng ma?y may su+. ti`nh Nghi~: "DDa` bu+ng ki'n mie^.ng bi`nh "Na`o ai co' kha?o ma` mi`nh la.i xu+ng?" Nhu+~ng la` e a^'p du`ng da(`ng Ru't da^y so+. nu+~a ddo^.ng ru+`ng, la.i tho^i Co' khi vui chuye^.n mua cu+o+`i Tie^?u thu+ la.i gio+? nhu+~ng lo+`i dda^u dda^u Ra(`ng: "Trong ngo.c dda' va`ng thau "Mu+o+`i pha^`n ta dda~ tin nhau ca? mu+o+`i "Khen cho nhu+~ng mie^.ng ro^ng da`i "Bu+o+'m ong la.i dda(.t nhu+~ng lo+`i no. kia "Thie^'p da^`u vu.ng, cha(?ng hay suy "DDa~ do+ bu.ng nghi~, la.i bia mie^.ng cu+o+`i!" Tha^'y lo+`i thu?ng thi?nh nhu+ cho+i Thua^.n lo+`i, cha`ng cu~ng no'i xuo^i ddo+~ ddo`n Nhu+~ng la` cu+o+`i pha^'n co+.t son DDe`n khuya chung bo'ng, tra(ng tro`n sa'nh vai Thu' que^ thua^`n hu+'c be'n mu`i Gie^'ng va`ng dda~ ru.ng mo^.t va`i la' ngo^ Cha.nh nie^`m nho+' ca?nh giang ho^` Mo^.t nie^`m quan ta'i, ma^'y mu`a gio' tra(ng Ti`nh rie^ng chu+a da'm ri? ra(ng Tie^?u thu+ tru+o+'c dda~ lie^.u chu+`ng nhu? qua: "Ca'ch na(m, ma^y ba.c xa xa "La^m Chuy cu~ng pha?i ti'nh ma` tha^`n ho^n" DDu+o+.c lo+`i nhu+ co+?i ta^'c son Vo' ca^u tha(?ng ruo^?i nu+o+'c non que^ ngu+o+`i Long lanh da'y nu+o+'c in tro+`i Tha`nh xa^y kho'i bie^'c, non pho+i bo'ng va`ng Roi ca^u vu+`a gio'ng da(.m tru+o+`ng Xe hu+o+ng na`ng cu~ng thua^.n ddu+o+`ng qui ninh Ho^`i thu+' 15 DDo^?i xa'c trao tha^y, qua^n u+ng khuye^?n lo^.n xo`ng la('m ke^', DDang ba` ho'a to+', kie^'p ho^`ng nhan dda`y ddo.a tha(m ddu+o+`ng. Thu+a nha` huye^n he^'t mo.i ti`nh No^~i cha`ng o+? ba.c, no^~i mi`nh chi.u dden Nghi~ ra(`ng: "Ngu+'a ghe?, ho+`n ghen "Xa^'u cha`ng ma` co' ai khen chi mi`nh! "Va^.y ne^n nga?nh ma(.t la`m thinh "Mu+u cao vo^'n dda~ ra('p ranh nhu+~ng nga`y "La^m Chuy ddu+o+`ng bo^. tha'ng cha^`y "Ma` ddu+o+`ng ha?i dda.o sang ngay thi` ga^`n "Do.n thuye^`n lu+.a ma(.t gia nha^n "Ha~y ddem da^y xi'ch buo^.c cha^n na`ng ve^` "La`m cho, cho me^.t, cho me^ "La`m cho ddau ddo+'n, e^ che^` cho coi! "Tru+o+'c cho bo? ghe't nhu+~ng ngu+o+`i "Sau cho dde^? mo^.t tro` cu+o+`i ve^` sau!" Phu nha^n khen chu+o+'c ra^'t ma^`u Chie^`u con, mo+'i da.y ma(.c da^`u ra tay Su+?a sang buo^`m gio', le`o ma^y Khuye^?n, U+ng la.i lu+.a mo^.t ba^`y co^n quang Da(.n do` he^'t ca'c mo.i ddu+o+`ng Thua^.n phong mo^.t la', vu+o+.t sang be^n Te^` Na`ng tu+` chie^'c bo'ng song the DDu+o+`ng kia no^~i no. nhu+ chia mo^'i sa^`u "Bo'ng da^u dda~ xe^' ngang dda^`u "Bie^'t dda^u a^'m la.nh, bie^'t dda^u ngo.t bu`i "To'c the^` dda~ cha^'m ngang vai "Na`o lo+`i non nu+o+'c, na`o lo+`i sa('t son "Sa('n bi`m chu't pha^.n co?n con "Khuo^n duye^n bie^'t co' vuo^ng tro`n cho cha(ng? "Tha^n sao nhie^`u no^~i ba^'t ba(`ng "Lie^`u nhu+ cung Qua?ng a? Ha(`ng, nghi~ nau!" DDe^m thu gio' lo.t song dda`o Nu+?a va`nh tra(ng khuye^'t, ba sao giu+~a tro+`i Ne'n hu+o+ng dde^'n tru+o+'c thie^n dda`i No^~i lo`ng kha^'n chu+'a ca.n lo+`i va^n va^n... Du+o+'i hoa da^.y lu~ a'c nha^n A^`m a^`m kho'c qui?, kinh tha^`n mo.c ra DDa^`y sa^n gu+o+m tuo^'t sa'ng lo`a Tha^'t kinh na`ng chu+?abie^'t la` la`m sao Thuo^'c me^ dda^u dda~ tu+o+'i va`o Mo+ ma`ng nhu+ gia^'c chie^m bao bie^'t gi`! Vu+.c ngay le^n ngu+.a tu+'c thi` Pho`ng dda`o vie^.n sa'ch, bo^'n be^` ku+?a dong; Sa(~n tha^y vo^ chu? be^n so^ng DDem va`o dde^? ddo' la^.n so`ng ai hay To^i ddo`i pha'ch la.c, ho^`n bay Pha ca`n bu.i co?, go^'c ca^y a^?n mi`nh Thu'c o^ng nha` cu~ng ga^`n quanh Cho+.t tro^ng ngo.n lu+?a, tha^'t kinh ru.ng ro+`i To+' tha^`y cha.y tha(?ng dde^'n no+i To+i bo+`i tu+o+'i lu+?a ti`m ngu+o+`i lao xao Gio' cao, ngo.n lu+?a ca`ng cao To^i ddo`i ti`m ddu?, na`ng na`o tha^'y dda^u! Ho+'t ho+, ho+'t ha~i, nhi`n nhau Gie^'ng sa^u, bu.i ra^.m, tru+o+'c sau ti`m qua`ng; Cha.y va`o cho^'n cu~ pho`ng hu+o+ng Trong tro, tha^'y mo^.t ddo^'ng xu+o+ng cha'y ta`n Ngay ti`nh ai bie^'t mu+u gian Ha(?n na`ng, tho^i la.i co`n ba`n ra(`ng ai! Thu'c o^ng su.t su`i nga('n da`i Nghi~ con va('ng ve?, thu+o+ng ngu+o+`i ne^'t na Di ha`i nha(.t sa('p ve^` nha` Na`o la` kha^m lie^.m, na`o la` tang trai Le^~ thu+o+`ng dda~ ddu? mo^.t hai Lu.c tri`nh cha`ng cu~ng dde^'n no+i ba^'y gio+` Bu+o+'c va`o cho^'n cu~ la^`u thu+ Tro than mo^.t ddo^'ng, na('ng mu+a bo^'n tu+o+`ng Sang nha` cha, to+'i trung ddu+o+`ng Linh sa`ng, ba`i vi., tho+` na`ng o+? tre^n Ho+~i o^i! No'i he^'t su+. duye^n To+ ti`nh ddu+'t ruo^.t, lu+?a phie^`n cha'y gan Gieo mi`nh va^.t va~ kho'c than: "Con ngu+o+`i the^' a^'y, tha'c oan the^' na`y! "Cha('c ra(`ng mai tru'c la.i va^`y "Ai hay vi~nh quye^'t la` nga`y ddu+a nhau!" Thu+o+ng ca`ng nghi~, nghi~ ca`ng ddau De^~ ai ra^'p tha?m, qua.t sa^`u cho khua^y Ga^`n mie^`n nghe co' mo^.t tha^`y Phi phu` tri. quy?, cao tay tho^ng huye^`n Tre^n tam dda?o, du+o+'i cu+~u tuye^`n Ti`m dda^u thi` cu~ng bie^'t tin ro~ ra`ng Sa('m sanh le^~ va^.t ru+o+'c sang Xin ti`m cho tha^'y ma(.t na`ng ho?i han DDa.o nha^n phu.c tru+o+'c ti~nh ba`n Xua^'t tha^`n gia^y phu't chu+a ta`n ne'n hu+o+ng Tro+? ve^` minh ba.ch no'i tu+o+`ng: "Ma(.t na`ng cha(?ng tha^'y, vie^.c na`ng dda~ tra: "Ngu+o+`i na`y na(.ng kie^'p oan gia "Co`n nhie^`u no+. la('m, sao dda` tha'c cho! "Me^.nh cung ddang ma('c na.n to "Mo^.t na(m nu+~a mo+'i tha(m do` ddu+o+.c tin "Hai be^n gia'p ma(.t chie^`n chie^`n "Muo^'n nhi`n ma` cha(?ng ddu+o+.c nhi`n la. thay!" Nghe lo+`i no'i, la. du+o+`ng na`y! Su+. na`ng dda~ the^', lo+`i tha^`y da'm tin? Cha(?ng qua ddo^`ng co^'t qua`ng xie^n Ngu+o+`i dda^u ma` la.i tha^'y tre^n co~i tra^`n? Tie^'c hoa nhu+~ng nga^.m ngu`i xua^n Tha^n na`y de^~ la.i ma^'y la^`n ga(.p tie^n! Nu+o+'c tro^i hoa ru.ng dda~ ye^n Hay dda^u ddi.a ngu.c o+? mie^`n nha^n gian! Khuye^?n, U+ng dda~ da('t mu+u gian Vu+.c na`ng ddu+a xuo^'ng dde^? an du+o+'i thuye^`n Buo^`m cao, le`o tha(?ng ca'nh suye^`n DDe` chu+`ng huye^.n Ti'ch, ba(ng mie^`n vu+o+.t sang Do+~ ddo`, le^n tru+o+'c sa?nh ddu+o+`ng Khuye^?n, U+ng, hai ddu+'a no^.p na`ng da^ng co^ng Vu+.c na`ng ta.m xuo^'ng mo^n pho`ng Ha~y co`n thie^m thie^'p gia^'c no^`ng chu+a phai Hoa`ng lu+o+ng cho+.t ti?nh ho^n mai Cu+?a nha` dda^u ma^'t, la^u dda`i na`o dda^y\? Ba`ng hoa`ng gio+? ti?nh gio+? say Sa?nh ddu+o+`ng ma?ng tie^'ng ddo`i ngay le^n ha^`u A? hoa`n lie^`n xuo^'ng giu.c mau Ha~i hu`ng na`ng mo+'i theo sau mo^.t ngu+o+`i Ngu+o+'c tro^ng to`a ro^.ng, da~y da`i "Thie^n quang Chu?ng te^?" co' ba`i treo tre^n Ban nga`y, sa'p tha('p hai be^n Giu+~a giu+o+`ng tha^'t ba?o, ngo^`i tre^n mo^.t ba` Ga.n gu`ng ngo.n ho?i, nga`nh tra Su+. mi`nh, na`ng dda~ cu+' ma` gu+?i thu+a Ba^'t ti`nh no^?i tra^.n ma^y mu+a Du+'c ra(`ng: "Nhu+~ng gio^'ng bo+` tho+` quen tha^n! "Con na`y cha(?ng pha?i thie^.n nha^n "Cha(?ng ma`u tro^'n chu'a, thi` qua^n lo^.i cho^`ng "Ra tuo^`ng me`o ma?, ga` ddo^`ng "Ra tuo^`ng lu'ng tu'ng cha(?ng xong be^` na`o "DDa~ ddem mi`nh ba'n cu+a tao "La.i co`n khu?ng khi?nh la`m cao the^' na`y! "Na`o la` gia pha'p no. bay! "Ha~y cho ba chu.c, bie^'t tay mo^.t la^`n!" A hoa`n tre^n du+o+'i da. ra^n Da^~u ra(`ng tra(m mie^.ng kho^n pha^n le~ na`o! Tru'c co^n ra su+'c dda^.p va`o Thi.t na`o cha(?ng na't, gan na`o cha(?ng kinh! Xo't thay dda`o ly' mo^.t ca`nh Mo^.t phen mu+a gio' tan ta`nh mo^.t phen! Hoa no^, truye^`n da.y ddo^?i te^n Buo^`ng the, da.y e'p va`o phie^n thi. ti` Ra va`o theo lu~ thanh y Da~i dda^`u to'c ro^'i, da chi` qua?n bao! Qua?n gia co' mo^.t mu. na`o Tha^'y ngu+o+`i, tha^'y ne^'t, ra va`o ma` thu+o+ng Khi che` che'n, khi thuo^'c thang DDem lo+`i phu+o+ng tie^.n mo+? ddu+o+`ng hie^'u sinh Da.y ra(`ng: "May ru?i dda~ dda`nh "Lie^~u bo^` mi`nh giu+~ la^'y mi`nh cho hay "Cu~ng la` oan nghie^.p chi dda^y "Sa co+ mo+'i dde^'n the^' na`y, cha(?ng dung "O+? dda^y tai va'ch ma.ch ru+`ng "Tha^'y ai ngu+o+`i cu~ cu~ng ddu+`ng nhi`n chi "Ke?o khi sa^'m se't ba^'t ky` "Con ong, ca'i kie^'n, ke^u gi` ddu+o+.c oan!" Na`ng ca`ng gio.t ngo.c nhu+ chan No^~i lo`ng luo^'ng nhu+~ng ba`n hoa`n nie^`m ta^y "Phong tra^`n kie^'p dda~ chi.u dda`y "La^`m than, la.i co' thu+' na`y ba(`ng hai! "Pha^.n sao ba.c cha(?ng vu+`a tho^i\? "Kha(ng kha(ng buo^.c ma~i la^'y ngu+o+`i ho^`ng nhan! "DDa~ dda`nh tu'c tra'i tie^`n oan "Cu~ng lie^`u ngo.c na't, hoa ta`n ma` chi!" Nhu+~ng la` nu+o+ng na'u qua thi` Tie^?u thu+ pha?i buo^?i mo+'i ve^` ninh gia Me. con tro` chuye^.n la^n la Phu nha^n mo+'i go.i na`ng ra da.y lo+`i: "Tie^?u thu+ du+o+'i tru+o+'ng thie^'u ngu+o+`i "Cho ve^` be^n a^'y, theo ddo`i la^`u trang." Li~nh lo+`i, na`ng mo+'i theo sang Bie^'t dda^u di.a ngu.c, thie^n ddu+o+`ng la` dda^u\? So+'m khuya kha(n ma(.t, lu+o+.c dda^`u Pha^.n con ha^`u, giu+~ con ha^`u, da'm sai! Pha?i dde^m e^m a? chie^`u tro+`i Tru'c to+, ho?i dde^'n nghe^` cho+i mo.i nga`y Li~nh lo+`i, na`ng mo+'i lu+.a da^y Ni? non tha'nh tho't, de^~ say lo`ng ngu+o+`i Tie^?u thu+ xem cu~ng thu+o+ng ta`i Khuo^n uy du+o+`ng cu~ng bo+'t va`i bo^'n pha^n Cu+?a ngu+o+`i dda`y ddo.a chu't tha^n So+'m na(n ni? bo'ng, dde^m ngo+ nga^?n lo`ng La^m Chuy chu't nghia~ dde`o bo`ng Nu+o+'c non dde^? chu+~ tu+o+ng phu`ng kie^'p sau! Ho^`i thu+' 16 Nga^.m mie^.ng da'm ke^u oan, ddo.a tha^n ddi.a ngu.c, Sao kinh khua^y no^~i u+'c, gu+?i bo'ng thuye^`n am. Bo^'n phu+o+ng ma^y tra('ng mo^.t ma`u Tro^ng vo+`i co^' quo^'c, bie^'t dda^u la` nha`? La^`n la^`n tha'ng tro.n nga`y qua No^~i ga^`n na`o bie^'t ddu+o+`ng xa the^' na`y\. La^m Chuy tu+` thuo+? uye^n bay, Buo^`ng kho^ng, thu+o+ng ke? tha'ng nga`y chie^'c tha^n Ma^y xanh, tra(ng mo+'i in nga^`n Pha^'n thu+`a, hu+o+ng cu~, bo^.i pha^`n xo't xa Sen ta`n, cu'c la.i no+? hoa Sa^`u da`i, nga`y nga('n, ddo^ng dda` sang xua^n Ti`m dda^u cho tha^'y co^' nha^n? La^'y ca^u va^.n me^.nh khua^y da^`n nho+' thu+o+ng Tra.nh nie^`m nho+' ca?nh gia hu+o+ng Nho+' que^, cha`ng la.i ti`m ddu+o+`ng tha(m que^ Tie^?u thu+ ddo'n cu+?a da~ de^` Ha`n huye^n vu+`a ca.n mo.i be^` ga^`n xa Nha` hu+o+ng cao cuo^'n bu+'c la` Buo^`ng trong, truye^`n go.i na`ng ra la.y ma^`ng Bu+o+'c ra mo^.t bu+o+'c mo^.t ngu+`ng Tro^ng xa, na`ng dda~ to? chu+`ng ne?o xa: "Pha?i ra(`ng na('ng qua'ng, dde`n lo`a "Ro~ ra`ng ngo^`i ddo' cha(?ng la` Thu'c sinh? "Ba^'y gio+`, ti`nh mo+'i to? ti`nh "Tho^i tho^i dda~ ma('c va`o va`nh, cha(?ng sai! "Chu+o+'c dda^u, co' chu+o+'c la. ddo+`i! "Ngu+o+`i dda^u ma` la.i co' ngu+o+`i tinh ma! "Ro~ ra`ng tha^.t lu+'a ddo^i ta "La`m cho con o+?, chu'a nha` ddo^i no+i! "Be^` ngoa`i tho+n tho+'t no'i cu+o+`i "Ma` trong nham hie^?m, gie^'t ngu+o+`i kho^ng dao "Ba^y gio+` dda^'t tha^'p tro+`i cao "A(n la`m sao, no'i la`m sao ba^y gio+`?" Ca`ng tro^ng ma(.t, ca`ng nga^?n ngo+ Ruo^.t ta(`m ddo`i ddoa.n nhu+ to+ ro^'i bo+`i So+. uy da'm cha(?ng va^ng lo+`i Cu'i dda^`u ne'p xuo^'ng sa^n mai mo^.t chie^`u Sinh dda` pha'ch la.c, ho^`n xie^u: "Thu+o+ng o^i! Cha(?ng pha?i na`ng Kie^`u o+? dda^y\? "Nha^n la`m sao dde^'n the^' na`y\? "Tho^i tho^i ta dda~ ma('c tay ai ro^`i!" So+. quen da'm ho+? ra lo+`i Kho^n nga(n gio.t ngo.c, su.t su`i nho? sa Tie^?u thu+ tro^ng ma(.t ho?i tra: "Mo+'i ve^` co' vie^.c chi ma` ddo^.ng dong?" Sinh ra(`ng: "Hie^'u phu.c vu+`a xong "Suy lo`ng tra('c di~, ddau lo`ng chung thie^n!" Khen ra(`ng: "Hie^'u tu+? dda~ ne^n! "Ta^?y tra^`n, mu+o+.n che'n gia?i phie^`n dde^m thu\." Vo+. cho^`ng che'n ta.c che'n thu` Ba('t na`ng ddu+'ng chu+.c tri` ho^` hai no+i Ba('t khoan, ba('t nha(.t, dde^'n lo+`i Ba('t qui` ta^.n ma(.t, ba('t mo+`i ta^.n tay Sinh ca`ng nhu+ da.i nhu+ nga^y Gio.t da`i, gio.t nga('n, che'n dda^`y, che'n vo+i Nga?nh ddi, cho+.t no'i, cho+.t cu+o+`i Ca'o say, cha`ng dda~ gia.m ba`i la?ng ra Tie^?u thu+ vo^.i the't: "Con Hoa! "Khuye^n cha`ng cha(?ng ca.n thi` ta co' ddo`n!" Sinh ca`ng na't ruo^.t tan ho^`n Che'n mo+`i, pha?i nga^.m bo^` ho`n, ra'o ngay! Tie^?u thu+ cu+o+`i no'i ti?nh say Chu+?a xong cuo^.c ru+o+.u, la.i ba`y tro` cho+i Ra(`ng: "Hoa no^ ddu? mo.i ta`i "Ba?n dda`n thu+? gia.o mo^.t ba`i cha`ng nghe!" Na`ng dda` ta'n hoa'n, te^ me^ Va^ng lo+`i, ra tru+o+'c bi`nh the va(.n dda`n Bo^'n da^y nhu+ kho'c, nhu+ than Khie^'n ngu+o+`i tre^n tie^.c cu~ng tan na't lo`ng! Cu~ng trong mo^.t tie^'ng to+ ddo^`ng Ngu+o+`i ngoa`i cu+o+`i nu., ngu+o+`i trong kho'c tha^`m Gio.t cha^u la~ cha~ kho^n ca^`m Cu'i dda^`u, cha`ng nhu+~ng ga.t tha^`m gio.t su+o+ng Tie^?u thu+ la.i the't la^'y na`ng: "Cuo^.c vui ga^?y khu'c ddoa.n tra`ng a^'y chi\? "Sao cha(?ng bie^'t y' tu+' gi`? "Cho cha`ng buo^`n ba~, to^.i thi` ta.i ngu+o+i!" Sinh ca`ng tha?m thie^'t bo^`i ho^`i Vo^.i va`ng gu+o+.ng no'i, gu+o+.ng cu+o+`i cho qua Gio.t ro^`ng canh dda~ ddie^?m ba Tie^?u thu+ nhi`n ma(.t, du+o+`ng dda` cam ta^m Lo`ng rie^ng ta^'p te^?nh mu+`ng tha^`m: "Vui na`y dda~ bo~ ddau nga^`m xu+a nay!" Sinh thi` gan he'o, ruo^.t dda^`y No^~i lo`ng, ca`ng nghi~ ca`ng cay dda('ng lo`ng Ngu+o+`i va`o chung go^'i loan pho`ng Na`ng ra tu+.a bo'ng dde`n giong canh da`i Ba^y gio+` mo+'i ro~ ta(m ho+i "Ma'u ghen, dda^u co' la. ddo+`i nha` ghen! "Chu+o+'c ddau re~ thu'y chia uye^n! "Ai ra ddu+o+`ng na^'y, ai nhi`n ddu+o+.c ai "Ba^y gio+` mo^.t vu+.c mo^.t tro+`i "He^'t ddie^`u khinh tro.ng, he^'t lo+`i thi. phi "Nhe. nhu+ ba^'c, na(.ng nhu+ chi` "Go+~ cho ra nu+~a, co`n gi` la` duye^n! "Lo+~ la`ng chu't pha^.n thuye^`n quye^n "Be^? sa^u, so'ng ca?, co' tuye^`n ddu+o+.c vay\?" Mo^.t mi`nh a^m y? dde^m cha^`y DDi~a da^`u vo+i, nu+o+'c ma('t dda^`y na(m canh So+'m khuya ha^`u ha. dda`i doanh Tie^?u thu+ cha.m ma(.t, de` ti`nh ho?i tra Lu+.a lo+`i, na`ng mo+'i thu+a qua: "Pha?i khi mi`nh la.i xo't xa no^~i mi`nh." Tie^?u thu+ ho?i la.i Thu'c sinh: "Ca^.y cha`ng tra la^'y thu+.c ti`nh cho nao!" Sinh dda` ra't ruo^.t nhu+ ba`o No'i ra cha(?ng tie^.n, tro^ng va`o cha(?ng ddang! Nhu+~ng e la.i lu.y dde^'n na`ng DDa'nh lie^`u mo+'i se~ lu+.a ddu+o+`ng ho?i tra Cu'i dda^`u qui` tru+o+'c sa^n hoa Tha^n cung na`ng mo+'i da^ng qua mo^.t to+` Die^.n tie^`n tri`nh vo+'i tie^?u thu+ Thoa('t xem du+o+`ng co' nga^?n ngo+ chu't ti`nh Lie^`n tay trao la.i Thu'c sinh Ra(`ng: "Ta`i ne^n tro.ng, ma` ti`nh ne^n thu+o+ng! "Vi' cha(ng co' so^' gia`u sang "Gia' na`y da^~u ddu'c nha` va`ng cu~ng ne^n! "Be^? tra^`n, chi`m no^~i thuye^`n quye^n "Hu+~u ta`i, thu+o+ng no^~i vo6 duye^n la. ddo+`i!" Sinh ra(`ng: "Tha^.t co' nhu+ lo+`i "Ho^`ng nhan ba.c me^.nh, mo^.t ngu+o+`i na`o vay "Nghi`n xu+a a^u cu~ng the^' na`y "Tu+` bi a^u lie^.u bo+'t tay mo+'i vu+`a\." Tie^?u thu+ ra(`ng: "Y' trong to+` "Ra('p dden me^.nh ba.c, xin nho+` cu+?a Kho^ng "Tho^i thi` tho^i, cu~ng chie^`u lo`ng "Cu~ng cho nghi? nghi. trong vo`ng bu+o+'c ra "Sa(~n Quan a^m ca'c vu+o+`n ta "Co' ca^y tra(m thu+o+'c, co' hoa bo^'n mu`a\. Ho^`i thu+' 17 Ga'c Quan A^m ma.o hie^?m ga(.p ma(.t, Am Va(n Thu` thi'ch y' nga^m tho+\. "Co' co^? thu., co' so+n ho^` "Cho na`ng ra ddo' giu+~ chu`a tu.ng kinh." Ta^ng ta^ng, tro+`i mo+'i bi`nh minh Hu+o+ng hoa, ngu~ cu'ng, sa('m sanh le^~ thu+o+`ng DDu+a na`ng dde^'n tru+o+'c Pha^.t ddu+o+`ng Tam qui, ngu~ gio+'i, cho na`ng xua^'t gia A'o xanh ddo^?i la^'y ca` sa Pha'p danh la.i ddo^?i te^n ra Tra.c Tuye^`n So+'m khuya ti'nh ddu? da^`u dde`n Xua^n, Thu, ca('t sa(~n hai te^n hu+o+ng tra` Na`ng tu+` la'nh go't vu+o+`n hoa Du+o+`ng ga^`n ru+`ng ti'a, du+o+`ng xa bu.i ho^`ng Nha^n duye^n dda^u la.i co`n mong? Kho?i ddie^`u the.n pha^'n, tu?i ho^`ng thi` tho^i Pha^.t tie^`n tha?m la^'p sa^`u vu`i Nga`y pho` thu? tu+., dde^m nho^`i ta^m hu+o+ng Cho hay gio.t nu+o+'c ca`nh du+o+ng Lu+?a lo`ng tu+o+'i ta('t mo.i ddu+o+`ng tra^`n duye^n Na^u so^`ng tu+` tro+? ma`u thuye^`n Sa^n thu tra(ng dda~ va`i phen ddu+'ng dda^`u Quan pho`ng, then nha(.t, lu+o+'i mau No'i lo+`i tru+o+'c ma(.t, ro+i cha^u va('ng ngu+o+`i Ga'c kinh, vie^.n sa'ch, ddo^i no+i Trong gang ta^'c, la.i ga^'p mu+o+`i quan san Nhu+~ng la` nga^.m tho+? nuo^'t than Tie^?u thu+ pha?i buo^?i va^'n an ve^` nha` Thu+`a co+, Sinh mo+'i le?n ra Xa(m xa(m dde^'n me' vu+o+`n hoa vo+'i na`ng Su.t su`i, do+? no^~i ddoa.n tra`ng Gio.t cha^u ta^`m ta~ dda(~m tra`ng a'o xanh "DDa~ cam chi.u ba.c vo+'i ti`nh "Chu'a xua^n dde^? to^.i mo^.t mi`nh cho hoa "Tha^'p co+, thua tri' dda`n ba` "Tro^ng va`o ddau ruo^.t, no'i ra nga.i lo+`i "Vi` ta cho lu.y dde^'n ngu+o+`i "Ca't la^`m ngo.c tra('ng, thie^.t ddo+`i xua^n xanh! "Qua?n chi le^n tha'c xuo^'ng ghe^`nh "Cu~ng toan so^'ng tha'c vo+'i ti`nh cho xong "To^ng ddu+o+`ng, chu't chu+?a cam lo`ng "Nghie^'n ra(ng be? mo^.t chu+~ ddo^`ng la`m hai "The.n mi`nh dda' na't va`ng phai "Tra(m tha^n de^~ chuo^.c mo^.t lo+`i ddu+o+.c sao\?" Na`ng ra(`ng: "Chie^'c ba'ch song dda`o "No^?i chi`m cu~ng ma(.c lu'c na`o ru?i may "Chu't tha^n qua(`n qua.i vu~ng la^`y "So^'ng thu+`a co`n tu+o+?ng dde^'n ra`y nu+~a sao\? "Cu~ng lie^`u mo^.t gio.t mu+a dda`o "Ma` cho thie^n ha. tro^ng va`o cu~ng hay! "Xo't vi` ca^`m dda~ be'n da^y "Cha(?ng tra(m na(m, cu~ng mo^.t nga`y duye^n ta "Lie^.u ba`i mo+? cu+?a cho ra "A^'y la` ti`nh na(.ng, a^'y la` a^n sa^u!" Sinh ra(`ng: "Rie^ng tu+o+?ng ba^'y la^u "Lo`ng ngu+o+`i nham hie^?m, bie^'t dda^u ma` lu+o+`ng "Nu+~a khi gio^ng to^' phu? pha`ng "Thie^.t rie^ng dda^'y, cu~ng la.i ca`ng cu+.c dda^y "Lie^.u ma` xa cha.y cao bay "A'i a^n ta co' nga^`n na`y ma` tho^i! "Ba^y gio+` ke? ngu+o+.c ngu+o+`i xuo^i "Bie^'t bao gio+` la.i no^'i lo+`i nu+o+'c non? "Da^~u ra(`ng so^ng ca.n dda' mo`n "Con ta(`m dde^'n tha'c cu~ng co`n vu+o+ng to+!" Cu`ng nhau ke^? le^? sau xu+a No'i ro^`i la.i no'i, lo+`i chu+a he^'t lo+`i Ma(.t tro^ng, tay cha(?ng no+~ ro+`i Hoa ti` dda~ ddo^.ng tie^'ng ngu+o+`i ne?o xa Nha^.n ngu+`ng, nuo^'t tu?i, ddu+'ng ra Tie^?u thu+ dda^u dda~ re~ hoa bu+o+'c va`o Cu+o+`i cu+o+`i no'i no'i ngo.t nga`o Ho?i cha`ng mo+'i o+? cho^'n na`o la.i cho+i\? Do^'i quanh, Sinh mo+'i lie^.u lo+`i: "Ti`m hoa qua' bu+o+'c, xem ngu+o+`i vie^'t kinh." Khen ra(`ng: "Bu't pha'p dda~ tinh "So va`o vo+'i thie^'p Lan ddi`nh na`o thua! "Tie^'c thay lu+u la.c giang ho^` "Nghi`n va`ng tha^.t cu~ng ne^n mua la^'y ta`i!" Thuye^`n tra` ca.n nu+o+'c ho^`ng mai Thong dong no^'i go't thu+ trai cu`ng ve^` Na`ng ca`ng e le^. u? e^ Ri? tai, ho?i la.i Hoa ti` tru+o+'c sau Hoa ra(`ng: "Ba` dde^'n dda~ la^u "Ro'n cha^n ddu+'ng na^'p ddo^. dda^u nu+~a gio+` "Ra`nh ra`nh ke~ to'c cha^n to+ "Ma^'y lo+`i nghe he^'t, dda~ du+ to? tu+o+`ng "Bao nhie^u ddoa.n kho^? ti`nh thu+o+ng "No^~i o^ng va^'t va?, no^~i na`ng tho+? than "Da(.n to^i ddu+'ng la.i mo^.t be^n "Cha'n tai ro^`i mo+'i bu+o+'c le^n tre^n la^`u\." Nghe tho^i kinh ha~i xie^'t dda^u "DDa`n ba` the^' a^'y, tha^'y a^u mo^.t ngu+o+`i! "A^'y mo+'i gan! A^'y mo+'i ta`i! "Nghi~ ca`ng the^m no^~i so+?n gai ru.ng ro+`i! "Ngu+o+`i dda^u sa^u sa('c nu+o+'c ddo+`i "Ma` cha`ng Thu'c pha?i ra ngu+o+`i bo' tay! "Thu+.c tang ba('t ddu+o+.c du+o+`ng na`y "Ma'u ghen, ai cu~ng chau ma`y nghie^'n ra(ng "The^' ma` im cha(?ng dda~i dda(`ng "Cha`o mo+`i vui ve?, no'i na(ng di.u da`ng! "Gia^.n da^`u ra da. the^' thu+o+`ng "Cu+o+`i da^`u mo+'i thu+.c kho^n lu+o+`ng hie^?m sa^u "Tha^n ta, ta pha?i lo a^u "Mie^.ng hu`m, no.c ra('n, o+? dda^u cho^'n na`y! "Vi' cha(ng cha('p ca'nh cao bay "Tre`o ca^y la^u cu~ng co' nga`y be? hoa "Pha^.n be`o bao qua?n nu+o+'c sa "Le^nh dde^nh dda^u nu+~a cu~ng la` le^nh dde^nh "Chi?n e que^ kha'ch mo^.t mi`nh "Tay kho^ng chu+a de^~ ti`m va`nh a^'m no!" Nghi~ ddi, nghi~ la.i quanh co Pha^.t tie^`n, sa(~n co' mo.i ddo^` kim nga^n Be^n mi`nh gia('t dde^? ho^. tha^n La^`n nghe canh dda~ mo^.t pha^`n tro^'ng ba Ca^'t mi`nh qua ngo.n tu+o+`ng hoa La^`n ddu+o+`ng theo bo'ng tra(ng ta` ve^` ta^y\. Mi.t mu` da(.m ca't ddo^`i ca^y Tie^'ng ga` ddie^'m nguye^.t, da^'u gia`y ca^`u su+o+ng Canh khuya tha^n ga'i da(.m tru+o+`ng Pha^`n e ddu+o+`ng sa', pha^`n thu+o+ng da~i da^`u! Tro+`i ddo^ng vu+`a ra.ng nga`n da^u Bo+ vo+ na`o dda~ bie^'t dda^u la` nha` Ho^`i thu+' 18 Cu+?a tu+` bi la.i ga(.p ye^u ma, sa co+ ddo.a la.c! Mie^`n hoa kho'i tro^? nghe^` tra(ng gio', ga(.p go+~ anh hu`ng. Chu`a dda^u tro^ng tha^'y ne?o xa Ra`nh ra`nh "Chie^u A^?n Am" ba chu+~ ba`i Xa(m xa(m go~ ma'i cu+?a ngoa`i Tru. tri` nghe tie^'ng ru+o+'c mo+`i va`o trong Tha^'y ma^`u a(n ma(.c na^u so^`ng Gia'c Duye^n su+ tru+o+?ng la`nh lo`ng lie^`n thu+o+ng Ga.n gu`ng nga`nh ngo.n cho tu+o+`ng La. lu`ng, na`ng ha~y ti`m ddu+o+`ng no'i quanh: "Tie^?u thie^`n que^ o+? Ba('c kinh, "Qui su+, qui Pha^.t, tu ha`nh ba^'y la^u "Ba?n su+ ro^`i cu~ng dde^'n sau "Da.y ddu+a pha'p ba?o sang ha^`u su+ huynh." Ra`y va^ng die^.n hie^'n ra`nh ra`nh Chuo^ng va`ng kha'nh ba.c be^n mi`nh gio+? ra Xem qua su+ mo+'i da.y qua: "Pha?i no+i Ha(`ng Thu?y la` ta ha^.u ti`nh "Chi?n e ddu+o+`ng sa' mo^.t mi`nh "O+? dda^y cho+` ddo+.i su+ huynh i't nga`y\." Gu+?i tha^n ddu+o+.c cho^'n am ma^y Muo^'i du+a dda('p ddo^?i tha'ng nga`y thong dong Ke^. kinh ca^u cu~ thuo^.c lo`ng Hu+o+ng dde`n vie^.c cu~, trai pho`ng quen tay So+'m khuya la' bo^'i phu+o+'n ma^y Ngo.n dde`n khe^u nguye^.t, tie^'ng cha`y ne^.n su+o+ng Tha^'y na`ng tho^ng tue^. kha'c thu+o+`ng Su+ ca`ng ne^? ma(.t, na`ng ca`ng vu+~ng cha^n. Cu+?a thuye^`n vu+`a cu+~ cuo^'i xua^n Bo'ng hoa dda^`y dda^'t, ve? nga^n ngang tro+`i Gio' quang, ma^y ta.nh tha?nh tho+i Co' ngu+o+`i dda`n vie^.t le^n cho+i cu+?a Gia` Gio+? ddo^` chuo^ng kha'nh xem qua Khen ra(`ng: "Khe'o gio^'ng cu?a nha` Hoa.n nu+o+ng!" Gia'c Duye^n thu+.c y' lo lu+o+`ng DDe^m khuya mo+'i ho?i la.i na`ng tru+o+'c sau Nghi~ ra(`ng kho^n no^~i gia^'u ma^`u Su+. mi`nh na`ng mo+'i go't dda^`u ba`y ngay: "Ba^y gio+` su+. dda~ du+o+`ng na`y "Pha^.n he`n da^`u ru?i, da^`u may ta.i ngu+o+`i\." Gia'c Duye^n nghe no'i ru.ng ro+`i Nu+?a thu+o+ng, nu+?a so+., bo^`i ho^`i cha(?ng xong Ri? tai mo+'i ke^? su+. lo`ng: "O+? dda^y cu+?a Pha^.t la` kho^ng he.p gi` "E cha(ng nhu+~ng su+. ba^'t ky` "DDe^? na`ng cho dde^'n the^' thi` cu~ng thu+o+ng! "La'nh xa tru+o+'c lie^.u ti`m ddu+o+`ng "Ngo^`i cho+` nu+o+'c dde^'n, ne^n du+o+`ng co`n que^!" Co' nha` ho. Ba.c be^n kia Am ma^y quen lo^'i ddi ve^` da^`u hu+o+ng Nha('n sang, da(.n he^'t mo.i ddu+o+`ng Do.n nha` ha~y ta.m cho na`ng tru' cha^n Nhu+~ng ma^`ng ddu+o+.c cho^'n an tha^n Vo^.i va`ng na`o ki.p ti'nh ga^`n ti'nh xa Na`o ngo+` cu~ng to^? bo+.m gia` Ba.c Ba` ho.c vo+'i Tu' Ba` ddo^`ng mo^n! Tha^'y na`ng ma(.n pha^'n, tu+o+i son Ma^`ng tha^`m ddu+o+.c buo^?i ba'n buo^n co' lo+`i Hu+ kho^ng dda(.t dde^? ne^n lo+`i Na`ng dda` lo+'n su+. ru.ng ro+`i la('m phen Mu. ca`ng xua dduo^?i cho lie^`n La^'y lo+`i hung hie^?m, e'p duye^n Cha^u Tra^`n Ra(`ng: "Na`ng muo^n da(.m mo^.t tha^n "La.i mang la^'y tie^'ng du+~ ga^`n, la`nh xa "Khe'o oan gia, cu?a pha' gia! "Co`n ai da'm chu+'a va`o nha` nu+~a dda^y\? "Ki'p toan kie^'m cho^'n xe da^y "Kho^ng du+ng chu+a de^~ ma` bay dda`ng tro+`i! "No+i ga^`n thi` cha(?ng tie^.n no+i "No+i xa thi` cha(?ng co' ngu+o+`i na`o xa "Na`y cha`ng Ba.c Ha.nh cha'u nha` "Cu`ng trong tha^n thi'ch ruo^.t ra`, cha(?ng ai "Cu+?a nha` buo^n ba'n cha^u Thai "Thu+.c tha` co' mo^.t, ddo+n sai cha(?ng he^` "The^' na`o na`ng cu~ng pha?i nghe "Tha`nh tha^n ro^`i se~ lie^.u ve^` cha^u Thai "Ba^'y gio+` ai la.i bie^'t ai "Da^`u lo`ng be^? ro^.ng, so^ng da`i the^nh the^nh "Na`ng da^`u quye^'t cha(?ng thua^.n ti`nh "Tra'i lo+`i ne?o tru+o+'c, lu.y mi`nh dde^'n sau!" Na`ng ca`ng ma(.t u? ma`y chau Ca`ng nghe mu. no'i, ca`ng ddau nhu+ ra^`n Nghi~ mi`nh tu'ng dda^'t, sa^?y cha^n The^' cu`ng, na`ng mo+'i xa ga^`n tho+? than: "Thie^'p nhu+ con e'n la.c dda`n "Pha?i cung, ra`y dda~ so+. la`n ca^y cong "Cu`ng ddu+o+`ng da^`u ti'nh chu+~ to`ng "Bie^'t ngu+o+`i, bie^'t ma(.t, bie^'t lo`ng la`m sao\? "Nu+~a khi muo^n mo^.t the^' na`o "Ba'n hu`m buo^n so'i, cha('c va`o lu+ng dda^u\? "Da^`u ai lo`ng co' so+? ca^`u "Ta^m minh, xin quye^'t vo+'i nhau mo^.t lo+`i "Chu+'ng minh co' dda^'t co' tro+`i "Ba^'y gio+` vu+o+.t be^?, ra kho+i qua?n gi`!" DDu+o+.c lo+`i mu. mo+'i ra ddi Ma'ch tin ho. Ba.c tu+'c thi` sa('m sanh Mo^.t nha` do^.n di.p linh ddi`nh Que't sa^n, dda(.t tra'c, ru+?a bi`nh, tha('p nhang Ba.c sinh qui` xuo^'ng vo^.i va`ng Qua' lo+`i nguye^.n he^'t Tha`nh hoa`ng, Tho^? co^ng Tru+o+'c sa^n lo`ng dda~ gia~i lo`ng Trong ma`n la`m le^~ to+ ho^`ng ke^'t duye^n Tha`nh tha^n, mo+'i ru+o+'c xuo^'ng thuye^`n Thua^.n buo^`m mo^.t la', xuo^i mie^`n cha^u Thai Thuye^`n vu+`a ddo^~ be^'n tha?nh tho+i Ba.c sinh le^n tru+o+'c ti`m no+i mo.i nga`y Cu~ng nha` ha`nh vie^.n xu+a nay Cu~ng phu+o+`ng ba'n thi.t, cu~ng tay buo^n ngu+o+`i Xem ngu+o+`i, ddi.nh gia', vu+`a ro^`i Mo^'i ha`ng mo^.t, dda~ ra mu+o+`i thi` buo^ng Mu+o+.n ngu+o+`i, thue^ kie^.u, ru+o+'c na`ng Ba.c ddem ma(.t ba.c, kie^'m ddu+o+`ng cho xa Kie^.u hoa dda(.t tru+o+'c the^`m hoa Be^n trong tha^'y mo^.t mu. ra vo^.i va`ng DDu+a na`ng va`o la.y gia ddu+o+`ng Cu~ng tha^`n ma`y tra('ng, cu~ng phu+o+`ng la^`u xanh! Thoa('t tro^ng na`ng dda~ bie^'t ti`nh Chim lo^`ng kho^n le~ ca^'t mi`nh bay cao "Che'm cha ca'i so^' hoadda`o "Go+~ ra ro^`i la.i buo^.c va`o nhu+ cho+i! "Nghi~ ddo+`i ma` nga'n cho ddo+`i! "Ta`i ti`nh chi la('m cho tro+`i dda^'t ghen! "Tie^'c thay nu+o+'c dda~ dda'nh phe`n "Ma` cho bu`n la.i va^?n le^n ma^'y la^`n! "Ho^`ng qua^n vo+'i kha'ch ho^`ng qua^`n "DDa~ xoay dde^'n the^' co`n va^`n chu+a tha "Lo+~ tu+` la.c bu+o+'c, bu+o+'c ra "Ca'i tha^n lie^.u nhu+~ng tu+` nha` lie^.u ddi "DDa^`u xanh dda~ to^.i ti`nh gi` "Ma' ho^`ng dde^'n qua' nu+?a thi` chu+a tho^i\? "Bie^'t tha^n cha.y tha(?ng kho?i tro+`i "Cu~ng lie^`u ma(.t pha^'n cho ro^`i nga`y xanh." La^`n tha^u gio' ma't tra(ng thanh Bo^~ng dda^u co' kha'ch bie^n ddi`nh sang cho+i Ra^u ha^`m, ha`m e'n, ma`y nga`i Vai na(m ta^'c ro^.ng, tha^n mu+o+`i thu+o+'c cao DDu+o+`ng ddu+o+`ng mo^.t dda^'ng anh ha`o Co^n quye^`n ho+n su+'c, lu+o+.c thao go^`m ta`i DDo^.i tro+`i dda.p dda^'t o+? ddo+`i Ho. Tu+` te^n Ha?i, vo^'n ngu+o+`i Vie^.t-DDo^ng Giang ho^` quen tho'i va^~y vu`ng Gu+o+m dda`n nu+?a ga'nh, non so^ng mo^.t che`o Qua cho+i tha^'y tie^'ng na`ng Kie^`u Ta^'m lo`ng nhi nu+~ cu~ng xie^u anh hu`ng Thie^'p danh ddu+a dde^'n la^`u ho^`ng Hai be^n cu`ng lie^'c, hai lo`ng cu`ng u+a Tu+` ra(`ng: "Ta^m phu'c tu+o+ng co+` "Pha?i ngu+o+`i tra(ng gio' va^.t vo+` hay sao\? "Ba^'y la^u nghe tie^'ng ma' dda`o "Ma('t xanh cha(?ng dde^? ai va`o, co' kho^ng? "Mo^.t ddo+`i ddu+o+.c ma^'y anh hu`ng "Bo~ chi ca' cha^.u chim lo^`ng ma` cho+i\?" Na`ng ra(`ng: "Ngu+o+`i da.y qua' lo+`i "Tha^n na`y co`n da'm coi ai la`m thu+o+`ng! "Chu't rie^ng cho.n dda' thu+? va`ng "Bie^'t dda^u ma` gu+?i can tra`ng va`o dda^u\? "Co`n nhu+ va`o tru+o+'c ra sau "Ai cho ke'n cho.n va`ng thau ta.i mi`nh?" Tu+` ra(`ng: "Lo+`i no'i hu+~u ti`nh! "Khie^'n ngu+o+`i la.i nho+' ca^u Bi`nh nguye^n qua^n "La.i dda^y xem la.i cho ga^`n "Pho?ng tin ddu+o+.c mo^.t va`i pha^`n hay kho^ng?" Thu+a ra(`ng: "Lu+o+.ng ca? bao dung "Ta^'n Du+o+ng ddu+o+.c tha^'y ma^y ro^`ng co' phen "Ro^.ng thu+o+ng co? no^.i, hoa he`n "Chu't tha^n be`o bo.t da'm phie^`n mai sau\." Nghe lo+`i vu+`a y', ga^.t dda^`u Cu+o+`i ra(`ng: "Tri ky? tru+o+'c sau ma^'y ngu+o+`i\? "Khen cho con ma('t tinh ddo+`i "Anh hu`ng, ddoa'n giu+~a tra^`n ai mo+'i gia`! "Mo^.t lo+`i dda~ bie^'t dde^'n ta "Muo^n chung, nghi`n tu+', cu~ng la` co' nhau!" Hai be^n y' ho+.p ta^m dda^`u Khi tha^n, cha(?ng lu+.a la` ca^`u mo+'i tha^n! Ngo? lo+`i no'i vo+'i ba(ng nha^n Tie^`n tra(m la.i cu+' nguye^n nga^n pha't hoa`n Buo^`ng rie^ng su+?a cho^'n thanh nha`n DDa(.t giu+o+`ng tha^'t ba?o, va^y ma`n ba't tie^n Trai anh hu`ng, ga'i thuye^`n quye^n Phi? nguye^`n sa'nh phu+o+.ng, dde.p duye^n cu+o+~i ro^`ng Nu+?a na(m hu+o+ng lu+?a ddu+o+ng no^`ng Tru+o+.ng phu thoa('t dda~ ddo^.ng lo`ng bo^'n phu+o+ng Tro^ng vo+`i tro+`i be^? me^nh mang Thanh gu+o+m, ye^n ngu+.a, le^n dda`ng tha(?ng rong Na`ng ra(`ng: "Pha^.n ga'i chu+~ to`ng "Cha`ng ddi, thie^'p cu~ng mo^.t lo`ng xin ddi\." Tu+` ra(`ng: "Ta^m phu'c tu+o+ng tri "Sao kho^ng thoa't kho?i nu+~ nhi thu+o+`ng ti`nh? "Bao gio+` mu+o+`i va.n tinh binh "Tie^'ng chie^ng da^.y dda^'t, bo'ng tinh ro+.p ddu+o+`ng; "La`m cho ro~ ma(.t phi thu+o+`ng "Ba^'y gio+` ta se~ ru+o+'c na`ng nghi gia "Ba(`ng nay bo^'n be^? kho^ng nha` "Theo ca`ng the^m ba^.n, bie^'t la` ddi dda^u\? "DDa`nh lo`ng cho+` ddo'n i't la^u "Cha^`y cha(ng la` mo^.t na(m sau vo^.i gi`?" Quye^'t lo+`i du+'t a'o ra ddi Gio' ddu+a ba(`ng tie^.n dde^'n ky` da(.m kho+i Na`ng thi` chie^'c bo'ng song mai DDe^m tha^u dda(`ng dda(~ng, nha(.t ca`i then ma^y Sa^n re^u cha(?ng ve~ da^'u gia`y, Co? cao ho+n thu+o+'c, lie^~u ga`y va`i pha^n DDoa'i thu+o+ng muo^n da(.m tu+? pha^`n Ho^`n que^ theo ngo.n ma^y Ta^`n xa xa Xo't thay huye^n co^~i, xua^n gia` Ta^'m lo`ng thu+o+ng nho+' bie^'t la` co' nguo^i\? Cho^'c la` mu+o+`i ma^'y na(m tro+`i Co`n ra khi dda~ da mo^`i to'c su+o+ng Tie^'c thay chu't nghia~ cu~ ca`ng Da^~u li`a ngo' y', co`n vu+o+ng to+ lo`ng Duye^n em da^`u no^'i chi? ho^`ng May ra khi dda~ tay bo^`ng tay mang Ta^'c lo`ng co^' quo^'c tha hu+o+ng DDu+o+`ng kia, no^~i no., ngo^?n ngang bo+`i bo+`i Ca'nh ho^`ng bay bo^?ng tuye^.t vo+`i DDa~ mo`n con ma('t, phu+o+ng tro+`i dda(m dda(m DDe^m nga`y luo^'ng nhu+~ng a^m tha^`m Lu+?a binh dda^u dda~ a^`m a^`m mo^.t phu+o+ng Nga^'t tro+`i sa't khi' mo+ ma`ng DDa^`y so^ng ki`nh nga.c, cha^.t ddu+o+`ng gia'p binh Ngu+o+`i quen thuo^.c, ke? chung quanh Nhu? na`ng ha~y ta.m la'nh mi`nh mo^.t no+i Ho^`i thu+' 19 Vu+o+ng Phu Nha^n gu+o+m tru+` qua^n bo^.i nghi~a\. Tu+` Minh So+n va`ng ta(?ng ke? ra o+n Na`ng ra(`ng: "Tru+o+'c dda~ he.n lo+`i "Da^~u trong nguy hie^?m, da'm ro+`i uo+'c xu+a\." Co`n ddu+o+ng du`ng da('ng, nga^?n ngo+ Ma'i ngoa`i dda~ tha^'y bo'ng co+` tie^'ng loa Gia'p binh ke'o dde^'n quanh nha` DDo^`ng thanh cu`ng gu+?i: "Na`o la` phu nha^n?" Hai be^n mu+o+`i vi. tu+o+'ng qua^n DDa(.t gu+o+m, co+?i gia'p, tru+o+'c sa^n kha^'u dda^`u Cung nga, the^' nu+~ no^'i sau Ra(`ng: "Va^ng le^.nh chi? ru+o+'c cha^`u vu qui\." Sa(~n sa`ng phu+o+.ng lie^~n, loan nghi Hoa quan cha^'p cho+'i, ha` y ro+~ ra`ng Du+.ng co+` no^?i tro^'ng le^n dda`ng Tru'c to+ no^?i tru+o+'c, dda`o va`ng ke'o sau Ho?a ba`i tie^`n lo^. ruo^?i mau Nam ddi`nh, nghe ddo^.ng tro^'ng cha^`u dda.i doanh Ke'o co+` lu~y, pha't su'ng tha`nh Tu+` co^ng ra ngu+.a, tha^n nghe^nh cu+?a ngoa`i Lu+~a mi`nh la` ve? ca^n ddai Ha~y co`n ha`m e'n, ma`y nga`i nhu+ xu+a Cu+o+`i ra(`ng: "Ca' nu+o+'c duye^n u+a "Nho+' lo+`i no'i nhu+~ng bao gio+` hay kho^ng? "Anh hu`ng mo+'i bie^'t anh hu`ng "Ra`y xem pho?ng dda~ cam lo`ng a^'y chu+a\?" Na`ng ra(`ng: "Chu't pha^.n nga^y tho+ "Cu~ng may da^y ca't ddu+o+.c nho+` bo'ng ca^y "DDe^'n ba^y gio+` mo+'i tha^'y dda^y "Ma` lo`ng dda~ cha('c nhu+~ng nga`y mo^.t hai\." Cu`ng nhau tro^ng ma(.t ca? cu+o+`i Dan tay ve^` cho^'ng tru+o+'ng mai tu+. ti`nh Tie^.c ba`y thu+o+?ng tu+o+?ng khao binh Om tho`m tro^'ng tra^.n, ra^.p ri`nh nha.c qua^n Vinh hoa bo~ lu'c phong tra^`n Chu+~ ti`nh nga`y la.i the^m xua^n mo^.t nga`y Trong qua^n co' lu'c vui va^`y Thong dong mo+'i ke^? su+. nga`y ha`n vi Khi Vo^ Ti'ch, khi La^m Chuy No+i thi` lu+`a dda?o, no+i thi` xo't thu+o+ng "Ta^'m tha^n ra`y dda~ nhe. nha`ng "Chu't co`n a^n oa'n, ddo^i ddu+o+`ng chu+a xong." Tu+` co^ng nghe no'i thu?y chung Ba^'t bi`nh no^?i tra^.n ddu`ng ddu`ng sa^'m vang Nghie^m qua^n, tuye^?n tu+o+'ng sa(~n sa`ng Du+o+'i co+` mo^.t le^.nh vo^.i va`ng ruo^?i sao Ba qua^n chi? ngo.n co+` dda`o DDa.o ra Vo^ Ti'ch, dda.o va`o La^m Chuy Ma^'y ngu+o+`i phu. ba.c xu+a kia Chie^'u danh ta^`m na~, ba('t ve^` ho?i tra La.i sai le^.nh tie^~n truye^`n qua Giu+~ gia`ng ho. Thu'c mo^.t nha` cho ye^n Mu. qua?n gia, va?i Gia'c Duye^n Cu~ng sai le^.nh tie^~n ddem tin ru+o+'c mo+`i The^. su+ ke^? he^'t mo.i lo+`i Lo`ng lo`ng cu`ng gia^.n, ngu+o+`i ngu+o+`i cha^'p uy DDa.o tro+`i ba'o phu.c chi?n ghe^ Khe'o thay! Mo^.t me? to'm ve^` dda^`y no+i Qua^n trung, gu+o+m lo+'n, gia'o da`i Ve^. trong thi. la^.p, co+ ngoa`i song phi Sa(~n sa`ng te^` chi?nh uy nghi Ba'c ddo^`ng cha^.t dda^'t, tinh ky` ro+.p sa^n Tru+o+'ng hu`m mo+? giu+~a trung qua^n Tu+` co^ng sa'nh vo+'i phu nha^n cu`ng ngo^`i Tie^n nghie^m, tro^'ng chu+?a du+'t ho^`i DDie^?m danh tru+o+'c da^~n chu+.c ngoa`i cu+?a vie^n Tu+` ra(`ng: "A^n oa'n hai be^n "Ma(.c na`ng xu+? quye^'t, ba'o dde^`n cho minh." Na`ng ra(`ng: "Nho+` ca^.y uy linh "Ha~y xin ba'o dda'p a^n ti`nh cho phu "Ba'o a^n ro^`i se~ tra? thu`." Tu+` ra(`ng: "Vie^.c a^'y dde^? cho ma(.c na`ng." Cho gu+o+m mo+`i dde^'n Thu'c lang Ma(.t nhu+ cha`m ddo^?, mi`nh du+o+`ng gie~ giun Na`ng ra(`ng: "Nghia~ tro.ng nghi`n non "La^m Chuy ngu+o+`i cu~, cha`ng co`n nho+' kho^ng? "Sa^m, Thu+o+ng, cha(?ng ve.n chu+~ to`ng "Ta.i ai, ha' da'm phu. lo`ng co^' nha^n? "Ga^'m tra(m cuo^'n, ba.c nghi`n ca^n "Ta. lo`ng de^~ xu+'ng ba'o a^n go.i la` "Vo+. cha`ng qui? qua'i, tinh ma "Phen na`y ke? ca('p, ba` gia` ga(.p nhau "Kie^'n bo` mie^.ng che'n chu+a la^u "Mu+u sa^u cu~ng tra? nghia~ sa^u cho vu+`a!" Thu'c sinh tro^ng ma(.t ba^'y gio+` Mo^` ho^i cha`ng dda~ nhu+ mu+a u+o+'t da^`m Lo`ng rie^ng mu+`ng so+. kho^n ca^`m So+. thay, ma` la.i mu+`ng tha^`m cho ai Mu. gia`, su+ tru+o+?ng, thu+' hai Thoa('t ddu+a dde^'n tru+o+'c, vo^.i mo+`i le^n tre^n Da('t tay, mo+? ma(.t cho nhi`n: "Hoa no^ kia,vo+'i Tra.c Tuye^`n, cu~ng to^i "Nho+' khi lo+~ bu+o+'c, sa^?y vo+`i "Non va`ng chu+a de^~ dde^`n bo^`i ta^'m thu+o+ng "Nghi`n va`ng go.i chu't le^~ thu+o+`ng "Ma` lo`ng Xie^'u ma^~u ma^'y va`ng cho ca^n!" Hai ngu+o+`i tro^ng ma(.t ta^`n nga^`n Nu+?a pha^`n khie^'p so+., nu+?a pha^`n mu+`ng vui Na`ng ra(`ng: "Xin ha~y ro^'n ngo^`i "Xem cho ro~ ma(.t, bie^'t to^i ba'o thu`!" Kie^'p truye^`n chu+ tu+o+'ng hie^'n phu` La.i ddem ca'c ti'ch pha.m ddo^` ha^.u tra Du+o+'i co+`, gu+o+m tuo^'t na('p ra Chi'nh danh thu? pha.m te^n la` Hoa.n thu+ Thoa('t tro^ng, na`ng dda~ cha`o thu+a: "Tie^?u thu+ cu~ng co' ba^y gio+` dde'n dda^y! "DDa`n ba` de^~ co' ma^'y tay "DDo+`i xu+a ma^'y ma(.t, ddo+`i na`y ma^'y gan! "De^~ da`ng la` tho'i ho^`ng nhan "Ca`ng cay nghie^.t la('m, ca`ng oan tra'i nhie^`u!" Hoa.n thu+ ho^`n la.c pha'ch xie^u Kha^'u dda^`u du+o+'i tru+o+'ng, lu+.a ddie^`u ke^u ca Ra(`ng: "To^i chu't da. dda`n ba` "Ghen tuo^ng, thi` cu~ng ngu+o+`i ta thu+o+`ng ti`nh! "Nghi~ cho khi ca'c vie^'t kinh "Vo+'i khi kho?i cu+?a, du+'t ti`nh cha(?ng theo "Lo`ng rie^ng, rie^ng cu~ng ki'nh ye^u "Cho^`ng chung, chu+a de^~ ai chie^`u cho ai! "Tro't lo`ng ga^y vie^.c cho^ng gai "Co`n nho+` lu+o+.ng be^? thu+o+ng ba`i na`o cha(ng." Khen cho: "Tha^.t dda~ ne^n ra(`ng "Kho^n ngoan dde^'n mu+.c, no'i na(ng pha?i lo+`i "Tha ra thi` cu~ng may ddo+`i "La`m ra thi` cu~ng ra ngu+o+`i nho? nhen "DDa~ lo`ng tri qua' thi` ne^n!" Truye^`n qua^n le^.nh xuo^'ng tru+o+'ng tie^`n tha ngay Ta. lo`ng, la.y tru+o+'c sa^n ma^y Cu+?a vie^n la.i da('t mo^.t da^y da^~n va`o Na`ng ra(`ng: "Lo^`ng lo^.ng tro+`i cao! "Ha.i nha^n, nha^n ha.i, su+. na`o ta.i ta\?" Tru+o+'c la` Ba.c Ha.nh, Ba.c ba`, Be^n la` U+ng, Khuye^?n, be^n la` So+? Khanh Tu' ba` cu`ng Ma~ Gia'm Sinh Ca'c te^n to^.i a^'y dda'ng ti`nh co`n sao\? Le^.nh qua^n truye^`n xuo^'ng no^.i ddao The^` sao, thi` la.i cu+' sao ra hi`nh Ma'u ro+i, thi.t na't, tan ta`nh Ai ai tro^ng tha^'y ho^`n kinh, pha'ch ro+`i Cho hay muo^n su+. ta.i tro+`i Phu. ngu+o+`i cha(?ng bo~ khi ngu+o+`i phu. ta! Ma^'y ngu+o+`i ba.c a'c tinh ma Mi`nh la`m, mi`nh chi.u, ke^u ma` ai thu+o+ng! Ba qua^n ddo^ng ma(.t pha'p tru+o+`ng Thanh thie^n, ba.ch nha^.t, ro~ ra`ng cho coi Vie^.c na`ng ba'o phu.c vu+`a ro^`i Gia'c Duye^n vo^.i dda~ gu+?i lo+`i tu+` qui Na`ng ra(`ng: "Thie^n ta?i nha^'t thi` "Co^' nha^n dda~ de^~ ma^'y khi ba`n hoa`n "Ro^`i dda^y be`o ho+.p ma^y tan "Bie^'t dda^u ha.c no^.i, ma^y nga`n la` dda^u\?" Su+ ra(`ng: "Cu~ng cha(?ng ma^'y la^u "Trong na(m na(m la.i ga(.p nhau ddo' ma` "Nho+' nga`y ha`nh cu+o+'c phu+o+ng xa "Ga(.p su+ Tam ho+.p, vo^'n la` tie^n tri "Ba'o cho ho^.i ho+.p chi ky`: "Na(m nay la` mo^.t, nu+~a thi` na(m na(m "Mo+'i hay tie^`n ddi.nh cha(?ng la^`m "DDa~ tin ddie^`u tru+o+'c, a('t nha(`m ddie^`u sau "Co`n nhie^`u a^n a'i vo+'i nhau "Co+ duye^n na`o dda~ he^'t dda^u vo^.i gi`?" Na`ng ra(`ng: "Tie^`n ddi.nh tie^n tri "Lo+`i su+ dda~ da.y, a('t thi` cha(?ng sai "Ho.a bao gio+` co' ga(.p ngu+o+`i "Vi` to^i ca^.y ho?i mo^.t lo+`i chung tha^n." Gia'c Duye^n va^ng da(.n a^n ca^`n Ta. tu+`, thoa('t dda~ do+`i cha^n co~i ngoa`i Na`ng tu+` a^n oa'n ra.ch ro`i Be^? oan du+o+`ng dda~ vo+i vo+i ca.nh lo`ng Ta. a^n, la.y tru+o+'c Tu+` co^ng: "Chu't tha^n bo^` lie^~u na`o mong co' ra`y "Tro^.m nho+` sa^'m se't ra tay "Ta^'c rie^ng nhu+ ca^'t ga'nh dda^`y ddo^? ddi "Kha('c xu+o+ng ghi da. xie^'t chi "De^~ ddem gan o'c dde^`n nghi` tro+`i ma^y!" Tu+` ra(`ng: "Quo^'c si~ xu+a nay "Cho.n ngu+o+`i tri ky? mo^.t nga`y ddu+o+.c cha(ng? "Anh hu`ng tie^'ng dda~ go.i ra(`ng "Giu+~a ddu+o+`ng da^~u tha^'y ba^'t ba(`ng ma` tha! "Huo^'ng chi vie^.c cu~ng vie^.c nha` "Lu+.a la` tha^m ta., mo+'i la` tri a^n! "Xo't na`ng co`n chu't song tha^n "Ba^'y nay ke? Vie^.t, ngu+o+`i Ta^`n ca'ch xa "Sao cho muo^n da(.m mo^.t nha` "Cho ngu+o+`i tha^'y ma(.t, la` ta cam lo`ng." Vo^.i truye^`n su+?a tie^.c qua^n trung Muo^n binh, nghi`n tu+o+'ng ho^.i ddo^`ng ta^?y oan Ho^`i thu+' 20 Ma('c ke^ chie^u an, Minh So+n ma^'t ma.ng, DDoa.n Tra`ng ru't so^', kie^`u nu+~a nhe. tha^n. Thu+`a co+ tru'c che?, ngo'i tan Binh uy tu+` dda^'y sa^'m ran trong ngoa`i Trie^`u ddi`nh rie^ng mo^.t go'c tro+`i Go^`m hai va(n vo~, ra.ch ddo^i so+n ha` DDo`i co+n gio' que't mu+a sa Huye^.n tha`nh dda.p ddo^? na(m to`a co~i nam Phong tra^`n, ma`i mo^.t lu+o+~i gu+o+m Nhu+~ng loa`i gia' a'o, tu'i co+m sa' gi`! Nghe^nh ngang mo^.t co~i bie^n thu`y Thie^'u gi` co^ qua?, thie^'u gi` ba' vu+o+ng Tru+o+'c co+` ai da'm tranh cu+o+`ng Na(m na(m hu`ng cu+' mo^.t phu+o+ng ha?i ta^`n Co' quan To^?ng ddo^'c tro.ng tha^`n La` Ho^` To^n Hie^'n, kinh lua^n go^`m ta`i DDa^?y xe va^ng chi? dda(.c sai Tie^.n nghi ba't tie^~u, vie^.c ngoa`i ddo^?ng nhung Bie^'t Tu+` la` dda^'ng anh hu`ng Bie^'t na`ng cu~ng du+. qua^n trung lua^.n ba`n DDo'ng qua^n, la`m chu+o+'c chie^u an Ngo.c, va`ng, ga^'m vo'c, sai quan thuye^'t ha`ng La.i rie^ng mo^.t le^~ vo+'i na`ng: Hai te^n the^? nu+~, ngo.c va`ng nghi`n ca^n Tin va`o gu+?i tru+o+'c trung qua^n Tu+` co^ng rie^ng ha~y mu+o+`i pha^n ho^` ddo^` "Mo^.t tay ga^y du+.ng co+ ddo^` "Ba^'y la^u be^? So+?, so^ng Ngo^ tung hoa`nh! "Bo' tha^n ve^` vo+'i trie^`u ddi`nh "Ha`ng tha^`n lo+ la'o, pha^.n mi`nh ra dda^u\? "A'o xie^m buo^.c tro'i la^'y nhau "Va`o luo^`n ra cu'i, co^ng ha^`u ma` chi! "Sao ba(`ng rie^ng mo^.t bie^n thu`y "Su+'c na`y dda~ de^~ la`m gi` ddu+o+.c nhau "Cho.c tro+`i, khua^'y nu+o+'c, ma(.c da^`u "Do.c ngang na`o bie^'t tre^n dda^`u co' ai\." Na`ng thi` tha^.t da. tin ngu+o+`i Le^~ nhie^`u, no'i ngo.t, nghe lo+`i de^~ xie^u "Nghi~ mi`nh ma(.t nu+o+'c ca'nh be`o "DDa~ nhie^`u lu+u la.c, la.i nhie^`u gian trua^n "Ba(`ng nay chi.u tie^'ng vu+o+ng tha^`n "The^nh the^nh ddu+o+`ng ca'i thanh va^n he.p gi` "Co^ng, tu+, ve.n ca? hai be^` "Da^`n da` ro^`i se~ lie^.u ve^` co^' hu+o+ng "Cu~ng ngo^i me^.nh phu. ddu+o+`ng ddu+o+`ng "No+? nang ma`y ma(.t, ro+~ ra`ng me. cha "Tre^n vi` nu+o+'c, du+o+'i vi` nha` "Mo^.t la` dda('c hie^'u, hai la` dda('c trung "Cha(?ng ho+n chie^'c ba'ch giu+~a do`ng "E de` gio' da^.p, ha~i hu`ng so'ng va`." Nha^n khi ba`n ba.c ga^`n xa Thu+`a co+, na`ng mo+'i ba`n ra no'i va`o Ra(`ng: "O+n Tha'nh dde^' do^`i da`o "Tu+o+'i ra dda~ kha('p, tha^'m va`o dda~ sa^u "Bi`nh tha`nh co^ng ddu+'c ba^'y la^u "Ai ai cu~ng ddo^.i tre^n dda^`u bie^'t bao "Nga^~m tu+` da^'y vie^.c binh ddao "DDo^'ng xu+o+ng vo^ ddi.nh dda~ cao ba(`ng dda^`u "La`m chi dde^? tie^'ng ve^` sau "Nghi`n na(m ai co' khen dda^u Hoa`ng Sa`o "Sao ba(`ng lo^.c tro.ng, quye^`n cao "Co^ng danh ai du+'t lo^'i na`o cho qua\?" Nghe lo+`i na`ng no'i ma(.n ma` The^' co^ng, Tu+` mo+'i ddo^?i ra the^' ha`ng Chi?nh nghi tie^'p su+' vo^.i va`ng He.n ky` thu'c gia'p, quye^'t ddu+o+`ng gia?i binh Tin lo+`i tha`nh ha. ye^u minh Ngo.n co+` ngo+ nga'c, tro^'ng canh tre^~ tra`ng Vie^.c binh bo? cha(?ng giu+~ gia`ng Vu+o+ng su+ do` dda~ to? tu+o+`ng thu+.c hu+ Ho^`-co^ng quye^'t ke^' thu+`a co+ Le^~ tie^n, binh ha^.u, kha('c co+` ta^.p co^ng Ke'o co+` chie^u phu? tie^n phong Le^~ nghi gia`n tru+o+'c, ba'c ddo^`ng phu.c sau Tu+`-co^ng ho+` hu+~ng bie^'t dda^u\? DDa.i quan le^~ phu.c ra dda^`u cu+?a vie^n Ho^`-co^ng a'm hie^.u tra^.n tie^`n Ba be^` pha't su'ng, bo^'n be^n ke'o co+` DDang khi ba^'t y' cha(?ng ngo+` Hu`m thie^ng khi dda~ sa co+ cu~ng he`n! Tu+? sinh, lie^`u giu+~a tra^.n tie^`n Da.n da^`y cho bie^'t gan lie^`n tu+o+'ng qua^n! Khi' thie^ng khi dda~ ve^` tha^`n Nho+n nho+n co`n ddu+'ng cho^n cha^n giu+~a vo`ng Tro+ nhu+ dda', vu+~ng nhu+ ddo^`ng Ai lay cha(?ng chuye^?n, ai rung cha(?ng ro+`i Quan qua^n truy sa't dduo^?i da`i A^`m a^`m sa't khi', nga^'t tro+`i ai ddang Trong ha`o, ngoa`i lu~y, tan hoang Loa.n qua^n vu+`a da('t tay na`ng dde^'n no+i Trong vo`ng te^n dda' bo+`i bo+`i Tha^'y Tu+` co`n ddu+'ng giu+~a tro+`i tro+ tro+ Kho'c ra(`ng: "Tri', du~ng co' thu+`a "Bo+?i nghe lo+`i thie^'p dde^'n co+ ho^.i na`y! "Ma(.t na`o tro^ng tha^'y nhau dda^y\? "Tha` lie^`u so^'ng che^'t mo^.t nga`y vo+'i nhau!" Do`ng thu nhu+ xo^'i co+n sa^`u Du+'t lo+`i, na`ng cu~ng gieo dda^`u mo^.t be^n La. thay oan khi' tu+o+ng trie^`n! Na`ng vu+`a phu.c xuo^'ng, Tu+` lie^`n nga~ ra Quan qua^n, ke? la.i ngu+o+`i qua Xo't na`ng, se~ la.i vu+.c ra da^`n da^`n DDem va`o dde^'n tru+o+'c trung qua^n Ho^`-co^ng tha^'y ma(.t, a^n ca^`n ho?i han Ra(`ng: "Na`ng chu't pha^.n ho^`ng nhan "Ga(.p co+n binh ca'ch, nhie^`u na`n cu~ng thu+o+ng! "DDa~ hay tha`nh toa'n mie^'u ddu+o+`ng "Cha^'p co^ng cu~ng co' lo+`i na`ng mo+'i ne^n "Ba^y gio+` su+. dda~ ve.n tuye^`n "Ma(.c lo`ng nghi~ la^'y, muo^'n xin be^` na`o\?" Na`ng ca`ng gio.t ngo.c tuo^n dda`o Nga^.p ngu+`ng mo+'i gu+?i tha^'p cao su+. lo`ng Ra(`ng: "Tu+` la` dda^'ng anh hu`ng "Do.c ngang tro+`i ro^.ng, va^~y vu`ng be^? kho+i "Tin to^i ne^n qua' nghe lo+`i "DDem tha^n ba'ch chie^'n la`m to^i Trie^`u ddi`nh "Ngo+~ la` phu qui' phu. vinh "Ai ngo+` mo^.t phu't tan ta`nh thi.t xu+o+ng! "Na(m na(m tro+`i be^? ngang ta`ng "Da^~n mi`nh ddi bo? chie^'n tra`ng nhu+ kho^ng "Khe'o khuye^n ke^? la^'y la`m co^ng "Ke^? bao nhie^u la.i ddau lo`ng ba^'y nhie^u! "Xe't mi`nh co^ng i't, to^.i nhie^`u "So^'ng thu+`a, to^i dda~ ne^n lie^`u mi`nh to^i! "Xin cho thie^?n tho^? mo^.t ddo^i "Go.i la` dda('p ddie^'m la^'y ngu+o+`i tu+? sinh." Ho^`-co^ng nghe no'i thu+o+ng ti`nh Truye^`n cho kie^?u ta'ng di hi`nh be^n so^ng. Trong qua^n mo+? tie^.c ha. co^ng Xo^n xao to+ tru'c, ho^.i ddo^`ng qua^n quan Ba('t na`ng thi. ye^'n du+o+'i ma`n Gio+? say, la.i e'p va(.n dda`n nha(.t ta^u Mo^.t cung gio' tu?i mu+a sa^`u Bo^'n da^y ro? ma'u na(m dda^`u ngo'n tay Ve nga^m, vu+o+.n ho't, na`o ta`y Lo.t tai Ho^` cu~ng nha(n ma`y, ro+i cha^u Ho?i ra(`ng: "Na`y khu'c o+? dda^u\? "Nghe ra muo^n oa'n, nghi`n sa^`u la('m thay!" Thu+a ra(`ng: "Ba.c me^.nh khu'c na`y "Pho^? va`o dda`n a^'y nhu+~ng nga`y co`n tho+ "Cung ca^`m, lu+.a nhu+~ng nga`y xu+a "Ma` gu+o+ng ba.c me^.nh ba^y gio+` la` dda^y!" Nghe ca`ng dda('m, dda('m ca`ng say La. cho ma(.t sa('t cu~ng nga^y vi` ti`nh! Da.y ra(`ng: "Hu+o+ng ho?a ba sinh "Da^y loan xin no^'i ca^`m la`nh cho ai\." Thu+a ra(`ng: "Chu't pha^.n la.c loa`i "Trong mi`nh, nghi~ dda~ co' ngu+o+`i tha'c oan "Co`n chi nu+~a, ca'nh hoa ta`n "To+ lo`ng dda~ du+'t, da^y dda`n Tie^?u la^n "Ro^.ng thu+o+ng co`n ma?nh ho^`ng qua^`n "Ho+i ta`n ddu+o+.c tha^'y go^'c pha^`n la` may!" Ha. co^ng che'n dda~ qua' say Ho^` co^ng dde^'n lu'c ra.ng nga`y nho+' ra Nghi~ mi`nh phu+o+ng die^.n quo^'c gia Quan tre^n nha('m xuo^'ng, ngu+o+`i ta tro^ng va`o Pha?i tuo^`ng tra(ng gio' hay sao\? Su+. na`y, bie^'t ti'nh the^' na`o ddu+o+.c dda^y\? Co^ng nha vu+`a buo^?i ra.ng nga`y Quye^'t ti`nh, Ho^` mo+'i ddoa'n ngay mo^.t ba`i Le^.nh quan ai da'm ca~i lo+`i\? E'p ti`nh mo+'i ga'n cho ngu+o+`i tho^? quan O^ng to+ thu+.c nhe' dda ddoan! Xe to+ sao khe'o vo+ qua`ng vo+ xie^n? Kie^.u hoa a'p tha(?ng xuo^'ng thuye^`n La' re`m ru? tha^'p, ngo.n dde`n khe^u cao Na`ng ca`ng u? lie^~u phai dda`o Tra(m pha^`n, na`o co' pha^`n na`o pha^`n tu+o+i "DDa`nh tha^n ca't da^.p so'ng vu`i "Cu+o+'p co^ng cha me., thie^.t ddo+`i tho^ng minh! "Cha^n tro+`i, ma(.t be^?, le^nh dde^nh "Na('m xu+o+ng bie^'t gu+?i tu+? sinh cho^'n na`o\? "Duye^n dda^u, ai du+'t to+ dda`o\? "No+. dda^u, ai dda~ da('t va`o ta^.n tay\? "Tha^n sao, tha^n dde^'n the^' na`y\? "Co`n nga`y na`o cu~ng du+ nga`y a^'y tho^i! "DDa~ kho^ng bie^'t so^'ng la` vui "Ta^'m tha^n na`o bie^'t thie^.t tho`i la` thu+o+ng! "Mo^.t mi`nh cay dda('ng tra(m ddu+o+`ng "Tho^i thi` na't ngo.c, tan va`ng, thi` tho^i!" Ma?nh tra(ng dda~ ga'c non ddoa`i Mo^.t mi`nh luo^'ng nhu+~ng ddu+'ng ngo^`i chu+a xong Trie^`u dda^u no^?i so'ng ddu`ng ddu`ng Ho?i ra mo+'i bie^'t la` so^ng Tie^`n-ddu+o+`ng Nho+' lo+`i tha^`n mo^.ng ro~ ra`ng "Na`y tho^i he^'t kie^'p ddoa.n tra`ng la` dda^y! "DDa.m Tie^n, na`ng nhe' co' hay\? "He.n ta thi` ddo+.i du+o+'i na`y ru+o+'c ta\." Du+o+'i dde`n sa(~n bu+'c tie^n hoa Mo^.t thie^n tuye^.t bu't, go.i la` dde^? sau Cu+?a bo^`ng vo^.i mo+? re`m cha^u Tro+`i cao, so^ng ro^.ng, mo^.t ma`u bao la Ra(`ng: "Tu+` co^ng ha^.u dda~i ta "Xo't vi` vie^.c nu+o+'c ma` ra phu. lo`ng "Gie^'t cho^`ng ma` la.i la^'y cho^`ng "Ma(.t na`o ma` la.i ddu+'ng trong co~i ddo+`i\? "Tho^i thi` mo^.t tha'c cho ro^`i "Ta^'m lo`ng pho' ma(.c tre^n tro+`i du+o+'i so^ng!" Tro^ng vo+`i con nu+o+'c me^nh mo^ng DDem mi`nh gieo xuo^'ng giu+~a do`ng tra`ng giang Tho^? quan theo vo+'i vo^.i va`ng Thi` dda` dda('m ngo.c, chi`m hu+o+ng cho ro^`i! Thu+o+ng thay! Cu~ng mo^.t tha^n ngu+o+`i Ha.i thay! Mang la^'y sa('c ta`i la`m chi\? Nhu+~ng la` oan kho^? lu+u ly Cho+` cho he^'t kie^'p, co`n gi` la` tha^n? Mu+o+`i la(m na(m, ba^'y nhie^u la^`n La`m gu+o+ng cho kha'ch ho^`ng qua^`n thu+? soi DDo+`i ngu+o+`i dde^'n the^' thi` tho^i! Trong co+ a^m cu+.c, du+o+ng ho^`i kho^n hay Ma^'y ngu+o+`i hie^'u nghia~ xu+a nay Tro+`i la`m chi dde^'n la^u nga`y ca`ng thu+o+ng Gia'c Duye^n tu+` tie^'t gia~ na`ng DDeo ba^`u qua?y ni'p, ro^.ng ddu+o+`ng va^n du Ga(.p ba` Tam ho+.p dda.o co^ Thong dong, ho?i he^'t nho? to su+. na`ng: "Ngu+o+`i sao hie^'u nghia~ ddu? ddu+o+`ng "Kie^'p sao ra(.t nhu+~ng ddoa.n tru+o+`ng the^' tho^i\?" Su+ ra(`ng: "Phu'c ho.a dda.o Tro+`i "Co^~i nguo^`n, cu~ng o+? lo`ng ngu+o+`i ma` ra "Co' Tro+`i ma` cu~ng ta.i ta "Tu la` co~i phu'c, ti`nh la` da^y oan "Thu'y Kie^`u sa('c sa?o, kho^n ngoan "Vo^ duye^n la` pha^.n ho^`ng nhan dda~ dda`nh "La.i mang la^'y mo^.t chu+~ ti`nh "Khu+ khu+ mi`nh buo^.c la^'y mi`nh va`o trong "Va^.y ne^n nhu+~ng cho^'n thong dong "O+? kho^ng ye^n o^?n, ngo^`i kho^ng vu+~ng va`ng "Ma ddu+a lo^'i, quy? ddu+a ddu+o+`ng "La.i ti`m nhu+~ng cho^'n ddoa.n tru+o+`ng ma` ddi "He^'t na.n a^'y, dde^'n na.n kia "Thanh la^u hai lu+o+.t, thanh y hai la^`n "Trong vo`ng gia'o du+.ng, gu+o+m tra^`n "Ke^` lu+ng hu`m so'i, gu+?i tha^n to^i ddo`i "Giu+~a do`ng nu+o+'c da^~y so'ng gio^`i "Tru+o+'c ha`m ro^`ng ca', gieo mo^`i va('ng tanh "Oan kia theo ma~i vo+'i ti`nh "Mo^.t mi`nh mi`nh bie^'t, mo^.t mi`nh mi`nh hay "La`m cho so^'ng ddo.a tha'c dda^`y "DDoa.n tru+o+`ng cho he^'t kie^'p na`y mo+'i tho^i!" Gia'c Duye^n nghe no'i ru.ng ro+`i: "Mo^.t ddo+`i na`ng nhe'! Thu+o+ng o^i co`n gi`?" Su+ ra(`ng: "Song cha(?ng he^` chi "Nghie^.p duye^n ca^n la.i, nha('c ddi co`n nhie^`u "Xe't trong to^.i nghie^.p Thu'y Kie^`u "Ma('c ddie^`u ti`nh a'i, kho?i ddie^`u ta` da^m "La^'y ti`nh tha^m, tra? nghia~ tha^m "Ba'n mi`nh dda~ ddo^.ng hie^'u ta^m dde^'n Tro+`i "Ha.i mo^.t ngu+o+`i, cu+'u mo^.t ngu+o+`i "Bie^'t ddu+o+`ng khinh tro.ng, bie^'t lo+`i pha?i cha(ng "Thu+.c co^ng ddu+'c a^'y ai ba(`ng "Tu'c khie^n dda~ ru+?a la^ng la^ng sa.ch ro^`i "Khi ne^n, Tro+`i cu~ng chie^`u ngu+o+`i "Nhe. nha`ng no+. tru+o+'c, dde^`n bo^`i duye^n sau "Gia'c Duye^n da^`u nho+' nghia~ nhau "Tie^`n DDu+o+`ng tha? mo^.t be` lau ru+o+'c ngu+o+`i "Tru+o+'c sau cho ve.n mo^.t lo+`i "Duye^n ta ma` cu~ng phu'c Tro+`i chi kho^ng?" Gia'c Duye^n nghe no'i ma^`ng lo`ng La^n la ti`m thu' be^n so^ng Tie^`n ddu+o+`ng DDa'nh tranh, chu.m no'c tha?o ddu+o+`ng Mo^.t gian nu+o+'c bie^'c, ma^y va`ng chia ddo^i Thue^ na(m, ngu+ phu? hai ngu+o+`i DDo'ng thuye^`n chu+.c be^'n, ke^'t cha`i gia(ng so^ng Mo^.t lo`ng cha(?ng qua?n ma^'y co^ng Khe'o thay! Ga(.p go+~ cu~ng trong chuye^?n va^`n Kie^`u tu+` gieo xuo^'ng do`ng nga^n Nu+o+'c xuo^i bo^~ng dda~ tro^i da^`n ta^.n no+i Ngu+ o^ng ke'o lu+o+'i vo+'t ngu+o+`i Nga^~m lo+`i Tam ho+.p ro~ mu+o+`i cha(?ng ngoa! Tre^n mui lu+o+'t thu+o+'t a'o la` Tuy da^`m ho+i nu+o+'c, chu+a lo`a bo'ng gu+o+ng Gia'c Duye^n nha^.n tha^.t ma(.t na`ng Na`ng co`n thie^m thie^'p gia^'c no^`ng chu+a phai Mo+ ma`ng pha'ch que^', ho^`n mai DDa.m Tie^n, thoa('t dda~ tha^'y ngu+o+`i nga`y xu+a Ra(`ng: "To^i dda~ co' lo`ng cho+` "Ma^'t co^ng mu+o+`i ma^'y na(m thu+`a o+? dda^y "Chi. sao pha^.n mo?ng, ddu+'c da`y\? "Kie^'p xu+a dda~ va^.y, lo`ng na`y de^~ ai! "Ta^m tha`nh dda~ tha^'u dde^'n Tro+`i "Ba'n mi`nh la` hie^'u, cu+'u ngu+o+`i la` nha^n "Mo^.t nie^`m vi` nu+o+'c vi` da^n "A^m co^ng ca^'t mo^.t ddo^`ng ca^n dda~ gia` "DDoa.n tru+o+`ng so^?, ru't te^n ra "DDoa.n tru+o+`ng tho+, pha?i ddu+a ma` tra? nhau "Co`n nhie^`u hu+o+?ng thu. ve^` sau "Duye^n xu+a dda^`y dda(.n, phu'c sau do^`i da`o\." Na`ng co`n ngo+ nga^?n bie^'t sao "Tra.c Tuye^`n!" nghe tie^'ng go.i va`o be^n tai Gia^.t mi`nh thoa('t ti?nh gia^'c mai Ba^ng khua^ng, na`o dda~ bie^'t ai ma` nhi`n Trong thuye^`n, na`o tha^'y DDa.m Tie^n? Be^n mi`nh chi? tha^'y Gia'c Duye^n ngo^`i ke^` Tha^'y nhau ma^`ng ro+~ tra(m be^` Do.n thuye^`n, mo+'i ru+o+'c na`ng ve^` tha?o lu+ Mo^.t nha` chung cha. so+'m tru+a Gio' tra(ng ma't ma(.t, muo^'i du+a chay lo`ng Bo^'n be^` ba't nga't me^nh mo^ng Trie^`u da^ng ho^m so+'m, ma^y lo^`ng tru+o+'c sau Na.n xu+a, tru't sa.ch la^`u la^`u Duye^n xu+a chu+a de^~ bie^'t dda^u cho^'n na`y\. No^~i na`ng tai na.n dda~ dda^`y No^~i cha`ng Kim Tro.ng ba^'y cha^`y mo+'i thu+o+ng Tu+` nga`y muo^n da(.m phu` tang Nu+?a na(m o+? dda^'t Lie^u du+o+ng la.i nha` Vo^.i sang vu+o+`n Thu'y do` la Nhi`n xem phong ca?nh nay dda` kha'c xu+a DDa^`y ddu+o+`ng co? mo.c lau thu+a Song tra(ng qua.nh que~, va'ch mu+a ra~ ro+`i Tru+o+'c sau na`o tha^'y bo'ng ngu+o+`i Hoa dda`o na(m ngoa'i co`n cu+o+`i gio' ddo^ng Xa^.p xe` e'n lie^.ng la^`u kho^ng Co? lan ma(.t dda^'t, re^u phong da^'u gia`y Cuo^'i tu+o+`ng gai go^'c mo.c dda^`y DDi ve^`, na`y nhu+~ng lo^'i na`y na(m xu+a Chung quanh la(.ng nga('t nhu+ to+` No^~i nie^`m ta^m su+. ba^y gio+` ho?i ai\? La'ng gie^`ng co' ke? sang cho+i La^n la se~ ho?i mo^.t hai su+. ti`nh Ho?i o^ng, o^ng ma('c tu.ng ddi`nh Ho?i na`ng, na`ng dda~ ba'n mi`nh chuo^.c cha Ho?i nha`, nha` dda~ do+`i xa Ho?i cha`ng Vu+o+ng vo+'i Vu+o+ng ba`, Thu'y Va^n DDe^`u la` sa su't, kho' kha(n Thue^ may, ba'n vie^'t, kie^'m a(n la^`n ho^`i DDie^`u dda^u se't dda'nh lu+ng tro+`i Thoa.t nghe, cha`ng thoa('t ru.ng ro+`i xie^'t bao! Vo^.i han di tru' no+i nao\? DDa'nh ddu+o+`ng, cha`ng mo+'i ti`m va`o ta^.n no+i Nha` tranh, va'ch dda^'t ta? to+i Lau treo re`m na't, tru'c ga`i phe^n thu+a Mo^.t sa^n dda^'t co? da^`m mu+a Ca`ng ngao nga'n no^~i, ca`ng ngo+ nga^?n du+o+`ng! DDa'nh lie^`u le^n tie^'ng ngoa`i tu+o+`ng Cha`ng Vu+o+ng nghe tie^'ng, vo^.i va`ng cha.y ra Da('t tay vo^.i ru+o+'c va`o nha` Ma'i sau, vie^n ngoa.i o^ng ba` ra ngay Ho^`i thu+' 21 Theo le^. tu.c chie^u ho^`n, cha`ng Kim xo't thu+o+ng qua' no^~i, May ta'i sinh la.i ga(.p, na`ng Kie^`u mu+`ng ro+~ chi ca^n. Kho'c than ke^? he^'t nie^`m ta^y: "Cha`ng o^i! Bie^'t no^~i nu+o+'c na`y cho chu+a\? "Kie^`u nhi pha^.n mo?ng nhu+ to+` "Mo^.t lo+`i dda~ lo^~i to'c to+ vo+'i cha`ng! "Ga(.p co+n gia bie^'n la. du+o+`ng "Ba'n mi`nh no' dda~ ti`m ddu+o+`ng cu+'u cha "Du`ng da(`ng khi bu+o+'c cha^n ra "Cu+.c tra(m nghi`n no^~i, da(.n ba bo^'n la^`n "Tro't lo+`i na(.ng vo+'i lang qua^n "Mu+o+.n con em no' Thu'y Va^n thay lo+`i "Go.i la` tra? chu't nghia~ ngu+o+`i "Sa^`u na`y da(`ng da(.c muo^n ddo+`i chu+a que^n! "Kie^'p na`y duye^n dda~ phu. duye^n "Da. dda`i co`n bie^'t, se~ dde^`n lai sinh "Ma^'y lo+`i ky' chu' ddinh ninh "Ghi lo`ng dde^? da., ca^'t mi`nh ra ddi "Pha^.n sao ba.c ba^'y, Kie^`u nhi! "Cha`ng Kim ve^` ddo', con thi` ddi dda^u\?" O^ng ba` ca`ng no'i ca`ng ddau Cha`ng ca`ng nghe no'i, ca`ng da^`u nhu+ du+a Va^.t mi`nh, va^~y gio', tuo^n mu+a Da^`m de^` gio.t ngo.c, tha^~n tho+` ho^`n mai DDau ddo`i ddoa.n, nga^'t ddo`i tho^i Ti?nh ra la.i kho'c, kho'c ro^`i la.i me^ Tha^'y cha`ng ddau no^~i bie^.t ly Nha^.n ngu+`ng, o^ng mo+'i vo^~ ve^` gia?i khuye^n: "Ba^y gio+` va'n dda~ ddo'ng thuye^`n "DDa~ dda`nh pha^.n ba.c, kho^n dde^`n ti`nh chung! "Qua' thu+o+ng chu't nghia~ dde`o bo`ng "Nghi`n va`ng tha^n a^'y, de^~ ho`ng bo? sao\?" Do^~ da`nh, khuye^n gia?i tra(m chie^`u Lu+?a phie^`n ca`ng da^.p, ca`ng khe^u mo^'i phie^`n The^` xu+a gio+? dde^'n kim hoa`n Cu?a xu+a la.i gio+? dde^'n dda`n vo+'i hu+o+ng Sinh ca`ng tro^ng tha^'y, ca`ng thu+o+ng Gan ca`ng tu+'c to^'i, ruo^.t ca`ng xo't xa Ra(`ng: "To^i tro't qua' cha^n ra "DDe^? cho dde^'n no^~i tro^i hoa, da.t be`o "Cu`ng nhau the^` tho^'t dda~ nhie^`u "Nhu+~ng ddie^`u va`ng dda', pha?i ddie^`u no'i kho^ng? "Chu+a cha(n go^'i cu~ng vo+. cho^`ng "Lo`ng na`o ma` no+~ du+'t lo`ng cho ddang? "Bao nhie^u cu?a, ma^'y nga`y dda`ng "Co`n to^i, to^i ga(.p ma(.t na`ng mo+'i tho^i!" No^~i thu+o+ng no'i cha(?ng he^'t lo+`i Ta. tu+`, sinh mo+'i su.t su`i tro+? ra Vo^.i ve^` su+?a cho^'n vu+o+`n hoa Ru+o+'c mo+`i vie^n ngoa.i o^ng ba` cu`ng sang Tha^`n ho^n, cha(m chu't le^~ thu+o+`ng Du+o+~ng tha^n, thay ta^'m lo`ng na`ng nga`y xu+a DDinh ninh ma`i le^., che'p thu+ Ca('t ngu+o+`i ti`m to~i, ddu+a to+` nha('n nhe Bie^'t bao co^ng mu+o+.n, cu?a thue^ La^m thanh ma^'y ddo^. ddi ve^` da(.m kho+ Ngu+o+`i mo^.t no+i, ho?i mo^.t no+i Me^nh mo^ng na`o bie^'t be^? tro+`i no+i nao\? Sinh ca`ng tha?m thie^'t, kha't khao Nhu+ nung gan sa('t, nhu+ ba`o lo`ng son Ruo^.t ta(`m nga`y mo^.t he'o do`n Tuye^'t su+o+ng nga`y mo^.t hao mo`n mi`nh ve Tha^?n tho+, lu'c ti?nh, lu'c me^ Ma'u theo nu+o+'c ma('t, ho^`n li`a chie^m bao Xua^n huye^n lo so+. bie^'t bao Qua' ra, khi dde^'n the^' na`o ma` hay! Vo^.i va`ng sa('m su+?a cho.n nga`y Duye^n Va^n so+'m dda~ xe da^y cho cha`ng Ngu+o+`i ye^?u ddie^.u, ke? va(n chu+o+ng Trai ta`i, ga'i sa('c, xua^n ddu+o+ng vu+`a thi` Tuy ra(`ng vui chu+~ vu qui Vui na`y, dda~ ca^'t sa^`u kia ddu+o+.c na`o! Khi a(n o+?, lu'c ra va`o Ca`ng sa^u duye^n mo+'i, ca`ng da`o ti`nh xu+a No^~i nang nho+' dde^'n bao gio+` Tuo^n cha^u ddo^i tra^.n, vo` to+ tra(m vo`ng Co' khi va('ng ve? thu+ pho`ng DDo^'t lo` hu+o+ng, gio+? phi'm ddo^`ng nga`y xu+a Be? bai, ru? ri? tie^'ng to+ Tra^`m bay la.t kho'i, gio' ddu+a lay re`m Du+o+`ng nhu+ be^n no'c be^n the^`m Tie^'ng Kie^`u ddo^`ng vo.ng, bo'ng xie^n mo+ ma`ng Bo+?i lo`ng ta.c dda' ghi va`ng Tu+o+?ng na`ng, ne^n la.i tha^'y na`ng ve^` dda^y Nhu+~ng la` phie^`n muo^.n dde^m nga`y Xua^n thu, bie^'t dda~ ddo^?i thay ma^'y la^`n Che^' khoa ga(.p ho^.i tra`ng va(n Vu+o+ng, Kim, cu`ng chie^'m ba?ng xua^n mo^.t nga`y Cu+?a tro+`i ro^.ng mo+? ddu+o+`ng ma^y Hoa cha`o ngo~ ha.nh, hu+o+ng bay da(.m pha^`n Cha`ng Vu+o+ng nho+' dde^'n xa ga^`n Sang nha` Chung la~o ta. a^n chu tuye^`n Ti`nh xu+a, a^n tra?, nghia~ dde^`n Gia tha^n be`n mo+'i ke^'t duye^n Cha^u Tra^`n Kim tu+` nhe. bu+o+'c thanh va^n No^~i na`ng, ca`ng nghi~ xa ga^`n, ca`ng thu+o+ng A^'y ai da(.n ngo.c the^` va`ng Ba^y gio+` kim ma~, ngo.c ddu+o+`ng vo+'i ai Re^~ be`o, cha^n so'ng la.c loa`i Nghi~ mi`nh vinh hie^?n, thu+o+ng ngu+o+`i lu+u ly Va^ng ra ngoa.i nha^.n La^m Chuy Quan so+n nghi`n da(.m, the^ nhi mo^.t ddoa`n Ca^`m ddu+o+`ng nga`y tha'ng thanh nha`n So+'m khuya tie^'ng ha.c, tie^'ng dda`n tie^u dao Pho`ng xua^n tru+o+'ng ru? hoa dda`o Na`ng Va^n na(`m bo^~ng chie^m bao tha^'y na`ng Ti?nh ra mo+'i ri? cu`ng cha`ng Nghe lo+`i, cha`ng cu~ng hai ddu+o+`ng tin nghi No. La^m thanh vo+'i La^m chuy Kha'c nhau mo^.t chu+~, hoa(.c khi co' la^`m Trong co+ tha`nh khi', tu+o+ng ta^`m O+? dda^y hoa(.c co' giai a^m cha(ng la`? Tha(ng ddu+o+`ng cha`ng mo+'i ho?i tra Ho. DDo^ co' ke? la.i gia` thu+a le^n: "Su+. na`y dda~ ngoa.i mu+o+`i nie^n "To^i dda~ bie^'t ma(.t, bie^'t te^n ra`nh ra`nh "Tu' ba` cu`ng Ma~ Gia'm Sinh "DDi mua ngu+o+`i o+? Ba('c kinh ddu+a ve^` "Thu'y Kie^`u ta`i sa('c ai bi` "Co' nghe^` dda`n la.i ddu? nghe^` va(n tho+ "Kie^n trinh cha(?ng pha?i gan vu+`a "Lie^`u mi`nh the^' a^'y, pha?i lu+`a the^' kia "Phong tra^`n chi.u dda~ e^ che^` "Da^y duye^n, sau la.i ga? ve^` Thu'c lang "Pha?i tay vo+. ca? phu~ pha`ng "Ba('t ve^` Vo^ ti'ch, toan ddu+o+`ng be? hoa "Bu+.c mi`nh, na`ng mo+'i tro^'n ra "Cha(?ng may la.i ga(.p mo^.t nha` Ba.c kia "Thoa('t buo^n ve^`, thoa('t ba'n ddi "Ma^y tro^i be`o no^?i, thie^'u gi` la` no+i! "Bo^~ng dda^u la.i ga(.p mo^.t ngu+o+`i "Ho+n ngu+o+`i tri' du~ng, nghie^ng tro+`i uy linh "Trong tay muo^n va.n tinh binh "Ke'o ve^` ddo'ng cha^.t mo^.t tha`nh La^m chuy "To'c to+ ca'c ti'ch mo.i khi "Oa'n thi` tra? oa'n, a^n thi` tra? a^n "DDa~ ne^n co' nghia~ co' nha^n "Tru+o+'c sau tro.n ve.n, xa ga^`n ngo+.i khen "Chu+a tu+o+`ng ddu+o+.c ho. ddu+o+.c te^n "Su+. na`y, ho?i Thu'c Sinh vie^n mo+'i tu+o+`ng." Nghe lo+`i DDo^~ no'i ro~ ra`ng Tu+'c thi` dde^. thie^'p mo+`i cha`ng Thu'c Sinh No^~i na`ng ho?i he^'t pha^n minh Cho^`ng con dda^u ta', ti'nh danh la` gi`? Thu'c ra(`ng: "Ga(.p lu'c lu+u ly "Trong qua^n, to^i ho?i thie^'u gi` to'c to+ "DDa.i vu+o+ng te^n Ha?i ho. Tu+` "DDa'nh quen tra(m tra^.n, su+'c du+ muo^n ngu+o+`i "Ga(.p na`ng thi` o+? cha^u Thai "La. gi` quo^'c sa('c, thie^n ta`i pha?i duye^n "Va^~y vu`ng trong ba^'y nhie^u nie^n "La`m ne^n ddo^.ng ddi.a, kinh thie^n ddu`ng ddu`ng "DDa.i qua^n ddo^`n ddo'ng co~i ddo^ng "Ve^` sau cha(?ng bie^'t va^n mo^`ng la`m sao\?" Nghe tu+o+`ng nga`nh ngo.n tie^u hao Lo`ng rie^ng, cha`ng luo^'ng lao ddao tha^~n tho+` Xo't thay chie^'c la' bo+ vo+ Kie^'p tra^`n, bie^'t du~ bao gio+` cho xong? Hoa theo nu+o+'c cha?y xuo^i do`ng Xo't tha^n chi`m no^?i, ddau lo`ng ho+.p tan! Lo+`i xu+a dda~ lo^~i muo^n va`n Ma?nh hu+o+ng co`n ddo', phi'm dda`n co`n dda^y DDa`n ca^`m khe'o nga^?n ngo+ da^y Lu+?a hu+o+ng bie^'t co' kie^'p na`y nu+~a tho^i\? Bi`nh bo^`ng co`n chu't xa xo^i DDi?nh chung sao no+~ a(n ngo^`i cho an! Ra('p mong treo a^'n tu+` quan Ma^'y so^ng cu~ng lo^.i, ma^'y nga`n cu~ng qua Gia^'n mi`nh trong a'ng can qua Va`o sinh ra tu+?, ho.a la` tha^'y nhau Nghi~ ddie^`u tro+`i tha(?m vu+.c sa^u Bo'ng chim ta(m ca', bie^'t dda^u ma` nhi`n? Nhu+~ng la` na^'n na' ddo+.i tin Na('ng mu+a dda~ bie^'t ma^'y phen ddo^?i do+`i! Na(m ma^y, bo^~ng tha^'y chie^'u Tro+`i Kha^m ban sa('c chi? dde^'n no+i ra`nh ra`nh Kim thi` ca?i nha^.m Nam bi`nh Cha`ng Vu+o+ng, cu~ng ca?i nha^.m tha`nh Phu' du+o+ng Sa('m sanh xe ngu+.a vo^.i va`ng Hai nha` cu`ng thua^.n mo^.t ddu+o+`ng pho' quan Xa^?y nghe the^' gia(.c dda~ tan So'ng e^m Phu'c kie^'n, lu+?a ta`n Ti'ch giang DDu+o+.c tin Kim mo+'i ru? Vu+o+ng Tie^.n ddu+o+`ng, cu`ng la.i ti`m na`ng sau xu+a Ha`ng-cha^u dde^'n ddo' ba^'y gio+` Tha^.t tin ho?i ddu+o+.c to'c to+ ra`nh ra`nh Ra(`ng: "Nga`y ho^m no. giao binh "Tha^'t co+, Tu+` dda~ thu linh tra^.n tie^`n "Na`ng Kie^`u co^ng ca?, cha(?ng dde^`n "Le^.nh quan la.i ba('t e'p duye^n Tho^?-tu` "Na`ng dda` gieo ngo.c, tra^`m cha^u "So^ng Tie^`n ddu+o+`ng ddo', a^'y mo^` ho^`ng nhan!" Thu+o+ng o^i! Kho^ng ho+.p ma` tan Mo^.t nha` vinh hie^?n, rie^ng oan mo^.t na`ng! Chie^u ho^`n, thie^'t vi., le^~ thu+o+`ng Gia?i oan, la^.p mo^.t dda`n tra`ng be^n so^ng Ngo.n trie^`u non ba.c tru`ng tru`ng Vo+`i tro^ng co`n tu+o+?ng ca'nh ho^`ng lu'c gieo Ti`nh tha^m, be^? tha?m, la. ddie^`u Na`o ho^`n tinh ve^. bie^'t theo cho^'n na`o\? Co+ duye^n dda^u bo^~ng la. sao\? Gia'c Duye^n dda^u bo^~ng ti`m va`o dde^'n no+i Tro^ng le^n linh vi. chu+~ ba`i Tha^'t kinh mo+'i ho?i: "Nhu+~ng ngu+o+`i dda^u ta\? "Vo+'i na`ng tha^n thi'ch ga^`n xa\? "Ngu+o+`i co`n, sao bo^~ng la`m ma kho'c ngu+o+`i\?" Nghe tin ngo+ nga'c ru.ng ro+`i Xu'm quanh ke^? ho., ro^.n lo+`i ho?i tra: "Na`y cho^`ng, na`y me., na`y cha "Na`y la` em ruo^.t, na`y la` em da^u "Tha^.t tin nghe dda~ ba^'y la^u "Pha'p su+ da.y the^', su+. dda^u la. du+o+`ng!" Su+ ra(`ng: "Nha^n qua? vo+'i na`ng "La^m chuy buo^?i tru+o+'c, Tie^`n ddu+o+`ng buo^?i sau "Khi na`ng gieo ngo.c, tra^`m cha^u "DDo'n nhau, to^i dda~ ga(.p nhau ru+o+'c ve^` "Cu`ng nhau nu+o+ng cu+?a Bo^`-dde^` "Tha?o-am ddo', cu~ng ga^`n ke^` cha(?ng xa "Pha^.t tie^`n nga`y ba.c la^n la "DDa(m dda(m, na`ng cu~ng nho+' nha` kho^n khua^y\." Nghe tin, no+? ma(.t no+? ma`y Ma^`ng na`o la.i qua' ma^`ng na`y nu+~a cha(ng? Tu+` phen chie^'c la' li`a ru+`ng Tha(m ti`m luo^'ng nhu+~ng lie^.u chu+`ng nu+o+'c ma^y Ro~ ra`ng hoa ru.ng hu+o+ng bay Kie^'p sau ho.a tha^'y, kie^'p na`y ha(?n tho^i Minh, du+o+ng, ddo^i nga~ cha('c ro^`i Co~i tra^`n ma` la.i tha^'y ngu+o+`i cu+?u nguye^n Cu`ng nhau la.y ta. Gia'c Duye^n Bo^. ha`nh mo^.t lu~, theo lie^`n mo^.t khi Be? lau, va.ch co?, ti`m ddi Ti`nh tha^m luo^'ng ha~y ho^` nghi nu+?a pha^`n Quanh co theo gia?i giang ta^n Kho?i ru+`ng lau dda~ to+'i sa^n Pha^.t ddu+o+`ng Gia'c Duye^n le^n tie^'ng go.i na`ng Buo^`ng trong, vo^.i da.o sen va`ng bu+o+'c ra Tro^ng xem ddu? ma(.t mo^.t nha`: Xua^n gia` co`n kho?e, huye^n gia` co`n tu+o+i Hai em phu+o+ng tru+o+?ng ho`a hai No. cha`ng Kim ddo', la` ngu+o+`i nga`y xu+a! Tu+o+?ng ba^y gio+` la` bao gio+` Ro~ ra`ng mo+? ma('t, co`n ngo+` chie^m bao! Gio.t cha^u tha'nh tho't quye^n ba`o Ma^`ng ma^`ng, tu?i tu?i, bie^'t bao su+. ti`nh! Huye^n gia` du+o+'i go^'i gieo mi`nh Kho'c than, mi`nh ke^? su+. mi`nh dda^`u dduo^i: "Tu+` con lu+u la.c que^ ngu+o+`i "Be`o tro^i, so'ng vo^~, cho^'c mu+o+`i la(m na(m "Ti'nh ra(`ng so^ng nu+o+'c ca't la^`m "Kie^'p na`y, ai la.i co`n ca^`m ga(.p dda^y\?" O^ng ba` tro^ng ma(.t, ca^`m tay Dung quang cha(?ng kha'c chi nga`y bu+o+'c ra Ba^'y cha^`y da~i nguye^.t da^`u hoa Mu+o+`i pha^`n xua^n co' ga^`y ba bo^'n pha^`n No^~i ma^`ng, bie^'t la^'y chi ca^n? Lo+`i tan ho+.p, chuye^.n xa ga^`n, thie^'u dda^u\? Hai em ho?i tru+o+'c han sau DDu+'ng tro^ng, cha`ng cu~ng tro+? sa^`u la`m tu+o+i Ho^`i thu+' 22 No+. tru+o+'c xong xuo^i, mu+o+.n gio' ma't tra(ng trong, phong tra^`n go^.i sa.ch Duye^n xu+a ta'i ho+.p, vui cuo^.c co+`, dda`n ha't, ca^`m ta^'t thanh cao\. Qua^y nhau la.y tru+o+'c Pha^.t dda`i Ta'i-sinh tra^`n ta. lo`ng ngu+o+`i tu+` bi Kie^.u hoa giu.c gia~ tu+'c thi` Vu+o+ng o^ng da.y ru+o+'c cu`ng ve^` mo^.t no+i Na`ng ra(`ng: "Chu't pha^.n hoa ro+i "Nu+?a ddo+`i ne^'m tra?i mo.i mu`i dda('ng cay "Ti'nh ra(`ng ma(.t nu+o+'c cha^n ma^y "Lo`ng na`o co`n tu+o+?ng co' ra`y nu+~a kho^ng? "DDu+o+.c ra`y ta'i the^' tu+o+ng phu`ng "Kha't khao dda~ tho?a ta^'m lo`ng la^u nay "DDa~ ddem mi`nh bo? am ma^y "Tuo^?i na`y gu+?i vo+'i co? ca^y cu~ng vu+`a "Mu`i thie^`n, dda~ be'n muo^'i du+a "Ma`u thie^`n a(n ma(.c dda~ u+a na^u so^`ng "Su+. ddo+`i dda~ ta('t lu+?a lo`ng "Co`n chen va`o cho^'n bu.i ho^`ng la`m chi\? "Do+? dang na`o co' hay gi`? "DDa~ tu, tu tro't qua thi`, thi` tho^i! "Tru`ng sinh a^n na(.ng bie^?n tro+`i "Lo`ng na`o no+~ du+'t nghia~ ngu+o+`i ra ddi\?" O^ng ra(`ng: "Bi? thu+? nha^'t thi` "Tu ha`nh thi` cu~ng pha?i khi to`ng quye^`n "Pha?i ddie^`u ca^`u Pha^.t ca^`u tie^n "Ti`nh kia, hie^'u no., ai dde^`n cho dda^y\? "DDo^. sinh nho+` ddu+'c cao da`y "La^.p am, ro^`i se~ ru+o+'c tha^`y o+? chung." Nghe lo+`i na`ng pha?i chie^`u lo`ng Gia~ su+, gia~ ca?nh, dde^`u cu`ng bu+o+'c ra Mo^.t ddoa`n ve^` dde^'n quan nha DDoa`n vie^n, vo^.i mo+? tie^.c hoa vui va^`y Ta`ng ta`ng, che'n cu'c do+? say DDu+'ng le^n, Va^n mo+'i gia?i ba`y mo^.t hai Ra(`ng: "Trong ta'c ho+.p co+ tro+`i "Hai be^n ga(.p go+~, mo^.t lo+`i ke^'t giao "Ga(.p co+n bi`nh ddi.a ba dda`o "Va^.y ddem duye^n chi. buo^.c va`o duye^n em "Cu~ng la` pha^.n ca?i, duye^n kim "Cu~ng la` ma'u cha?y ruo^.t me^`m chu+' sao\? "Nhu+~ng la` ra`y u+o+'c mai ao "Mu+o+`i la(m na(m a^'y, bie^'t bao nhie^u ti`nh! "Ba^y gio+` gu+o+ng vo+~ la.i la`nh "Khuo^n thie^ng lu+`a lo.c, dda~ dda`nh co' no+i "Co`n duye^n may la.i co`n ngu+o+`i "Co`n va^`ng tra(ng ba.c, co`n lo+`i nguye^`n xu+a "Qua? mai ba ba?y ddu+o+ng vu+`a "Da`o non so+'m lie^.u xe to+ ki.p thi`." Du+'t lo+`i, na`ng vo^.i ga.t ddi: "Su+. muo^n na(m cu~ ke^? chi ba^y gio+`? "Mo^.t lo+`i tuy co' u+o+'c xu+a "Xe't mi`nh da~i gio', da^`m mu+a dda~ nhie^`u "No'i ca`ng ho^? the.n tra(m chie^`u "Thi` cho ngo.n nu+o+'c thu?y trie^`u cha?y xuo^i!" Cha`ng ra(`ng: "No'i cu~ng la. ddo+`i! "Da^~u lo`ng kia va^.y, co`n lo+`i a^'y sao\? "Mo^.t lo+`i dda~ tro't tha^m giao "Du+o+'i gia`y co' dda^'t, tre^n cao co' tro+`i! "Da^~u ra(`ng va^.t ddo^?i sao do+`i "Tu+? sinh cu~ng giu+~ la^'y lo+`i tu+? sinh! "Duye^n kia co' phu. chi ti`nh "Ma` toan chia ga'nh chung ti`nh la`m hai\?" Na`ng ra(`ng: "Gia tha^'t duye^n ha`i "Chu't lo`ng a^n a'i, ai ai cu~ng lo`ng "Nghi~ ra(`ng: Trong dda.o vo+. cho^`ng "Hoa tho+m phong nhu.y, tra(ng vo`ng tro`n gu+o+ng "Chu+~ trinh dda'ng gia' nghi`n va`ng "DDuo^'c hoa cha(?ng the.n vo+'i cha`ng mai xu+a! "Thie^'p tu+` ngo^. bie^'n dde^'n gio+` "Ong qua, bu+o+'m la.i, dda~ thu+`a xa^'u xa "Ba^'y cha^`y gio' ta'p mu+a sa "Ma^'y tra(ng cu~ng khuye^'t, ma^'y hoa cu~ng ta`n! "Co`n chi la` ca'i ho^`ng nhan? "DDa~ xong tha^n the^', co`n toan no^~i na`o\? "Nghi~ mi`nh cha(?ng ho^? mi`nh sao\? "Da'm ddem tra^`n ca^'u du+. va`o bo^' kinh! "DDa~ hay cha`ng na(.ng vi` ti`nh "Tro^ng hoa dde`n cha(?ng the.n mi`nh la('m ru! "Tu+` ra`y khe'p cu+?a pho`ng thu "Cha(?ng tu thi` cu~ng nhu+ tu mo+'i la`! "Cha`ng da^`u nghi~ dde^'n ti`nh xa "DDem ti`nh ca^`m sa('t ddo^?i ra ca^`m co+` "No'i chi ke^'t to'c xe to+\? "DDa~ buo^`n ca? ruo^.t, la.i do+ ca? ddo+`i!" Cha`ng ra(`ng: "Khe'o no'i ne^n lo+`i! "Ma` trong le~ pha?i co' ngu+o+`i co' ta "Xu+a nay trong dda.o dda`n ba` "Chu+~ trinh kia cu~ng co' ba ba?y ddu+o+`ng: "Co' khi bie^'n, co' khi thu+o+`ng "Co' quye^`n, na`o pha?i mo^.t ddu+o+`ng cha^'p kinh? "Nhu+ na`ng la^'y hie^'u la`m trinh "Bu.i na`o cho ddu.c ddu+o+.c mi`nh a^'y vay\? "Tro+`i co`n dde^? co' ho^m nay "Tan su+o+ng dda^`u ngo~, ve'n ma^y giu+~a tro+`i "Hoa ta`n ma` la.i the^m tu+o+i "Tra(ng ta`n ma` la.i ho+n mu+o+`i ra(`m xu+a "Co' ddie^`u chi nu+~a ma` ngo+` "Kha'ch qua ddu+o+`ng dde^? hu+~ng ho+` cha`ng Tie^u\?" Nghe cha`ng no'i dda~ he^'t ddie^`u Hai tha^n thi` cu~ng quye^'t theo mo^.t ba`i He^'t lo+`i kho^n le~ cho^'i lo+`i Cu'i dda^`u, na`ng nhu+~ng nga('n da`i tho+? than Nha` vu+`a mo+? tie^.c ddoa`n vie^n Hoa soi ngo.n dduo^'c, ho^`ng chen bu+'c la` Cu`ng nhau giao ba'i mo^.t nha` Le^~ dda` ddu? le^~, ddo^i dda` ddu? ddo^i DDo^.ng pho`ng di`u da(.t che'n mo^`i Ba^ng khua^ng duye^n mo+'i, nga^.m ngu`i ti`nh xu+a Nhu+~ng tu+` sen ngo' dda`o to+ Mu+o+`i la(m na(m, mo+'i ba^y gio+` la` dda^y! Ti`nh duye^n a^'y, ho+.p tan na`y Bi hoan ma^'y no^~i, dde^m cha^`y tra(ng cao Canh khuya bu+'c ga^'m ru? thao Du+o+'i dde`n to? da.ng, ma' dda`o the^m xua^n Ti`nh nha^n la.i ga(.p ti`nh nha^n Hoa xu+a ong cu~, ma^'y pha^n chung ti`nh! Na`ng ra(`ng: "Pha^.n thie^'p dda~ dda`nh "Co' la`m chi nu+~a ca'i mi`nh bo? ddi! "Nghi~ cha`ng nghia~ cu~ ti`nh ghi "Chie^`u lo`ng go.i co' xu+o+'ng tu`y ma?y may "Rie^ng lo`ng dda~ the.n la('m thay "Cu~ng la` ma(.t da.n, ma`y da`y kho' coi! "Nhu+~ng nhu+ a^u ye^'m va`nh ngoa`i "Co`n toan mo+? ma(.t vo+'i ngu+o+`i cho qua "La.i nhu+ nhu+~ng tho'i ngu+o+`i ta "Vo+'t hu+o+ng du+o+'i dda^'t, be? hoa cuo^'i mu`a "Cu~ng do+ gio+? nhuo^'c ba`y tro` "Co`n ti`nh dda^u nu+~a, la` thu` dda^'y tho^i! "Ngu+o+`i ye^u, ta xa^'u vo+'i ngu+o+`i "Ye^u nhau thi` la.i ba(`ng mu+o+`i phu. nhau "Cu+?a nha` du` ti'nh ve^` sau "Thi` co`n em ddo', lo. ca^`u chi. dda^y\? "Chu+~ trinh co`n mo^.t chu't na`y "Cha(?ng ca^`m cho vu+~ng, la.i gia`y cho tan! "Co`n nhie^`u a^n a'i chan chan "Hay gi` va^`y ca'i hoa ta`n ma` cho+i\?" Cha`ng ra(`ng: "Ga('n bo' mo^.t lo+`i "Bo^~ng kho^ng ca' nu+o+'c, chim tro+`i lo+~ nhau "Xo't ngu+o+`i lu+u la.c ba^'y la^u "Tu+o+?ng the^` tho^'t na(.ng cu~ng ddau ddo+'n nhie^`u! "Thu+o+ng nhau sinh tu+? dda~ lie^`u "Ga(.p nhau co`n chu't ba^'y nhie^u la` ti`nh "Chu+`ng xua^n to+ lie^~u co`n xanh "Nghi~ ra(`ng chu+a thoa't kho?i va`nh a'i a^n "Gu+o+ng trong cha(?ng chu't bu.i tra^`n "Mo^.t lo+`i quye^'t ha(?n muo^n pha^`n ki'nh the^m "Ba^'y la^u dda'y be^? mo` kim "La` nhie^`u va`ng dda', pha?i ti`m tra(ng hoa\? "Ai ngo+` la.i ho+.p mo^.t nha` "Lo. la` cha(n go^'i, mo+'i ra sa('t ca^`m!" Nghe lo+`i su+?a a'o, ca`i tra^m Kha^'u dda^`u la.y ta. cao tha^m nghi`n tru`ng "Tha^n ta`n ga.n ddu.c kho+i trong "La` nho+` qua^n tu+? kha'c lo`ng ngu+o+`i ta "Ma^'y lo+`i ta^m phu'c ruo^.t ra` "Tu+o+ng tri du+o+`ng a^'y, mo+'i la` tu+o+ng tri! "Cho+? che, ddu`m bo.c, thie^'u gi`? "Tra(m na(m danh tie^'t cu~ng vi` dde^m nay!" Thoa('t tho^i, tay la.i ca^`m tay Ca`ng ye^u vi` ne^'t, ca`ng say vi` ti`nh The^m ne^'n gia', no^'i hu+o+ng bi`nh Cu`ng nhau la.i chu'c che'n quy`nh giao hoan Ti`nh xu+a lai la'ng kho^n ha`n Thong dong, la.i ho?i ngo'n dda`n nga`y xu+a Na`ng ra(`ng: "Vi` ma^'y ddu+o+`ng to+ "La`m ngu+o+`i cho dde^'n ba^y gio+` mo+'i tho^i! "A(n na(n thi` su+. dda~ ro^`i! "Ne^? lo`ng ngu+o+`i cu~, va^ng lo+`i mo^.t phen." Phi'm dda`n di`u da(.t tay tie^n Kho'i tra^`m cao tha^'p, tie^'ng huye^`n ga^`n xa Khu'c dda^`u dda^`m a^'m du+o+ng ho`a! A^'y la` ho^` ddie^.p hay la` Trang sinh? Khu'c dda^u e^m a'i xua^n ti`nh! A^'y ho^`n Thu.c dde^' hay mi`nh ddo^~-quye^n? Trong sao cha^u ro~ due^`nh quye^n A^'m sao ha.t ngo.c Lam ddie^`n mo+'i ddo^ng! Lo.t tai nghe suo^'t na(m cung Tie^'ng na`o la` cha(?ng na~o nu`ng xo^n xao Cha`ng ra(`ng: "Pho^? a^'y tay na`o\? "Xu+a sao sa^`u tha?m, nay sao vui va^`y\? "Te? vui bo+?i ta.i lo`ng na`y "Hay la` kho^?-ta^.n dde^'n nga`y cam-lai\?" Na`ng ra(`ng: "Vi` chu't nghe^` cho+i "DDoa.n tru+o+`ng tie^'ng a^'y ha.i ngu+o+`i ba^'y la^u! "Mo^.t phen tri ky? cu`ng nhau "Cuo^'n da^y tu+` dda^'y, ve^` sau cu~ng chu+`a\." Truye^.n tro` chu+a ca.n to'c to+ Ga` dda` ga'y sa'ng, tro+`i vu+`a ra.ng ddo^ng Ti`nh rie^ng, cha`ng la.i no'i so`ng Mo^.t nha` ai cu~ng la. lu`ng khen khao Cho hay thu.c nu+~ chi' cao Pha?i ngu+o+`i so+'m ma^.n to^'i dda`o nhu+ ai\? Hai ti`nh ve.n ve~ ho`a hai Cha(?ng trong cha(n go^'i, cu~ng ngoa`i ca^`m tho+ Khi che'n ru+o+.u, lu'c cuo^.c co+` Khi xem hoa no+?, khi cho+` tra(ng le^n Ba sinh dda~ phi? mu+o+`i nguye^`n Duye^n ddo^i lu+'a cu~ng la` duye^n ba.n ba^`y Nho+' lo+`i, la^.p mo^.t am ma^y Khie^'n ngu+o+`i tha^n ti'n ru+o+'c tha^`y Gia'c Duye^n DDe^'n no+i ddo'ng cu+?a ga`i then Re^u tru`m ke~ nga.ch, co? le^n ma'i nha` Su+ dda` ha'i thuo^'c phu+o+ng xa Ma^y bay, ha.c la'nh, bie^'t la` ti`m dda^u\? Na(.ng vi` chu't nghia~ ba^'y la^u Tre^n am cu+' giu+~ hu+o+ng da^`u ho^m mai Mo^.t nha` phu'c lo^.c go^`m hai Nghi`n na(m da(`ng da(.c, quan giai la^`n la^`n Thu+`a gia cha(?ng he^'t na`ng Va^n Mo^.t ca^y cu`-mo^.c, mo^.t san que^'-ho`e Phong lu+u phu' qui' ai bi` Vu+o+`n xua^n mo^.t cu+?a dde^? bia muo^n ddo+`i Nga^~m hay muo^n su+. ta.i tro+`i Tro+`i kia dda~ ba('t la`m ngu+o+`i co' tha^n Ba('t phong tra^`n, pha?i phong tra^`n Cho thanh cao, mo+'i ddu+o+.c pha^`n thanh cao Co' dda^u thie^n vi. ngu+o+`i na`o Chu+~ Ta`i, chu+~ Me^.nh do^`i da`o ca? hai Co' ta`i, ma` ca^.y chi ta`i\? Chu+~ ta`i lie^`n vo+'i chu+~ tai mo^.t va^`n DDa~ mang la^'y nghie^.p va`o tha^n Cu~ng ddu+`ng tra'ch la^~n tro+`i ga^`n tro+`i xa Thie^.n ca(n o+? ta.i lo`ng ta Chu+~ ta^m kia mo+'i ba(`ng ba chu+~ ta`i! Lo+`i que^ cha('p nha(.t do^ng da`i Mua vui cu~ng ddu+o+.c mo^.t va`i tro^'ng canh. HE^'T Nguye^~n Du Ba^'t tri tam ba'ch du+ nie^n ha^.u Thie^n ha. ha` nha^n kha^'p To^' Nhu+ ? Nguye^~n Du tu+. la` To^' Nhu+, hie^.u la` Thanh Hie^n, bie^.t hie^.u la` Ho^`ng So+n la.p ho^., sinh na(m A^'t Da^.u du+o+'i trie^`u Le^ Ca?nh Hu+ng (1765); ngu+o+`i xa~ Tie^n DDie^`n, huye^.n Nghi Xua^n, ti?nh Nghe^. Ti~nh. La` do`ng do~i tra^m anh the^' phie^.t: cha la` Xua^n Qua^.n Co^ng Nguye^~n Nghie^~m, tu+`ng la`m to+'i Te^? Tu+o+'ng trie^`u Le^ ma.t; me. la` ngu+o+`i vo+. thu+' ba, nhu~ danh Tra^`n Thi. Ta^`n ngu+o+`i Kinh Ba('c; anh la` Toa?n Qua^.n Co^ng Nguye^~n Kha?n cu~ng la`m to+'i Tham Tu.ng, Tha'i Ba?o trong trie^`u\. Sinh ra trong mo^.t gia ddi`nh quan la.i, co' truye^`n tho^'ng va(n ho.c, na(ng khie^'u tho+ va(n cu?a Nguye^~n Du so+'m co' ddie^`u kie^.n na?y no+? va` pha't trie^?n. Tu+` nho? o^ng dda~ no^?i tie^'ng tho^ng minh di~nh ngo^.\. Na(m 1783, Nguye^~n Du thi hu+o+ng dda^.u Tam Tru+o+`ng. Vi` le~ gi` kho^ng ro~, o^ng kho^ng tie^'p tu.c thi le^n nu+~a\. Na(m 1789, Nguye^~n Hue^. ke'o binh ra Ba('c, dda.i tha('ng qua^n Thanh. Nguye^~n Du, vi` tu+ tu+o+?ng trung qua^n phong kie^'n, kho^ng chi.u ra la`m quan cho nha` Ta^y So+n. Na(m 1802, Nguye^~n A'nh la^.t ddo^? Ta^y So+n Nguye^~n Quang Toa?n, vo+`i Nguye^~n Du ra la`m quan; o^ng tu+` ma~i ma` kho^ng ddu+o+.c ne^n mie^~n cu+o+~ng tua^n me^.nh. Na(m 1805, o^ng ddu+o+.c tha(ng DDo^ng Ca'c ddie^.n ho.c si~, tu+o+'c Du DDu+'c Ha^`u\. Na(m 1813, tha(ng Ca^`n Cha'nh ddie^.n ho.c si~, ddu+o+.c cu+? la`m Cha'nh Su+' ddi Trung Quo^'c. Sau khi ve^` nu+o+'c, na(m 1815, o^ng ddu+o+.c tha(ng Le^~ Bo^. Hu+~u Tham Tri\. DDu+o+`ng co^ng danh cu?a Nguye^~n Du vo+'i nha` Nguye^~n cha(?ng co' ma^'y tro+? nga.i\. O^ng tha(ng chu+'c nhanh va` giu+~ chu+'c tro.ng, song cha(?ng ma^'y khi vui, thu+o+`ng u ua^'t ba^'t dda('c chi'. Theo DDa.i Nam Lie^.t Truye^.n: ``Nguye^~n Du la` ngu+o+`i nga.o nghe^~, tu+. phu., song be^` ngoa`i to? ve? giu+~ gi`n, cung ki'nh, mo^~i la^`n va`o cha^`u vua thi` ra da'ng so+. se^.t nhu+ kho^ng bie^'t no'i na(ng gi`...'' Na(m 1820, Minh Ma.ng le^n ngo^i, cu+? o^ng ddi su+' la^`n nu+~a, nhu+ng la^`n na`y chu+a ki.p ddi thi` o^ng ddo^.t ngo^.t qua ddo+`i\. DDa.i Nam Lie^.t Truye^.n vie^'t: ``DDe^'n khi o^'m na(.ng, o^ng kho^ng chi.u uo^'ng thuo^'c, ba?o ngu+o+`i nha` so+` tay cha^n. Ho. thu+a dda~ la.nh ca? ro^`i\. O^ng no'i "ddu+o+.c" ro^`i ma^'t; kho^ng tro^'i la.i ddie^`u gi`.'' Ta'c pha^?m tie^u bie^?u: ngoa`i Truye^.n Kie^`u no^?i tie^'ng ra, Nguye^~n Du co`n dde^? la.i Va(n Te^' Tha^.p Loa.i Chu'ng Sinh, Va(n Te^' So^'ng Hai Co^ Ga'i Tru+o+`ng Lu+u, Tha'c Lo+`i Trai Phu+o+`ng No'n ba(`ng chu+~ No^m, va` ba ta^.p tho+ chu+~ Ha'n: Thanh Hie^n Thi Ta^.p, Nam Trung Ta.p Nga^m, va` Ba('c Ha`nh Ta.p Lu.c. Nha^.n xe't ve^` Nguye^~n Du va` Truye^.n Kie^`u: Tie^n Phong Mo^.ng Lie^n DDu+o+`ng Chu? Nha^n: ``... Xem cho^~ gia^'c mo^.ng ddoa.n tru+o+`ng ti?nh da^.y ma` ca(n duye^n va^~n go+~ chu+a ro^`i; khu'c dda`n ba.c me^.nh ga?y xong ma` oa'n ha^.n va^~n co`n chu+a ha?, thi` da^~u ddo+`i xa ngu+o+`i khua^'t, kho^ng ddu+o+.c mu.c ki'ch ta^.n no+i, nhu+ng lo+`i va(n ta? ra hi`nh nhu+ ma'u cha?y o+? dda^`u ngo.n bu't, nu+o+'c ma('t tha('m o+? tre^n to+` gia^'y, khie^'n ai ddo.c dde^'n cu~ng pha?i tha^'m thi'a nga^.m ngu`i, ddau ddo+'n nhu+ ddu+'t ruo^.t. The^' thi` go.i te^n la` DDoa.n Tru+o+`ng Ta^n Thanh cu~ng pha?i\.'' ``Ta nha^n lu'c ddo.c he^'t ca? mo^.t lu+o+.t, mo+'i la^'y la`m la. ra(`ng: To^' Nhu+ tu+? du.ng ta^m dda~ kho^?, tu+. su+. dda~ khe'o, ta? ca?nh dda~ he^.t, dda`m ti`nh dda~ thie^'t, ne^'u kho^ng pha?i co' con ma('t tro^ng tha^'u ca? sa'u co~i, ta^'m lo`ng nghi~ suo^'t ca? nghi`n ddo+`i, thi` ta`i na`o co' ca'i bu't lu+.c a^'y\...'' Phong Tuye^'t chu? nha^n: ``DDem bu't mu+.c ta? le^n tre^n to+` gia^'y na`o nhu+~ng ca^u vu+`a la^m ly, vu+`a u?y mi., vu+`a ddo^'n to?a, vu+`a gia?i thu+, ve~ he^.t ra ngu+o+`i ta`i me^.nh trong mu+o+`i ma^'y na(m tro+`i, cu~ng la` vi` ca'i ca?nh li.ch duye^.t cu?a ngu+o+`i a^'y co' la^m ly, u?y mi., ddo^'n to?a, gia?i thu+, mo+'i co' ca'i va(n ta? he^.t ra nhu+ va^.y\...'' Pha.m Quy`nh: ``Truye^.n Kie^`u co`n, tie^'ng ta co`n; tie^'ng ta co`n, nu+o+'c ta co`n...'' Du+o+ng Qua?ng Ha`m: ``tre^n tu+` ca'c ba^.c va(n nha^n thi si~, du+o+'i dde^'n ca'c ke? thu+o+`ng da^n phu. nhu., ai cu~ng thi'ch ddo.c, thi'ch nga^m va` thuo^.c ddu+o+.c i't nhie^`u\...'' Ca dao: DDa`n o^ng cho+' ke^? Phan Tra^`n DDa`n ba` cho+' ke^? Thu'y Va^n Thu'y Kie^`u\... Huy`nh Thu'c Kha'ng: `` (Truye^.n Kie^`u) ve^` ma(.t my~ thua^.t ro~ la` cu+.c to^'t, ma` o+? trong ddu+.ng nhu+~ng va^.t co' cha^'t ddo^.c...'' Nguye^~n Ba'ch Khoa: ``Truye^.n Kie^`u la` mo^.t thu+' va(n chu+o+ng dda~ o+? va`o mo^.t vi. tri' pha?n tie^'n ho'a lu'c ddu+o+ng tho+`i cu?a Nguye^~n Du\. No' chu+'a chan mo^.t cha^'t ta`n he'o, tie^u ma\. No' la` ke^'t tinh pha^?m cu?a mo^.t cha(.ng ddu+o+`ng suy ddo^`i nha^'t tre^n tra`ng ky` tie^'n ho'a cu?a ca' ti'nh Vie^.t Nam...'' Hoa`i Thanh: `` (Truye^.n Kie^`u) la` mo^.t tie^'ng ke^u thu+o+ng, mo^.t ba?n to^' ca'o, mo^.t gia^'c mo+\... mo^.t ca'i nhi`n be^' ta('c...'' Xua^n Die^.u: `` (Truye^.n Kie^`u) la` mo^.t tie^'ng kho'c vi~ dda.i\... Nguye^~n Du dda~ nhi`n tha^'y, dda~ ca?m xu'c, dda~ to^?ng ke^'t ha`ng va.n va.n ddau kho^? cu?a ngu+o+`i ddo+`i du+o+'i che^' ddo^. phong kie^'n suy ddo^`i\...'' To^' Hu+~u: ``To^' Nhu+ o+i, le^. cha?y quanh tha^n Kie^`u\...'' Che^' Lan Vie^n: ``Nguye^~n Du vie^'t Kie^`u, dda^'t nu+o+'c ho'a tha`nh va(n...'' Khuye^'t danh: ``Ho^`n Nguye^~n Du pha?ng pha^'t mo^~i trang Kie^`u'' | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
|
This page has been visited
|